اختلالات تیروئید در بارداری، پرکاری یا کم کاری

کم‌کاری تیروئید در هر سنی ممکن است بروز کند، ولی عمدتا در افراد بزرگسال بیشتر دیده می‌شود. کم‌کاری معمولا با علائمی همراه است که بیمار را به سوی درمان سوق می‌دهد. آمار‌ها نشان می‌دهد، زنان بیشتر از مردان دچار اختلالات تیروئیدی می‌شوند. علائم کم‌کاری و پرکاری تیروئید باید کنترل شود، ولی این بیماری زمانی خطرناک می‌شود که پای جنین هم در میان باشد یا درواقع مادر دارای اختلال تیروئید باردار شود، چون بارداری باعث تشدید بیماری می‌شود و نیاز به بررسی‌های بیشتری دارد. اختلالات غده تیروئید به‌صورت شایع کم‌کاری و کمتر شایع پرکاری بروز می‌کند. در اختلال کم‌کاری تیروئید هورمون به مقدار کافی ساخته نمی‌شود و مادر دچار کمبود هورمون است. نوزاد نیز تا حدود ۸ هفتگی باید از هورمون تیروئید مادر استفاده کند که نیاز ضروری برای رشد او است. به همین دلیل این مشکل باید از همان روز‌های اول بارداری مشخص شود.

افزایش ۳۰ تا ۵۰ درصدی دوز دارو

افرادی که دچار کم‌کاری یا پرکاری تیروئید هستند باید قبل از بارداری با پزشک خود در مورد مصرف دارو مشورت کنند، زیرا لازم است دوز دارو از همان ابتدای بارداری ۳۰ تا ۵۰ درصد افزایش یابد. این افراد قبل از بارداری حتما باید اجازه باردار شدن را از پزشک دریافت کنند، شاید لازم باشد بارداری تا کنترل بیماری و تعدیل در مقدار هورمون تیروئید به تعویق بیفتد.

۸ هفته اول بارداری خیلی مهم است

اختلالات کارکردی غده تیروئید در هر زمانی از بارداری برای جنین مضر است، به‌خصوص در ۸ هفته اول بارداری که رشد مغز جنین وابسته به تیروئید مادر است. آزمایش‌های تیروئید باید تا پایان بارداری هر ماه یکبار بررسی شود. اگر بعضی شاخص‌های خودایمنی تیروئید در بارداری بالا باشد، احتمال سقط جنین وجود دارد. همچنین خطر‌هایی مانند زایمان زودرس، مسمومیت بارداری و فشار خون بالا و اختلالات رشد در کودک، مادر و جنین را تهدید می‌کند. در صورتی که کم‌کاری تیروئید ابتدای بارداری تشخیص داده نشود، اثر منفی آن به‌صورت کاهش ضریب هوشی و اختلال در رشد مغز نوزاد ظاهر می‌شود.

نشانه‌های نوزادان مبتلا

نوزادانی که با کم‌کاری تیروئید متولد می‌شوند دارای علائم خواب‌آلودگی، پف صورت، زبان بزرگ، زردی و یرقان طول‌کشیده، شکم بزرگ و برآمده و فتق نافی هستند.

چنین نوزادانی معمولا بدن شلی دارند و ممکن است ساعت‌ها بخوابند. گاهی مادر فکر می‌کند کودک آرام است، ولی آرامش بیش از حد کودک در بعضی مواقع جای سوال دارد.

غربالگری نوزادان در بدو تولد

چند سالی است که غربالگری نوزادان در بدو تولد با گرفتن قطره خون از پاشنه پای آن‌ها انجام می‌شود تا در صورت کم‌کاری تیروئید کودک، اقدامات و بررسی‌های تکمیلی انجام شود.

بررسی درصد بزرگسالان و نوزادان مبتلا

حدود ۲ درصد از خانم‌ها دچار کم‌کاری تیروئید هستند. البته با افزایش سن این درصد بیشتر می‌شود، ولی در بدو تولد از هر ۴ هزار نوزاد، ۱ نوزاد با کم‌کاری تیروئید متولد می‌شود که باید تحت‌درمان قرار گیرد. سالم بودن تیروئید در ماه‌های اول بعد از تولد برای رشد نوزاد بسیار مهم است.

در بارداری، خطر پرکاری تیروئید کمتر از کم‌کاری تیروئید است

پرکاری تیروئید در مادر به اندازه کم‌کاری مشکل ایجاد نمی‌کند، ولی در صورتی که شدید باشد، می‌تواند مانند کم‌کاری تیروئید منجر به سقط جنین شود. وقتی مادر برای کنترل پرکاری تیروئید دارو استفاده می‌کند، لازم است ابتدای بارداری تغییراتی از نظر نوع و مقدار دارو ایجاد شود. دارو‌ها را مادر می‌تواند بدون نگرانی در طول بارداری استفاده کند. دارو‌هایی که برای کم‌کاری و پرکاری تجویز می‌شود، خطری برای جنین ندارد.

مادران دچار اختلالات تیروئید می‌توانند به کودک خود شیر بدهند

بعد از زایمان مادر می‌تواند کودک خود را شیر بدهد، ولی با توجه به اینکه دارو‌ها وارد شیر می‌شوند مادر باید دارو را بعد از شیردهی مصرف کند تا دارو وارد شیر و بدن نوزاد نشود.

اختلالات تیروئید ارثی هستند

در نوعی از کم‌کاری تیروئید به نام «هاشیماتو» که خودایمن است، ارث نقش مهمی دارد. احتمال ابتلای فرزندان این مادران به بیماری وجود دارد. گاهی لازم است فرزندان از نظر وجود بیماری هاشیماتو بررسی شوند. در صورت ابتلا بیماری باید کنترل شود.

احتمال اختلال عادت‌ماهانه و نازایی در اثر مشکلات تیروئیدی

کم‌کاری تیروئید می‌تواند باعث اختلال در عادت‌ماهانه مانند آمنوره یا عدم عادت‌ماهانه و اختلال عادت‌ماهانه هم منجر به نازایی خانم شود. به همین دلیل برای خانم‌های دچار نازایی یا دچار اختلال در عادت‌ماهانه، معمولا تست‌های تیروئیدی هم انجام می‌شود.

یکی از آزمایش‌هایی که بعد از اولین مراجعه خانم باردار به مراکز درمانی و بهداشتی انجام می‌شود، تست‌های مرتبط با تیروئید است. به همین دلیل اگر چنین مشکلی وجود داشته باشد، خیلی زود تشخیص داده می‌شود.