فرسودگی تحصیلی دانش آموزان، نقش معلم شوخ طبع
سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، معلم را با نام اسوه، امین و بصیر توصیف کرده است. از جمله ویژگی‌های کلیدی مهم، برخورداری او از حسن خلق است.
سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، معلم را با نام اسوه، امین و بصیر توصیف کرده است. از جمله ویژگی‌های کلیدی مهم، برخورداری او از حسن خلق است.
تمام مکاتب و نظام‌های تربیتی، درباره جایگاه مربی به منزله یکی از دو رکن اصلی تعلیم و تربیت سخن گفته‌اند؛ معلم باید مظهر ارزش‌ها باشد، دانش‌آموزان را دوست بدارد، در خصوص شخصیت انسانی، متخصص و برای رفاقت دانش‌آموزان ارزش قائل باشد.
پژوهشی که در خصوص " آموزش شوخ‌طبعی به معلم و تاثیر آن بر فرسودگی تحصیلی در دانش‌آموزان"، توسط تیم پژوهشگران متشکل از سعا سادات(دانشجوی دکتری روانشناسی تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روامشناسی، دانشگاه تبریز)، رحیم بدری‌گرگری( استاد روانشناسی تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه تبریز) با جامعه آماری ۶۶ نفر از دانش‌آموزان پایه ششم ابتدایی منطقه یک تهران به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای انجام شده، نشان می‌دهد:« یکی از وظایف معلم ایجاد یادگیری در دانش‌آموزان است. یادگیری در روانشناسی به معنی ایجاد تغییر به نسبت پایدار در رفتار یا توام رفتاری است که از تجربه ناشی می‌شود و به حالت‌های موقتی بدن نسبت داده نمی‌شوند.»
با توجه به تعریف یادگیری، شوخی(نوعی بازی فکری)، در افزایش مهارت‌های شناختی و فکری در یادگیری انسان نقش مهمی دارد. شوخی می‌تواند وسیله‌ای برای بهینه سازی امر آموزش و پرورش باشد. شوخی مناسب و به خوبی برنامه‌ریزی شده در کسب اطلاعات به دانش‌آموزان کمک می‌کند و همچنین توجه دانش‌آموزان را از خارج کلاس به داخل معطوف می دارد. یادگیری هنگامی که با شوخی همراه باشد، لذت‌بخش تر و موثرتر است و همچنین ایجاد جو شوخی در کلاس باعث کاهش موارد انضباطی می‌شود.»
در ادامه این پژوهش در خصوص "تاثیر شوخی در کلاس" آمده است:« خنده و شوخی توجه کودک را متمرکز می‌کند و در حفظ اطلاعات یاد گرفته شده به آن‌ها کمک می‌کند. شوخی باعث می‌شود یک روز مدرسه کوتاه‌تر و بهتر به نظر برسد و به دانش‌آموزان کمک می‌کند با بحران منطبق شوند و یکنواختی را از بین ببرد.
شوخ‌طبعی را می‌توان تفاوت‌های عادتی افراد در رفتارها، تجارب، عواطف، نگرش‌ها و توانایی در ارتباط با سرگرمی، خندیدن، اهل شوخی بودن و نظایر اینها تعریف کرد. شوخ‌طبعی بر سلامت روان، خوش‌بینی، رشد شخصی و ارتقای رفتارهای انگیزشی معلمان و همچنین کفایت اجتماعی و معاشرت‌پذیری، حفظ توجه و فراخوانی حافظه، یادگیری زبان‌های خارجی و ارتقای تفکر خلاق و نقاد دانش‌آموزان تاثیر دارد.»
در این پژوهش محققان می‌گویند:« معلم به عنوان ایجاد کننده شرایط و تسهیل کننده یادگیری دانش‌آموزان، می‌تواند با نوگرایی، انعطاف‌پذیری، اجبار نکردن دانش‌آموزان به حفظ و انباشت ذهنی، شوخ‌طبعی، پرهیز از راهبردها و روش‌های قالبی آموزش، زمینه‌سازی برای ابراز وجود دانش‌آموزان و افزایش اعتماد به نفس در آنان، تحریک حس کنجکاوی فراگیران و بالاخره توام ساختن آموزش با پژوهش به آموزش خلاق و پرورش خلاقیت در کودکان و نوجوانان بپردازد.»
یافته‌ها نشان می‌دهد:« فرسودگی تحصیلی در موقعیت‌های آموزشی با ویژگی‌هایی مانند خستگی ناشی از الزامات مربوط به مطالعه، رشد حس و نگرش بدبینانه و بدون حساسیت نسبت به مطالب درسی و نیز احساس پیشرفت شخصی ضعیف در امور درسی و تحصیلی مشخص می‌شود. دانش‌آموزانی که دچار فرسودگی تحصیلی اند، بیشتر فاقد توجه اند و از جریان عادی کلاس خسته شده اند.»
دراین پژوهش در ارتباط با تاثیر" آموزش شوخ‌طبعی به معلم بر کاهش فرسودگی دانش‌آموزان" آمده است:« آموزش شوخ طبعی به معلم بر کاهش خستگی هیجانی دانش‌آموزان تاثیر معنی‌داری دارد. آموزش شوخ طبعی به معلم بر کاهش فرسودگی تحصیلی داشن‌آموزان تاثیر معنی داری دارد. آموزش شوخ‌طبعی به معلم بر کاهش بدبینی دانش‌آموزان تاثیر معنی داری دارد. آموزش شوخ‌طبعی به معلم بر کاهش نبود کارآیی دانش‌آموزان تاثیر معنی داری دارد.»
در نتایج این پژوهش آمده است:« معلم با شوخ‌طبعی باعث افزایش اعتماد به نفس در دانش‌آموزان می‌شود و حس کنجکاوی آنان را تحریک می‌کند و در نتیجه، موجب کاهش فرسودگی تحصیلی می‌شود و کارآیی دانش‌آموزان را بالا می‌برد. شوخ‌طبعی معلم و استفاده از خنده، شوخی، شوخی کلامی، شوخ‌طبعی در روابط اجتماعی و شرایط استرس‌آور می‌تواند ابزاری موثربرای افزایش شادی و کاهش اضطراب و استرس باشد.
از منظر دانش‌آموزان، صلاحیت‌های اخلاق و منش معلم شامل خوش‌اخلاقی و صداقت، شوخ‌طبعی، انصاف و تبعیض نگذاشتن میان دانش‌آموزان بر سایر مهارت‌های آنان ترجیح دارد و به معلمان شوخ‌طبع که در رفتار خود به دانش‌آموزان احترام می‌گذارند و له آوا و صدای آنان گوش فرا می‌دهند، توجه می‌کنند.»
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼