آیا خوردن تن ماهی در بارداری ضرر دارد؟

ماهی تن منبع غنی از مواد مغذی مهمی محسوب می شود. از طرفی مصرف بسیاری از این مواد، به ویژه در دوران بارداری اهمیت دارد.
این نوع ماهی معمولاً به خاطر محتوای ایکوزاپنتانوییک اسید (EPA) و دوکوزاهگزانوئیک اسید (DHA) مورد تحسین متخصصین تغذیه قرار می گیرد. این دو ماده دو چربی امگا ۳ با زنجیره طولانی هستند که نقش مهمی در رشد سیستم مغزی و عصبی کودک شما دارند. با این وجود بیشتر ماهی ها حاوی مقدار زیادی جیوه نیز می باشند و به همین دلیل مصرف زیاد آنها مخصوصا در دوران بارداری توصیه نمی شود. جیوه ترکیبی است که با ایجاد بیماری های مختلف در بدن جنین و رشد در نوزادان مرتبط است. به همین دلیل، اغلب به خانم ها در مورد مقدار مصرف ماهی در دوران بارداری اخطار داده می شود.

مصرف ماهی تن در بارداری
ماهی تن حاوی مواد مغذی مهمی برای داشتن یک بارداری سالم است
ماهی تن سرشار از انواع مختلفی از مواد مغذی است که بسیاری از آنها برای دوران بارداری مهم هستند.
مهمترین مواد مغذی که در این ماهی یافت می شود عبارتند از:
پروتئین
این ماده مغذی برای همه جوانب رشد بدن جنین مهم است. خوردن پروتئین بسیار کم در دوران بارداری ممکن است منجر به سقط جنین، محدودیت در رشد داخل رحمی و وزن کم نوزاد هنگام تولد شود. گفته می شود که مصرف پروتئین زیاد نیز ممکن است دارای اثرات منفی مشابه باشد.
EPA و DHA
این ترکیبات امگا ۳ های هستند که زنجیره بلندی دارند و برای رشد چشم و مغز کودک بسیار مفید می باشند. امگا ۳ های زنجیره بلند همچنین ممکن است خطر زایمان زودرس، رشد ضعیف جنین، افسردگی مادران و آلرژی های دوران کودکی را کاهش دهند.
ویتامین D
ماهی تن حاوی مقدار کمی ویتامین D است. همانطور که می دانید این ویتامین برای سیستم ایمنی و سلامت استخوان های بسیار مهم است. مصرف کافی این ماده در بدن مادر ممکن است خطر سقط جنین و پره اکلامپسی را کاهش دهد. پره اکلامپسی عارضه ای که با فشار خون بالا در دوران بارداری خود را نشان می دهد.
آهن
این ماده معدنی برای رشد صحیح سیستم مغزی و عصبی کودک مهم است. مصرف کافی این ماده در دوران بارداری ممکن است خطر کمبود وزن نوزاد هنگام تولد، زایمان زودرس و مرگ و میر مادران را کاهش دهد.
ویتامین B12
این ماده مغذی به بهینه سازی عملکرد سیستم عصبی و ساخت پروتئین و گلبول های قرمز خون منتقل کننده اکسیژن کمک می کند. سطح پایین ویتامین b۱۲ در دوران بارداری ممکن است خطر سقط جنین، زایمان زودرس، نقص نوزاد هنگام تولد و سایر عوارض بارداری را افزایش دهد.
یک وعده ۳٫۵ اونسی (۱۰۰ گرم) از ماهی تن کنسرو شده در آب حدود ۳۲٪ از نیاز روزانه بدن به پروتئین، ۹٪ از نیاز روزانه بدن به آهن و ۱۰۷٪ از نیاز روزانه بدن به ویتامین B12 را فراهم می کند.
این مقدار ماهی تن همچنین حاوی حدودا ۲۵ میلی گرم EPA و ۱۹۷ میلی گرم DHA است. این مقدار حدود ۶۳ الی ۱۰۰٪ از نیاز روزانه بدن مادران را تامین می کنند.
خانم های بارداری که به دلیل حساسیت غذایی و همچنین دلایل اخلاقی یا مذهبی (منظور خانم هایی است که وگان و گیاه خوار هستند) ماهی تن نمی خورند، باید اطمینان حاصل کنند که این مواد مغذی را به اندازه کافی از منابع دیگر دریافت می کنند.
گاهی ممکن است متخصص تغذیه برای این مادران مصرف روزانه مکملی که حاوی حداقل ۲۰۰ میلی گرم DHA یا ۲۵۰ میلی گرم EPA به علاوه DHA است را توصیه کنند.

چرا مصرف زیاد ماهی تن در دوران بارداری خطرناک است؟
اکثر متخصصان توصیه می کنند زنانی که معمولا زیاد از ماهی تن استفاده می کنند، در دوران بارداری این کار را ادامه ندهند. به گفته این متخصصان میزان جیوه موجود در این ماهی برای زنان حامله خطرناک است.
اگرچه این ماده یک ترکیب طبیعی است. اما بیشتر جیوه موجود در بدن ماهی ها نتیجه آلودگی های صنعتی دریاچه ها و رودخانه هاست و به نظر می رسد هر سال سطح جیوه در بدن این ماهی ها افزایش پیدا کند.
همه ماهی ها حاوی جیوه هستند، اما ماهی هایی که جثه بزرگتری دارند، مسن تر هستند و جایگاهشان در زنجیره غذایی ماهی ها بالا است، جیوه بیشتری در بدن دارند. ماهی تن ماهی درنده ای است و به همین دلیل کمتر طعمه دیگر ماهی ها می شود. وقیت هم صید می شود معمولا جثه بزرگی دارد و در دوران پیری خود به سر می برد. از این رو، بیشتر ماهی ها تن، مقدار قابل توجهی جیوه در گوشت خود جمع کرده اند.
مصرف زیاد جیوه در دوران بارداری می تواند به پیشرفت و رشد مغز و سیستم عصبی کودک شما آسیب برساند. این عدم رشد می تواند منجر به ایجاد طیف وسیعی از مشکلات شود که رایج ترین آنها عبارتند از:
مشکلات یادگیری
تاخیر در پیشرفت مهارت های حرکتی
نقص در توجه، گفتار و حافظه
کاهش توانایی های بینایی و مکانی
ضریب هوشی پایین
فشار خون بالا یا مشکلات قلبی در بزرگسالی
در موارد شدید، مصرف زیاد جیوه در دوران بارداری گاهی منجر به از بین رفتن حس بویایی، بینایی یا شنوایی در نوزاد و همچنین نقص های مادرزادی هنگام تولد، تشنج ، اغما و حتی مرگ نوزاد می شود.
نتیجه یک تحقیق جالب در مورد مصرف ماهی تن در بارداری
جالب است که بدانید برخی تحقیقات نشان داده اند که قرار گرفتن در معرض جیوه در اوایل بارداری ممکن است هیچ تاثیری منفی بر روی عملکرد، پیشرفت و یا عملکرد مغز کودک نداشته باشد. به شرطی که مادر مادام در دوران بارداری ماهی بخورد.
این موضوع نشان می دهد که ترکیبات خاصی در ماهی وجود دارد که ممکن است اثرات منفی جیوه را متعادل کند. با این حال، قبل از نتیجه گیری قطعی در مورد مصرف ماهی تن در بارداری باید تحقیقات بیشتری انجام شود.
علاوه بر این، زنان باردار باید از خوردن ماهی خام خودداری کنند. چرا که مصرف ماهی خام خطر ابتلا به عفونت با لیستریا مونوسیتوژنزها را افزایش می دهد. لیستریا مونوسیتوژنزها باکتری هایی هستند که می توانند اثرات مخربی بر روی رشد و نمو نوزاد داشته باشند.

مصرف چه مقدار ماهی تن در دوران بارداری بی خطر محسوب می شود؟
خطر جیوه تجمعی است و ماهی های مختلف حاوی مقادیر مختلفی از جیوه در بدن خود هستند. به همین دلیل، سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) توصیه کرده است که زنان باردار ۸ تا ۱۲ اونس (۲۲۵ الی ۳۴۰ گرم) ماهی و غذاهای دریایی در هفته مصرف کنند. این مقدار غذای دریایی را می توان به دو صورت زیر استفاده کرد:
۱۲ اونس (۳۴۰ گرم) ماهی تن کنسرو شده یا سایر ماهی های کم جیوه مانند ماهی کولی، ماهی کاد، تیلاپیا یا قزل آلا یا ۴ اونس (۱۱۲ گرم) ماهی هایی مانند ماهی آبی و هالیبوت که جیوه متوسطی دارند
علاوه بر این، زنان باردار باید سعی کنند از مصرف ماهی هایی که جثه بزرگی دارند اجتناب کنند. بسیاری از مقامات نهادهای بین المللی فعال در حوزه تغذیه توصیه هایی راجع به مصرف ماهی تن در بارداری صادر کرده اند. بسیاری از این توصیه ها شبیه به دستورالعمل های FDA هستند. هرچند نوع ماهی تنی که مصرف آن در کشورهای مختلف ایمن در نظر گرفته شده است تفاوت هایی با یکدیگر دارند.