مشکلات مهد کودک ها، چیست؟
نگرانی‌های اولیه درباره مراکز نگهداری کودکان، به رفتارهایی چون گریه و نق‌زدن، امنیت، دستشویی رفتن و تغذیه برمی‌گردد.
به‌سادگی نمی‌توان نتیجه گرفت که مهدکودکها و پیش‌دبستانی‌ها بی‌عیب هستند. نگرانی‌های اولیه درباره مراکز نگهداری کودکان، به رفتارهایی چون گریه و نق‌زدن، امنیت، دست‌شویی‌رفتن و تغذیه برمی‌گردد. جنبه‌های منفی پیش‌دبستانی عبارت‌اند از: کمبود زمان رسیدگی تک‌به‌تک، آموزش‌های پیشازموعد و مشکلات جدایی کودکان از والدین و دورشدن از خانه. مهدکودکها و پیش‌دبستانی‌ها و دست‌کم برخی از برنامه‌هایی که در آن اجرا می‌شوند، منتقدان خود را دارند. در ادامه، به مشکلات عمده‌ای که این منتقدان مطرح کرده‌اند نگاهی می‌اندازیم.
۱. فقدان زمان رسیدگی تک‌به‌تک
برخی مدعی هستند که بهتر است کودکان کم‌سن را تا جای ممکن قبل از ورود به مدرسه در خانه نگاه داشت (دست‌کم تا پیش از رسیدن به ۳سالگی). هرچند تعداد کودکانی که هر مربی مسئول آنهاست باید کم باشد، هنوز توجه تک‌به‌تک برقرار نیست. این یعنی توجه مربی به هر کودک، کمتر از خانه به شکل انفرادی و میان کودکان تقسیم می‌شود. این در حالی است که اهمیت اختصاص توجه انفرادی به برخی کودکان انکارناشدنی است. با‌وجوداین، اکثریت بر این عقیده‌اند که در سن خاصی (حداکثر ۴ یا ۵ سال)، کودکان معمولا به ارتباط زیاد با هم‌سالان خود نیاز پیدا می‌کنند. این ارتباط برای رشد اجتماعی، عاطفی و شناختی آنها مفید است.
۲. یادگیری پیش از موعد
این ادعا وجود دارد که در برخی از پیش‌دبستانی‌ها، به‌ویژه انواع لوکس‌تر آن، آموزش‌های نابهنگام به کودکان داده می‌شود. این مشکل با برنامهٔ تحصیلی ارائه‌شده مرتبط است. آموزش خواندن، نوشتن و ریاضیات پیش از آمادگی کودک می‌تواند به ناکامی و ازبین‌رفتن علاقه به یادگیری منجر شود. به همین دلیل است که در برخی پیش‌دبستانی‌های مدرن مانند مونته‌سوری (Montessori)، والدورف (Waldorf) و رجیو امیلیا (Reggio Emilia) معرفی موضوعاتی خاص به تأخیر می‌افتد تا کودک خود به آنها علاقه نشان دهد و برای دریافت آن آماده باشد.
۳. اضطراب جدایی
برای بسیاری از کودکان کم‌سن‌وسال‌تر، جدایی از والدین دشوار است. برخی ممکن است به توجه انفرادی بیشتری نیاز داشته باشند و برای رفتن به مهدکودک آمادگی نداشته باشند. در مقابل، برای برخی، اضطراب جدایی به‌سرعت فروکش می‌کند (بعد از هفته اول یا دوم) و آنها می‌توانند دوری را تحمل کنند. بیشتر کودکان این اضطراب جدایی را تجربه می‌کنند اما در برخی، شدت و مدت تطابق، از حد انتظار بیشتر است. اضطراب جدایی معمول با ثبات‌قدم و شکیبایی والدین پس از مدتی رفع می‌شود؛ البته برخی کودکان، به‌رغم تلاش‌های والدین و معلمان، همچنان نشانه‌های اضطراب جدایی را با خود همراه دارند و در سال‌های پیش‌دبستانی و سال‌های اولیه مدرسه نیز دچار عود علائم می‌شوند. اگر کودکی دچار اضطراب جدایی افراطی است، بی‌معطلی باید از مشاوران متخصص برای رفع آن کمک گرفت.
۴. فرصت‌های اجتماعی کمتر
برخی پیش‌دبستانی‌ها، به‌ویژه آنها که تمرکز بیشتری روی آموزش‌های ابتدایی می‌گذارند، فعالیت‌های اجتماعی کمتری در برنامهٔ خود دارند. چنین پیش‌دبستانی‌هایی آموزش‌های مبتنی بر بازی کمتری دارند.
۵. انعطاف‌ناپذیر
بسیاری از پیش‌دبستانی‌ها کودکان را هنگام بیماری از آمدن به کلاس منع می‌کنند. اغلب آنها در تابستان و تعطیلات رسمی بسته هستند و خدمات نگهداری قبل و بعد از ساعت اصلی را ارائه نمی‌دهند.
۶. بی‌تأثیر بودن
برخی منتقدان مدعی‌اند برنامه مهدکودکها و پیش‌دبستانی‌ها تأثیری بر موفقیت تحصیلی ندارند و حتی اگر این تأثیر وجود داشته باشد، اندک است. این ادعا مطرح شده است که تفاوت‌ها میان کودکان پیش‌دبستانی‌رفته و نرفته، پس از دو سال مدرسه‌رفتن، از بین می‌رود. در ادامه، مطالبی در رد این ادعا خواهیم خواند.
مهدکودکها و پیش‌دبستانی‌ها مثل هم نیستند. والدین کم‌تجربه شاید ندانند که باید به‌دنبال کدام ویژگی‌ها باشند و چه سؤالاتی بپرسند. دراختیارداشتن بهترین مربیان و مراقبان کودک می‌تواند گران باشد؛ بنابراین محتمل است که افراد بی‌تجربه و بی‌صلاحیت به نگهداری از کودکان گماشته شوند، زیرا مؤسسه یا پدرومادر توان مالی کافی برای استخدام نیروی مجرب ندارند.
نتیجه تحقیقات درباره مهدکودک و پیش‌دبستانی
انتخاب جایی که کودک را به آن می‌فرستید، تصمیم مهمی است؛ بنابراین بررسی تحقیقات درمورد اثربخشی مهدکودک و پیش‌دبستانی در کوتاه‌مدت و بلندمدت، خالی از لطف نیست. فرستادن کودک به این مراکز، ضمانتی برای موفقیت یا شادی او نیست. عوامل فراوانی چون محیط و تربیت خانوادگی، منابع مالی و حمایت اجتماعی در کامیابی فرد اهمیت دارند؛ البته شواهد محکمی وجود دارد که اثربخشی و فایده پیش‌دبستان و مهدکودک خوب را روی موفقیت تحصیلی، موقعیت اجتماعی، اقتصادی و سلامتی تأیید می‌کند. در این تحقیقات ـ که هنوز ادامه دارند ـ به فواید بلندمدتی هم اشاره شده است. در ادامه، به برخی نتایج این تحقیقات مهم اشاره می‌کنیم.
پژوهش مؤسسۀ های‌اسکوپ (HighScope) در پیش‌دبستانی پری (Perry)
در این مطالعهٔ معروف، معلوم شد افرادی که برنامۀ باکیفیت پیش‌دبستانی را گذرانده‌اند، در نهایت ۲۰۰۰ دلار در ماه بیشتر از افرادی که در این برنامه نبوده‌اند، درآمد کسب کرده‌اند. نوجوانانی که پیش‌دبستانی رفته‌اند نیز با احتمال بالاتری از دبیرستان فارغ‌التحصیل می‌شوند، خانه‌دار می‌شوند و ازدواج‌های طولانی‌تری دارند.
پروژه ای‌بی‌سی‌درین (The Abecedarian project)
در این پروژه، نتایجی مانند دیگر پژوهش‌ها به دست آمد. کودکان در برنامه‌های باکیفیت پیش‌دبستانی کمتر احتمال دارد تجدید پایه شوند، به آموزش‌های خاص احتیاج پیدا کنند یا در آینده دچار مشکلات قانونی شوند.
پژوهش انجمن آموزشی ملی (NEA)
این انجمن تحقیقات متعددی دربارهٔ اثربخشی پیش‌دبستانی انجام داده است. این مطالعات برخی فواید بلندمدت پیش‌دبستانی را عیان کرد. این موارد شامل فواید اجتماعی و اقتصادی هستند.
کاهش میزان بارداری در نوجوانی؛
کاهش میزان بزهکاری در نوجوانی؛
نمرات بهتر در آزمون‌های استاندارد تحصیلی؛
میزان اشتغال بالاتر؛
درآمد بالاتر.
در تحقیقاتی که برای مقایسهٔ مراقبت والدین، مهدکودک و پیش‌دبستانی انجام شده است، نتایج گاهی در تضاد با هم هستند؛ این موضوع تصمیم‌گیری را دشوار می‌کند. یکی از جامع‌ترین تحقیقات را مؤسسه ملی سلامت کودک و رشد انسان (NICHD) در کانادا انجام داده است. یافتهٔ نهایی این تحقیق نشان می‌دهد مهم‌ترین عامل در نوع نگهداری کودک (پرستار، پدرومادر، مهدکودک یا پیش‌دبستان) نیست، بلکه نوع تجربیاتی که کودک در خانه دارد، بیش از هر چیز، تعیین‌کننده است.
بهترین نتایج، فارغ از نوع نگهداری کودک، زمانی به دست می‌آید که کودک محبت، پاسخ‌گویی و شرایط مناسب را در خانه دریافت می‌کند؛ البته یافته‌ها قطعا جزئیات بیشتری هم دارند: کیفیت نگهداری، زمان گذرانده‌شده دور از والدین و سن کودک، همگی در این معادله تأثیرگذارند.
فواید پیش‌دبستانی
کودکان را برای ورود به مدرسه آماده می‌کند؛
برنامه‌ای مشخص و ساختارمندتر از مراقبت انفرادی فراهم می‌کند؛
می‌تواند عشق به آموختن را در کودک برانگیزد؛
برخلاف مربیان مهدکودکها و پرستاران کودک، بیشتر مربیان پیش‌دبستانی دارای گواهی‌نامه صلاحیت و مدارک مرتبط هستند و تحت‌نظر دولت قرار دارند؛
مربیان پیش‌دبستانی کمتر احتمال غیبت از کار دارند؛
امنیت و نظارت بیشتری در پیش‌دبستانی‌ها وجود دارد.
معایب پیش‌دبستانی
نسبت کودک به معلم بالاتر از مراقبت انفرادی است؛
زمان آموزش انفرادی و زمان تک‌به‌تک کمتر است؛
تمرکز پیشازموعد بر آموزش‌های مدرسه می‌تواند به ناکامی منجر شود؛
برخلاف برخی مهدکودکها، پیش‌دبستانی‌ها در تعطیلات رسمی و تابستان بسته هستند.
فواید مهد کودک
از مراقبت انفرادی ارزان‌تر هستند؛
نسبت به مراقبت انفرادی نظارت بیشتری روی آنها هست؛
فعالیت و تعامل اجتماعی زیادی در برنامه‌های مهدکودک وجود دارد.
معایب مهد کودک
زمان انفرادی محدودتری از مراقب انفرادی در اختیار کودک است؛
معمولا تمرکز کمتری روی آموزش‌های ابتدایی وجود دارد؛
مهدکودکی‌ها به اندازهٔ آنهایی که به پیش‌دبستانی رفته‌اند، آمادگی رفتن به مدرسه پیدا نمی‌کنند؛
نسبت کودک به معلم در مقایسه با مراقبت انفرادی بالاتر است؛
یافتن مهدکودک برای نگهداری نوزادان دشوار است.
فواید مراقبت انفرادی
نسبت تعداد کودک به مراقب، کم است؛
در مراقبت انفرادی، توجه و آموزش انفرادی بیشتری نسبت به مهدکودک یا پیش‌دبستانی می‌شود؛
برخلاف برخی مهدکودکها و پیش‌دبستانی‌ها، معمولا در تابستان‌ها و برخی تعطیلات قابل‌دسترس است؛
اضطراب جدایی کمتر است، به‌ویژه اگر پرستار به خانهٔ کودک بیاید.
معایب مراقبت انفرادی
ساختار و برنامه ویژه مراقبت انفرادی معمولا کمتر است؛
اغلب تمرکز کمتری روی آموزش‌های ابتدایی وجود دارد؛
فرصت تعامل اجتماعی کمتر است؛
معمولا پرستاران تحصیلات و گواهی تأیید صلاحیت ندارند؛
اغلب هزینهٔ بیشتری از مهدکودک و پیش‌دبستانی دارند.
در حقیقت، انتخاب درست برای کودکی که در سنین پیش از دبستان است، به عوامل مختلف وابسته است. سن و شخصیت کودک، منابع مالی خانواده، ارزش‌ها و اولویت‌ها نقش مهمی در انتخاب بهترین گزینه دارند.
انتخاب باتوجه‌به خصوصیات کودک شما
در ادامه، به نشانه‌هایی اشاره می‌کنیم که شما را در انتخاب گزینه مناسب‌تر یاری می‌دهند. در نهایت، این شما هستید که با درنظرگرفتن تمام جوانب می‌توانید بهترین را برگزینید. همچنین توجه کنید که کودک شما ممکن است نشانه‌هایی از هر سه دسته را داشته باشد.
پیش‌دبستان برای بچه‌هایی مناسب است که
بین ۵ تا ۶ سال دارند؛
به آموزش‌های ابتدایی علاقه‌مندند؛
داشتن برنامه و ساختار را دوست دارند؛
دامنهٔ تمرکز و توجه‌شان گسترده است؛
از بودن و یادگرفتن با دیگر بچه‌ها لذت می‌برند.
مهدکودک برای کودکانی مناسب است که:
بین ۲٫۵ تا ۵ سال دارند؛
بسیار اجتماعی هستند؛
از تعامل و آموختن همراه دیگر کودکان لذت می‌برند؛
بهترین یادگیری را از طریق بازی و اکتشاف دارند؛
فعال‌اند و انرژی بسیاری دارند.
مراقبت انفرادی برای کودکانی مناسب است که:
بین ۰ تا ۳ سال سن دارند؛
از اختصاص زمان تک‌به‌تک و دریافت توجه انفرادی لذت می‌برند؛
اضطراب شدید جدایی دارند؛
از کودکان دارای نیاز‌های خاص هستند.
منبع:
چطور
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼