فشار خون نوزاد، باعث چه مشکلاتی می شود؟
فشار خون بالا یا پرفشاری خون به ندرت با نوزادان همراه است، اما این یک بیماری است که در بین آن ها نیز اتفاق می افتد.
فشار خون بالا یا پرفشاری خون به ندرت با نوزادان همراه است اما این یک بیماری است که دربین آن ها و کودکان نوپا اتفاق میفتد. دلایل فشار خون بالا در نوزادان ممکن است با دلایل فشار خون بالا در بزرگسالان متفاوت باشد. بنابراین چه عواملی باعث ایجاد فشار خون بالا در نوزادان می شود؟ آیا این وضعیت قابل درمان است ؟ در این قسمت به بررسی این مشکلات خواهیم پرداخت.
فشار خون بالا چیست ؟
نیرویی که خون هنگام جابجایی و حرکت به دیواره شریان ها وارد می کند فشار خون نامیده می شود. این معیار همراه دو عدد است که یکی نشان دهنده قدرت خون هنگام پمپاژ قلب و دیگری در حالت استراحت قلب را اندازه گیری می کند.
فشار خون طبیعی در مقابل فشار خون بالا در نوزادان
فشار خون معمولا توسط دو عدد بررسی می شود که به صورت کسری نوشته شده . به عنوان مثال ۱۱۰_۷۰ که عدد فوق فشار خون سیستولیک بوده و فشار خون را هنگام پمپاژ و جریان در قلب اندازه می گیرد و عدد زیرین فشار خون دیاستولیک است که فشار خون را بر دیواره شریان ها هنگام استراحت قلب اندازه گیری می کند.
هنگامی که فشار خون بالاتر از حد طبیعی خود برود به آن فشار خون بالا گفته می شود. در واقع فشار خون استانداری در نوزادان ندارد زیرا فشار خون طبیعی آن ها بسته به عوامل مختلفی از جمله سن، قد، وزن، جنسیت و فعالیت انجام شده توسط کودک متفاوت خواهد بود.
متخصصان پزشکی فشار خون کودک را به چندین درجه طبقه بندی می کنند. فشار خون طبیعی یا بالا که با توجه به صدک های طبقه بندی شده تعیین می شود.
نکاتی دراین باره شامل موارد زیر است
۱- فشار سیستولیک و دیاستولیک هریک به چهار صدک ۵۰،۹۰،۹۵ و ۹۹ تقسیم می شوند. هر صدک حد مشخصی از فشار خون سیستولیک و دیاستولیک دارد. فشار خون نوزاد در محدوده این صدک ها قرار می گیرد.
۲- فشار خون بین صدک ۵۰ تا ۹۰ طبیعی در نظر گرفته می شود.
۳- صدک ۹۰-۹۵ فشار خون پیش بالا در نظر گرفته می شود بدان معنا که کودک هنوز فشار خون بالایی ندارد اما ممکن است که اتفاق بیفتد.
۴- فشار خون با صدک بالای ۹۵ فشار خون بالا در نظر گرفته می شود.
عموما فهمیدن علت فشار خون بالا به درمان آن کمک می کند.
علائم و نشانه های فشار خون بالا در نوزاد و کودکان چه هستند ؟
نوزادان با فشار خون بالا علائم قابل توجهی را نشان نمی دهند. فشار خون بالا هیچ علامتی در کودکان نوپای بزرگ تر نیز ایجاد نمی کند تنها پزشک می تواند هنگام معاینه روتین آن را تشخیص دهد.
چه چیزی باعث فشار خون بالا در کودک و نوزاد می شود ؟
از عوامل رایج فشار خون بالا در نوزادان می توان به موارد زیر اشاره کرد:
1- مشکلات قلبی
مشکلات قلبی به ویژه مشکلات قلبی مادرزادی می تواند باعث فشار خون بالا در نوزادان شود. چند مشکل مادرزادی قلبی که می توانند باعث فشارخون بالا شوند عبارتند از:جمع شدن آئورت (تنگ شدن شریان بزرگی به نام سرخرگ آئورت) و آرتریوسوس مجرای باز( شریانی بین آئورت و شریان ریوی قبل از تولد ).
2- مشکلات ریوی
ریه ها مراکزی هستند که خون دی اکسید کربن را از دست داده و اکسیژن بدست میاورد. هر گونه مشکل در ریه ها می تواند سبب فشار خون بالا شود. دیسپلازی برونکوپه ریوی یکی از این مشکلات است و در کودکانی که بلافاصله پس از تولد به دستگاه اکسیژن متصل می شوند رخ می دهند زیرا یا بیمار بودند و یا نارس بدنیا آمدند.
3- مشکلات یا عارضه های کلیوی
باریک شدن رگ های خونی در کلیه یا لخته شدن خون در شریان ها (تنگی عروق کلیوی / ترومبوز) در کلیه همچنین می تواند باعث فشار خون بالا در نوزادان شود. نوزادان با مشکلات مادرزادی کلیه یا عفونت کلیوی ممکن است که مبتلا به فشار خون شوند. شرایطی نیز چون سندروم نفروتیک و نارسایی حاد و مزمن کلیه علل بسیار شایع فشار خون بالا هستند.
4- دارو ها و قرارگیری در معرض مواد مخدر
مصرف برخی از دارو ها و یا قرارگرفتن در معرض مواد مخدر قبل یا بعد تولد می تواند منجر به افزایش فشار خون کودک شود.
5- رشد تومورها
نوزادی که توموری در کلیه ها، مغز یا غدد فوق کلیوی خود داشته باشد در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به فشار خون بالا قرار خواهد داشت.
6- اختلالات و عفونت ها
برخی اختلالات مانند مشکلات تیروئیدی، نوروفیبروماتوز و اسکلروزتوبرئوس خطر افزایش فشار خون را بالا می برند. عفونت ادراری نیز ممکن است احتمال فشار خون بالا در نوزادان را افزایش دهد. پیوند عضو و مغز استخوان نیز چنین است و یک عارضه جانبی شیمی درمانی محسوب می شوند. چنان چه کودک شما یکی از مشکلات فوق را داشت به پزشک مراجعه داشته باشید.
چگونه فشار خون بالا در نوزادان تشخیص داده می شود ؟
مراحل و ابزار تشخیص معرفی شده در ذیل می توانند تشخیص دهند که کودک به فشار خون بالا مبتلاست:
1- تشخیص بیماری زمینه ای
پزشک کودک شرایطی چون مشکلات قلبی مادرزادی، مشکلات کلیوی یا سایر اختلالات افزایش فشار خون را بررسی می کند. او همچنین می تواند فشار خون بالا را هنگام تشخیص سایر شرایط از طریق آزمایش خون و ادرار تشخیص دهد.
2- بررسی فشار خون
پزشکان برای تشخیص دقیق فشار خون بالا در نوزادان از آزمایش فشار خون سرپایی یا هولتر مانیتورینگ ۲۴ ساعته استفاده می کنند. در این روش از دستگاه هولتر مانیتورینگ که به صورت ۲۴ ساعته به بازوی کودک متصل می شود استفاده می شود. این دستگاه اطلاعات را ذخیره کرده و به پزشک کمک می کند تا بررسی دقیقی بر فشار خون کودک داشته باشد.
3- آنژیوگرافی
پزشکان از یک مدل تخصصی آنژیوگرافی به نام آنژیوگرافی تفریق دیجیتالی استفاده می کنند. در این روش رگ خونی با یک رنگ تزریق شده و بیمار همزمان در معرض اشعه ایکس قرار می گیرد. این امر تصویری دقیق از رگ های خونی اطراف قلب و قسمت های مختلف بدن را نشان می دهد و به تشخیص پزشک کمک بزرگی خواهد کرد.
4- الکتروکاردیوگرام و ام آر آی
الکتروکاردیوگرام فعالیت الکتریکی قلب را اندازه گیری می کند و داده ها را به یک نمودار تبدیل خواهد کرد و به متخصصان اجازه می دهد تا هرگونه ناهنجاری و فشار خون بالا را بررسی کنند . تصویر برداری با رزونانس تصویری مغناطیسی نیز اسکن دقیقی از بدن را ارائه می دهد که فشار خون بالا را نیز بررسی خواهد کرد.
از آن جا که پزشکان بلافاصله پس از تولد آزمایشات مختلفی را بر نوزاد انجام می دهند احتمالا فشار خون بالا قبل از مرخص شدن از بیمارستان تشخیص داده خواهد شد.
درمان فشار خون بالا در نوزادان
درمان بستگی به علت فشار خون دارد و گزینه های درمانی فشار خون بالا در نوزادان شامل موارد زیر است :
1- درمان علت مشکل
پزشکان در ابتدا به دنبال علت فشار خون بالا برای درمان هستند. پرداختن به علت اصلی فشار خون بالا معمولا در تمام مواردی که برای مقابله با فشار خون بالا انجام می شود ضروری است.
2- داروهای فشار خون بالا
نوزادان وکودکان نوپا به ندرت به داروهای فشارخون بالا نیاز دارند. با این حال پزشک ممکن است داروهایی را تجویز کند تا از تشدید آسیبات فشار خون بالا جلوگیری نماید. توجه داشته باشید که داروهای فشار خون بالا در کودکان با داروهای فشار خون بالا در بزرگسالان متفاوت است پس هرگز داروهای فشار خون بالا بزرگسالان را برای کودک تجویز نکنید.
3- اصلاحات رژیم غذایی
رژیم غذایی می تواند فشار خون را در مواردی از کودکان نوپا بزرگتر تحت تاثیر قرار دهد. پزشک رژیم غذایی کم نمک و شکر را برای کودک پیشنهاد می دهد. ترکیب بیشتر میوه و سبزیجات نیز بسیار مهم است. این تغییرات فشار خون بالا را یک شب درمان نمی کند اما نقش مهمی در بهبود و مدیریت آن خواهد داشت.
فشار خون بالا در نوزادان نادر است اما درصورت عدم درمان ممکن است عوارضی را ایجاد کند.
مشکلات فشار خون بالا در کودکان چیست ؟
فشار خون بالا در صورت عدم درمان می تواند مشکلات زیر را سبب شود:
ناتوانی در رشد و سلامت
نارسایی قلب
آسیب یا نارسایی کلیوی
نارسایی اندام چندگانه
تشنج
ممکن است با رعایت نکات احتیاطی بتوانید از این مشکل پیشگیری کنید.
چگونه می توان از فشار خون بالا در نوزادان پیشگیری کرد؟
پیشگیری از فشار خون بالا درنوزادان راهی برای مقابله با عوارض پس از آن نیز محسوب می شود. والدین به منظور پیشگیری از فشار خون بالای فرزند خود :
1- هوشیار و مراقب باشید
اگرچه فشار خون بالا هیچ علامت قابل توجهی را ایجاد نمی کند اما باید تحت نظارت بود زیرا هرچه از این علائم هوشیار تر باشید فشار خون بالا در نوزادان بهتر مدیریت خواهد شد.
2- معاینات پزشکی منظمی داشته باشید
معاینات منظم به تشخیص زود هنگام فشار خون کمک می کند. چنان چه به فشار خون کودک خود مشکوک هستید به پزشک مراجعه کنید.
3- رژیم متعادلی را حفظ کنید
برای کودک نوپایی که خوردن مواد غذایی جامد را شروع کرده است یک رژیم متعادلی ایجاد کنید. وعده های غذایی سالم و خانگی را تهیه کرده و از خوردن غذاهای نمکی و چرب خودداری کنید. در عوض بر روی یک برنامه غذایی متمرکز شوید تا تمام مواد مغذی را به بدن برساند. چنان چه در تهیه این برنامه غذایی شک دارید به پزشک متخصص تغذیه اطفال رجوع کنید تا برنامه وعده غذایی سفارشی فرزندتان را تهیه کند.
برخی از سوالات رایج
۱- آیا می توان فشار خون بالا نوزاد و کودک خردسال را در منزل اندازه گیری کرد ؟
خیر، فشار خون بالای نوزاد را نمی توان در منزل و با استفاده از دستگاه فشار خون خانگی اندازه گیری کرد زیرا شما به دستگاه های فشار خون کوچک مخصوص کودکان نیاز دارید. توجه کنید که لازم نیست فشار خون بالا هرروز برررسی شود مگر این که پزشک از شما خواسته باشد تا مرتبا فشار خون کودک خود را چک کنید.
۲- آیا می توان به نوزاد آسپرین داد ؟
خیر، نمی توان به کودکان نوپا و نوزادان آسپرین داد زیرا این قرص به بزرگسالان با فشار خون بالا کنترل شده و کسانی که در معرض حمله قلبی هستند توصیه می شود. براساس توصیه سازمان غذا و دارو این قرص برای بیماران زیر ۱۹ سال ممنوع است.
همچنین آسپرین می تواند یک مشکل جدی کبدی به نام سندروم ری را درکودکان ایجاد کند که ممکن است عوارض مادام العمری را به همراه داشته باشد.
*فشار خون بالا ممکن است آخرین چیزی باشد که به عنوان والدین درمورد ابتلای فرزندتان به ذهن بیاورید اما می تواند در نوزادان و کودکان نوپا رخ دهد. تشخیص زود هنگام آن و درمان سریع می تواند به کودک اجازه دهد تا زندگی سالمی را داشته باشد.
منبع:
نمناک
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼