گفتار درمانی کودکان، نکات اصلی

برای صحبت در ارتباط با گفتار درمانی کودک ۵ ساله باید دو تعریف را در نظر داشته باشیم.
زبان چیست؟ زبان سیستم کلی برقراری ارتباط برای گرفتن یا دادن اطلاعات به بهترین شکل ممکن است به بیان ساده تر تفهیم و فهمیده شدن از طریق برقراری ارتباط است.
گفتار چیست؟ بیان کلامی از زبان است که شامل اصوات و بیان حروف و کلمات می شود.

کودکان در زبان یا در گفتار تاخیر دارند؟
تاخیر در زبان و گفتار متفاوت است اما در برخی مواقع همپوشانی دارند.
کودکانی که تاخیر در زبان دارند می توانند کلمات را به درستی بیان کنند اما نمی توانند بیشتر از دو کلمه را در کنار هم قرار دهند.
کودکانی که تاخیر در گفتار دارند از کلمات و اصطلاحات برای بیان احساساتشان استفاده می کنند اما درک آن ها دشوار است.
مراحل توسعه زبان و گفتار در کودکان یکسان است اما سنی که کودک در آن توسعه زبان و گفتار خود را شروع می کند متفاوت است.

گفتار درمانی کودکان
گفتار درمانی یک سرویس مداخله ای است که بر بهبود گفتار و توانایی های کودک در درک و بیان زبان از جمله زبان غیر کلامی تمرکز دارد. گفتار درمانگرها یا آسیب شناسان گفتار و زبان (SLP) متخصصانی هستند که این خدمات را ارائه می دهند.
گفتاردرمانی شامل دو مؤلفه است:
هماهنگی دهان برای تولید صداها به منظور ایجاد کلمات و جملات (برای پرداختن به بیان ، تسلط و تنظیم میزان صدا)
درک و بیان زبان (برای پرداختن به استفاده از زبان از طریق فرم های نوشتاری ، تصویری ، بدن و علائم و استفاده از زبان از طریق سیستم های ارتباطی جایگزین مانند رسانه های اجتماعی ، رایانه ها و آی پد ها)
علاوه بر این ، نقش SLP در درمان اختلالات بلع گسترش یافته است و شامل تمام جنبه های تغذیه می شود.

آیا کودک من به گفتار درمانی نیاز دارد؟
بعضی از کودکان ممکن است تلفظ عالی داشته باشند و حتی ممکن است خوانندگان زودهنگامی باشند، اما ممکن است برای بهبود زبان "عملگرا" یا روند استفاده از زبان کلامی و بدن به طور مناسب در موقعیت های اجتماعی برای اهداف روزمره مانند انجام درخواست، مکالمه، نیاز به گفتار درمانی و دوستی کردن داشته باشند.
دلیل دیگری است که ممکن است کودکان به گفتار درمانی نیاز داشته باشند، شامل شرایط پزشکی مانند آسیب مغزی یا عفونت است که بر توانایی آنها در برقراری ارتباط و ناتوانی قابل شناسایی مانند سندرم داون تأثیر گذاشته است.
خدمات اغلب از سنین جوانی شروع می شود و با ورود کودکان به مدرسه و شروع به برقراری ارتباط با زبان نوشتاری ادامه می یابد.

چگونه تأخیرهای گفتاری یا زبانی تشخیص داده می شوند؟
اگر شما یا پزشک فکر می کنید که فرزند شما ممکن است مشکلی داشته باشد ، ارزیابی اولیه از طریق یک آسیب شناس گفتار زبان مهم است. شما می توانید یک آسیب شناس گفتار زبان را به تنهایی پیدا کنید ، یا از ارائه دهنده خدمات درمانی خود بخواهید که شما را به یک نفر ارجاع دهد.
آسیب شناس گفتار زبان ، مهارت های گفتاری و زبانی فرزند شما را در چارچوب توسعه کامل ارزیابی خواهد کرد. آسیب شناس تست های استاندارد را انجام داده و به دنبال نقاط عطف در گفتار و توسعه زبان می باشد.
ارزیابی های دیگر که آسیب شناس گفتار زبان بر روی کودک شما انجام می دهد:
آنچه کودک شما می فهمد (زبان دریافت مفهوم)
آنچه کودک شما می تواند بگوید (زبان بیان مفهوم)
تلاش فرزند شما برای برقراری ارتباط با روش های دیگر مانند اشاره ، لرزش سر ، حرکات و غیره است.
توسعه صدا و اصوات در کودک و همچنین وضوح گفتار در او
حرکت و وضعیت لب و زبان در موقع بیان حروف
براساس نتایج آزمون ، آسیب شناس گفتار زبان ممکن است گفتاردرمانی را برای فرزند شما توصیه کند.
از چه طریق می توانم با آسیب شناس زبان ارتباط داشته باشم؟ برای ارتباط با یک آسیب شناس زبانی به موسسه نورولند مراجعه نمائید.
گفتار درمانی چگونه کمک می کند؟ گفتاردرمانگر برای بهبود مهارت های گفتاری و زبانی با فرزند شما همکاری خواهد کرد و به شما نشان می دهد که برای کمک به فرزندتان در خانه چه باید بکنید.

برای کودک خود شعر بخوانید
آواز خواندن با فرزند شما یکی دیگر از راه های عالی برای ارتقاء مهارت های خوب زبان است زیرا موسیقی در واقع بخش های مختلف مغز را نسبت به صحبت کردن با کودک شما فعال می کند.
مراکز موسیقی مغز در نیمه سمت راست مغز قرار دارد و مراکز زبان در نیمه سمت چپ قرار دارند.
اگر شما با فرزند خود آهنگ می خوانید، او باید هر دو قسمت چپ و راست مغز را با هم استفاده کند. این گفتاردرمانی برای فعالیت نوزادان یک روش عالی برای فعال کردن مغز کودک شما است.
این یکی آسان است ، فقط بخوان! برای کودک شما فرقی نمی کند اگر نتوانید خوب آواز بخوانید یا اینکه نمی توانید لحن خود در خواندن را حفظ کنید.
کودک شما از آواز خواندن شما یکسان بهره می برد. می توانید هر آهنگی را که می شناسید انتخاب کنید و آواز بخوانید، وقتی فرزند شما کودک است، مهم نیست. شما می توانید در ماشین آواز بخوانید، در حالی که کودک خود را به خواب می برید، هنگام تمیز کردن میز برای شام یا آماده کردن شام برای غذا خوردن. فقط آواز بخوان!
اما هنوز تاکید می کنیم که هیچ چیزی جای ارتباط های انسانی در کودکان را نخواهد گرفت، اگر برای کودک موسیقی پخش می کنید حتما با او همراه شوید، گوش کردن به نوار یک ارتباط یک طرفه است و خواندن به همراه شما دو طرفه.
ارتباط های متقابل مهم ترین قسمت آموزش گفتار درمانی است بخاطر همین در گفتار درمانی تاکید می کنیم که ارتباط کودک با وسائل برقی کمک کننده در حداقل باشد و حضور خانواده ها و دوستان در حداکثری ترین حالت خودش.
قطعا کودک شما می تواند چیزهایی را از صفحه نمایش تلویزیون یا تلفن های همراه یاد بگیرد، اما فرزند شما با همان تماس انسانی میتواند سریع تر همان درس را بیاموزد.
او در تعامل با محیط، جنبه های مهم ارتباطات انسانی را که برای تعاملات اجتماعی برای ادامه زندگی لازم است را فرا خواهد گرفت.

قصه و داستان های کودکانه
یکی از جنبه های ایده آل در بحث گفتار درمانی کودک ۵ ساله سن کودک است. کودکی که در این سن قرار دارد می تواند درک مناسبی از محیط اطراف داشته باشد به همین دلیل راه های درمان گفتار برای او می تواند بسیار هموار تر نسبت به کودکان کوچک تر باشد.
به همین دلیل گوش کردن به قصه های صوتی و پس از بازخوانی این داستان ها توسط کودکان می تواند تاثیر بسزایی در درک بهتر کلمات، آشنایی بیشتر با کلمات، انتخاب بهتر واژگان، جمله سازی مناسب تر، تقویت تخیل کودک و صد البته بهبود گفتار در کودک شود.
در این قسمت به معرفی یک قصه می پردازیم که دارای تعدد شخصیت و قصه قابل فهم و ساده ای است.
برای گوش دادن به قصه های صوتی پیشنهاد می کنیم به قسمت قصه و داستان صوتی وب سایت رادیو کودک رفته و با کودک خود از شنیدن این قصه ها لذت ببرید.

مهارت های گفتاری کودک ۵ ساله
شما به عنوان خانواده کودک، مکمل گفتار درمانی برای کودک هستند. هرچه بیشتر با او صحبت کنید ، واژگان او بزرگتر خواهد بود ، بنابراین سعی کنید افکار او را گسترش دهید. اگر او بگوید ، "پیراهن مامان" ، پاسخ دهید ، "بله ، این پیراهن مادر است.
در سن پنج سالگی کودک باید مهارت های زیر را به دست آورده باشد:
صحبت کردن به صورت واضح و روان
استفاده صحیح از قواعد زبان
بیان احساس با تغییر صدا (گاهی برخی صداها مانند س یا ف اشتباه تلفظ می شود که این مسئله طبیعی است)
علاقه زیاد به صحبت کردن
درک ارتباط مطالب و جملات و کوتاه کردن صحبت (در این سن کودک عموماً سوالات را با جملاتی کوتاه پاسخ می‌دهد)
دقت در پرسیدن سوال و افزایش آگاهی
استفاده از حروف ربط و زمان افعال (گذشته، حال، آینده) در جملات
در ادامه مطلب درباره گفتار درمانی کودک پنج سال و مهارت های گفتاری او صحبت خواهیم کرد.
مهارت های زبان دریافتی
در ۵ سالگی، کودک صحبت های دیگران را متوجه خواهد شد و درخواست های سه مرحله ای را می تواند انجام دهد. مثلاً توپت را در کمد بگذار و دستت را بشور و غذایت را بخور.

مهارت های زبان اظهاری
هنگامی که برای بیان خواسته ها و افکار خود از جملات و کلمات درست و مناسب استفاده می‌شود، به آن زبان اظهاری می‌گویند. غالباً این گونه جملات بیشتر از شش کلمه دارند. کودک ۵ ساله این مهارت را به دست آورده و از حروف ربط در جملات خود به منظور توصیف مسائل مختلف استفاده می کند. کودک در این سن می تواند قسمتهای مختلف اشیا را با توجه به کاربرد آنها درک کرده و توضیح دهد. اگر کودک در این مهارت ها و گفتار خود با مشکل مواجه باشد، پدر و مادر باید نسبت به درمان آن اقدام کنند. با انجام تمرین های زیر در خانه تا حدود زیادی می توان مشکلات گفتاری کودکان را درمان کرد.
۱. کودک را به حرف زدن تشویق کنید.
کودک را برای بیان افکار و احساسات و خواسته هایی که دارد، تشویق کنید و از او سوالات صریح بپرسید تا برای پاسخ به آنها ترغیب شود. مثلاً از کودک بپرسید امروز در خانه چه کارهایی انجام دادی؟
۲. کودک را به حفظ کردن شعر، داستان و سرود تشویق کنید.
پدر و مادر با تشویق کودک به حفظ شعر، داستان، سرود و آیه علاوه بر آن که باعث افزایش دایره لغات کودک می‌شوند، حافظه ای او را نیز تقویت خواهند کرد. پدر و مادر می‌توانند با زبانی کودکانه با فرزند خود صحبت کنند. این روش تاثیر بهتری در روند درمانی کودک خواهد گذاشت.
۳. الگوی کلامی مناسب
چنانچه کودک در تلفظ برخی کلمات مشکل داشته باشد نباید نگران شوید. زیرا با افزایش سن این مشکلات برطرف خواهد شد. اما اگر در سنین بالاتر باز هم مشکلات گفتاری وجود داشته باشد، باید پدر و مادر به آرامی، تلفظ صحیح کلمات را برای کودک خود تکرار کنند. به این صورت کودک تلفظ صحیح کلمات را یاد خواهد گرفت و آنها را با تکرار به خاطر خواهد سپرد.
۴. محیط زندگی مناسب
محیط زندگی کودک باید بدون استرس و نگرانی باشد. زیرا وجود اضطراب در روند رشد گفتاری کودک تاثیر منفی خواهد گذاشت. همچنین کودک باید بتواند در محیط زندگی به راحتی ورزش و بازی کرده و در موقع نیاز استراحت کند. رژیم غذایی سالم نیز برای کودک بسیار موثر بوده و روی رشد گفتاری او تاثیر می گذارد.
چنانچه با رعایت تمام نکات فوق باز هم کودک در طول بیش از دو ماه دچار مشکلات گفتاری باشد، باید برای درمان او به گفتار درمانگر مراجعه کنید.

تاثیر خانواده ها بر گفتار درمانی کودکان
اگر مطالب قبلی ما در ارتباط با درمان کودکان را دنبال کرده باشید متوجه خواهید شد که همواره ما تاکید بر تاثیر خانواده ها بر گفتار درمانی داشته ایم. در این قسمت به برخی دستور العمل های مناسب برای خانواده های عزیز می پردازیم.
زمان زیادی برای ارتباط با کودکان خود در نظر داشته باشید.
کتاب خوانی و قصه گویی با کودکان را فراموش نکنید.
درباره وقایع روزانه با هم صحبت کنید.
از تحقیر و پافشاری برای انجام درست کارها توسط کودکان پرهیز کنید.