دیابت دوران بارداری، همه آنچه که باید بدانید

جفت در دوران بارداری هورمون‌هایی ترشح می‌کند که می‌تواند باعث افزایش قند خون مادر شود . در حالت عادی، لوزالمعده برای کنترل افزایش قند خون به اندازۀ کافی انسولین تولید می‌کند ولی اگر این اتفاق نیفتد ، سطح قند خون افزایش یافته و باعث دیابت بارداری میشود.
اگر به دیابت بارداری مبتلا شوید، تحت نظر پزشک و با انجام کارهایی ساده برای کنترل قند خون به صورت روزانه می‌توانید نوزاد سالمی داشته باشید. در این مطلب ما شما را با خطرات دیابت بارداری و راه درمان آن آشنا میکنیم.
قند خون بالای مادر در دوران بارداری میتواند باعث رشد زیاد جنین و بزرگ‌جثه ‌شدن نوزاد ‌شود که خود این موضوع می‌تواند مشکلاتی را در زمان زایمان به همراه داشته باشد. همچنین کنترل نشدن مناسب و به موقع دیابت بارداری ممکن است باعث تولد نوزادی با قند خون پایین، یرقان یا مشکل تنفسی شود.
اگرچه شما به دیابت بارداری مبتلا باشید، پزشکتان برای کنترل قند خون شما در طول بارداری به شما کمک بسزایی خواهد کرد. وجود عوامل زیر احتمال ابتلا به دیابت بارداری را در مادران افزایش می دهد:
- اضافه وزن قبل از بارداری
- سابقۀ خانوادگی مادر در دیابت
- سابقۀ دیابت بارداری، سقط جنین، مرده زایی یا وزن نوزادان در بارداری های قبل بیش از ۳۴۰۰ گرم بوده باشد
- سندرم تخمدان پلی‌کیستیک
- سابقۀ وجود مشکلی با قند خون یا انسولین مانند مقاومت به انسولین، عدم تحمل گلوکز یا پره‌دیابت
- کلسترول بالا، فشار خون بالا یا بیماری‌های قلبی.

راه تشخیص دیابت بارداری
مادرانی که احتمال ابتلا به دیابت بارداری در آنها درصد بالاتری دارد، در اوایل بارداری برای تشخیص دیابت بارداری، غربالگری می‌شوند. این آزمایش که غربالگری دیابت نام دارد درباره ی دیگر مادران باردار، در هفته‌های ۲۴ تا ۲۸ بارداری انجام میگیرد.
در این غربالگری، آزمایش چالش گلوکز برای مادران تجویز خواهد شد. برای انجام این آزمایش، ابتدا باید یک نوشیدنی خیلی شیرین بنوشید و قند خون مادر، یک ساعت بعد اندازه‌گیری میشود.
اگر نتایج آزمایش طبیعی باشد، اما پزشک احتمال ابتلا به دیابت بارداری را در شما بالا بداند، برای پیگیری، طی بارداری دوباره این آزمایش برای شما تکرار خواهد شد، اما اگر نتایج به دست‌ آمده در آزمایش چالش گلوکز بالاتر از ۱۳۰ تا ۱۴۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر باشد، برای تشخیص قطعی دیابت بارداری، پزشک برای مادر آزمایش تحمل گلوکز سه ساعته یا دو ساعته تجویز میکند.
برای انجام تحمل گلوکز، قبل از آزمایش باید ناشتا و تا هشت ساعت قبل از آن چیزی نخورده باشید .
زمانی که به آزمایشگاه مراجعه کنید، سطح قند خون ناشتای شما بررسی خواهد شد. سپس باید یک نوشیدنی شیرین را بنوشید و قند خونتان یک، دو، سه ساعت مورد اندازگیری قرار خواهد گرفت. اگر نتایج به دست آمده از اندازه‌گیری‌ ها، حداقل در دو مورد بیشتر از حد استاندارد باشد، مادر مبتلا به دیابت بارداری است.
از آنجا که آزمایش چالش گلوکز، فقط احتمال ابتلا به دیابت بارداری را نشان می‌دهد و برای تشخیص صد در صدی نیاز به آزمایش تحمل گلوکز نیز هست در برخی موارد، پزشکان از ابتدا آزمایش تحمل گلوکز را برای مادر تجویز می‌کنند.

چگونگی درمان دیابت بارداری
- قند خون بارداری
- قند خون
در صورت متلا بودن به دیابت بارداری، برای حفظ سلامت خود و نوزادتان باید قند خون خود را کنترل کنید. برای همین باید تغییراتی را در روند زندگی خود ایجاد کنید. رعایت نکته‌هایی که برای شما آورده شده، می‌تواند به شما در کنترل قند خون و دیابت بارداری کمک بسزایی کند :
اهمیت ویژه به رژیم غذایی
پزشک شما ممکن است برای تنظیم برنامۀ غذایی مناسب ،به شما پیشنهاد مراجعه به پزشک تغذیه را کند. برنامۀ غذایی شما باید با توجه به دیابت بارداری تنظیم شود تا بتواند کالری و مواد مغذی کافی را برای نوزاد در حال رشد شما فراهم کند.
متخصص تغذیه، تعداد کل کالری روزانۀ خانمی با قد و وزنتان به شما میگوید . حدود ۲۲۰۰ تا ۲۵۰۰ کالری روزانه برای زنان با وزن متوسط نیاز است. اگر به اضافه وزن دچار هستید، ممکن است این مقدار کالری به حدود ۱۸۰۰ کالری در روز کاهش یابد. متخصصان تغذیه، چگونگی حفظ تعادل برنامۀ غذایی را به شما یاد خواهند آموخت.
مواردی مانند زیر:
- ۱۰ تا ۲۰ درصد کالری خود را از منابع پروتئینی مانند: پنیر، گوشت، تخم‌مرغ، غذاهای دریایی (ماهی، میگو،… ) و حبوبات دریافت کنید.
- کمتر از ۳۰ درصد کالری شما را از چربی ها دریافت شود.
- کمتر از ۱۰ درصد کالری شما را از چربی‌های اشباع دریافت شود.
- ۴۰ درصد کالری باقی‌مانده یا بیش‌تر را از کربوهیدرات‌هایی مانند برنج، نان، حبوبات، پاستا، میوه و سبزیجات دریافت شود.
ورزش ها و فعالیت های بدنی سبک، اگر برای شما و کودکتان مفید باشد، پزشک شما اضافه کردن ورزش را به برنامۀ عادی هفتگی شما پیشنهاد خواهد. سعی کنید روزانه فعالیتی سبک روبه متوسط به مدت ۱۵ الی ۳۰ دقیقه انجام دهید تا بدنتان بهتر بتواند از انسولین استفاده کند و در آخر به کنترل سطح قند خون شما کمک کند. درباره ی انتخاب و مدت زمان ورزش مناسب هم حتما با پزشک خود مشورت کنید.

بررسی قند خون‌
از میزان سطح قند خون خودتان اطمینان حاصل کنید. این سطح با تغییر در برنامۀ غذایی و ورزش قابل کنترل خواهد بود. میزان قند خونتان را به شکل منظم، قبل از غذا و یک الی دو ساعت بعد از صرف غذا با دستگاه اندازه‌گیری قند خون خانگی بررسی و آن را یادداشت کنید.
اگر با انجام و رعایت این تغییرات در روش زندگی‌تان، قند خون شما همچنان در سطح بالایی بود، پزشکتان برای کنترل آن و محافظت از کوک شما قرص‌ های کنترل دیابت تجویز خواهد کرد و اگر قرص‌ها نیز قادر به انجام این کار نباشند، گام بعدی تزریق انسولین است .
پزشکان ممکن است با توجه به میزان کنترل دیابت و چگونگی پیشرفت آن در دوران بارداری، در جریان آخرین هفته‌ها یا ماه‌های قبل از زایمان، اندازۀ نوزادتان را با دقت تحت نظر قرار دهند و برای این کار امکان دارد سونوگرافی نیز تجویز کنند ، درحالی‌که بیشتر خانم ها مبتلا به دیابت بارداری قادر به زایمان طبیعی نیز هستند، برخی از پزشک ها ترجیحشان این است که زایمان، زودتر از موعد مقرر شده انجام گیرد.
برای همین، امکان دارد عمل سزارین به مادر پیشنهاد کنند .
بعد از زایمان، پزشک سطح قند خونتات را مورد بررسی قرار میدهد تا مطمئن شود به حالت عادی برگشته است. شش هفته بعد از زایمان، سطح قند خون مادر باید دوباره مورد بررسی قرار گیرد، سپس نیاز به بررسی سالانه خواهید داشت.