کیست نابوتین در رحم چیست؟

یکی از بیماری هایی که برخی از خانم ها را در سنین مختلف درگیر می کند کیست نابوتین است. کیست های نابوتین کیست های ریزی هستند که در سطح دهانه رحم شما تشکیل می شوند. دهانه رحم شما قسمتی است که واژن شما را به رحم متصل می کند و گاهی کانال گردنی رحم نیز نامیده می شود.

کیست نابوتین چه نوع کیستی است؟
مخاطی که توسط غدد دهانه رحم ترشح می شوند گاهی به دلایل مختلف قادر به آزاد شدن و خروج از رحم نیستند و باعث ایجاد کیست های کوچکی به نام کیست نابوتین می شوند. این کیست با نام های کیست های دهانه رحم، کیست های نگهدارنده مخاط یا کیست های اپیتلیال نیز شناخته می شوند. این کیست ها در بین خانم ها بسیار شایع است اما خوشبختانه خطری برای سلامتی شما ایجاد نمی کنند و نشانه سرطان دهانه رحم هم نیستند.

علل ایجاد کیست های نابوتین
کیست های نابوتین وقتی تشکیل می شوند که غدد تولید کننده مخاط در دهانه رحم شما با سلول های پوستی پوشانده شده و مسدود می شوند. سلول های پوستی غددی را که باعث آزادسازی مخاط می شود را مسدود و آن را به کیست تبدیل می کند. این کیست ها بصورت برجستگی های کوچک و سفید رنگ هستند.
زایمان و ضربه های جسمی به دهانه رحم می تواند باعث ایجاد کیست های نابوتین شود. در هنگام زایمان، سلول های اضافی پوست روی غده مخاط رشد کرده و مخاط را به دام می اندازند و باعث تشکیل کیست می شوند. ضربه فیزیکی در اطراف دهانه رحم نیز می تواند باعث ایجاد بافت اضافی در بالای غدد مخاط شده و مخاط را به دام بیندازد و کیست ها را ایجاد می کند. کیست های ناشی از ضربه های فیزیکی به ویژه در هنگام بهبودی بعد از زایمان که در آن بافت گردن رحم ملتهب است، شایع می باشد.
اگر باردار باشید یا در سن باروری باشید، به احتمال زیاد به این کیست ها مبتلا خواهید شد. سن باروری از بلوغ تا زمان شروع یائسگی ادامه دارد که در برخی موارد ممکن است تا اواخر دهه ۴۰ یا ۵۰ شما باز هم بارداری اتفاق بیفتد.
اگر به بیماری آدنوم بدخیم مبتلا باشید نیز ممکن است دچار کیست های مشابه شوید. این وضعیت نوعی نئوپلازی است که بر تولید مخاط در دهانه رحم شما تأثیر می گذارد و این کیست ها اغلب با کیست های نابوتین یکسان هستند، اما خطرناک می باشند. اگر نگران هستید که کیست نابوتین به خاطر دلایل دیگری باشد یا اصلا نابوتین نباشد، با پزشک خود در مورد غربالگری آدنوم بدخیم صحبت کنید.

علائم کیست نابوتین
اندازه کیست های نابوتین متغیر بوده و معمولا از چند میلی متر تا ۴ سانتی متر هستند. آنها صاف بوده و به رنگ سفید یا زرد به نظر می رسند. پزشک شما ممکن است در طی یک معاینه معمولی لگن متوجه یک یا چند کیست شود. این کیست ها باعث درد، ناراحتی یا علائم دیگری نمی شوند، بنابراین احتمال دارد که پزشک هنگام بررسی دهانه رحم شما برای سایر مشکلات، وجود این کیست ها را نیز تشخیص دهد.
در صورت خونریزی بین پریود ها، ترشحات غیرمعمول یا درد لگن با پزشک خود صحبت کنید. این علائم ممکن است نشان دهنده عفونت یا ناهنجاری دیگری باشد که نیاز به بررسی دارد و معمولا ربطی به این نوع کیست ها ندارند.

نحوه تشخیص کیست نابوتین
همان طور که گفتیم به دلیل نداشتن علائم، کیست های نابوتین در معاینه لگن تشخیص داده می شوند. بعضی اوقات در سونوگرافی لگن، MRI یا سی تی اسکن که از دهانه رحم عکس می گیرد، نیز این کیست ها دیده می شوند.
پزشک شما همچنین می تواند از کولپوسکوپی برای تشخیص دقیق این کیست ها استفاده کند. در این آزمایش ناحیه دهانه رحم توسط یک مانیتور و دیتگاه مخصوصش چندین برابر بزرگ تر نشان داده می شود و برای تشخیص کیست های نابوتین از انواع دیگر کیست ها می باشد.
در صورت مشکوک بودن به ابتلا به نوعی نئوپلازی در تولید مخاط، ممکن است پزشک از کیست نمونه برداری کند. این وضعیت به نام آدنوما بدخیم بسیار نادر است و جای نگرانی نیست.

نحوه درمان کیست نابوتین
کیست های نابوتین خوش خیم هستند و معمولاً نیازی به درمان ندارند. در موارد نادر، کیست ها ممکن است بزرگ شوند و شکل و اندازه دهانه رحم شما را تغییر دهند. اگر این کیست ها شدید باشند، می توانند معاینه معمول گردنه رحم و انجام تست هایی مثل پاپ اسمیر را دشوار یا غیرممکن کنند. در این حالت، پزشک شما ممکن است برداشت کیست را به منظور بررسی راحت تر و دقیق تر رحم برای شما تجویز کند.

جراحی ها و اقدامات مربوط به از بین بردن کیست های نابوتین
کیست های نابوتین که نیاز به درمان دارند می توانند از طریق برداشتن با جراحی یا از طریق فرایندی به نام فرسایش الکتروکوتر برداشته شوند. در حین برداشتن، دکتر شما بعد از بی حسی موضعی از چاقوی جراحی یا تیغه برای از بین بردن کیست ها استفاده می کند.
در طی فرسایش الکتروکوتر، پزشک شما از جریان الکتریکی برای از بین بردن کیست استفاده می کند. در این روش جریان الکتریکی گرمی تولید می شود که پزشک شما از طریق دستگاه آن را روی کیست به عقب و جلو می برد. در برخی موارد، ممکن است با این روش باز هم خود پزشک مایعات را از کیست تخلیه کند. مزیت استفاده از روش الکتروکوتر این است که در حین انجام عمل خونریزی کمتری ایجاد خواهد شد و شما کمتر اذیت می شوید.
گاهی نیز برخی پزشکان از روش سرما درمانی یا همان شوک سرمایی برای برداشتن کیست استفاده می کنند. در این روش، پزشک از نیتروژن مایع برای یخ زدگی و خرد شدن کیست استفاده می کند. این روش کمتر تهاجمی است و نسبت به روش های دیگر برای بیمار بهتر خواهد بود.
البته برای هر نوع کیستی شما حق انتخاب روش های مختلف را ندارید. در واقع انتخاب روش برداشتن کیست ها به موارد مختلفی مانند اندازه و توزیع کیست در دهانه رحم و میزان جواب دهی هر روش در مورد شما بستگی دارد که پزشک باید آن را تشخیص دهد.

عوارض کیست های نابوتین
خبر خوب این است که این کیست ها عوارض جدی خاصی ایجاد نمی کنند؛ اما برای برداشتن آن ها به روش جراحی باید این کار را نزد یک پزشک حاذق انجام دهید تا خطری رحم شما را تهدید نکند.
در برخی موارد، پاپ اسمیر به دلیل بزرگ بودن کیست ها یا وجود بیش از حد کیست در دهانه رحم، ممکن است دردناک یا حتی غیرممکن شود. اگر این اتفاق افتاد، با پزشک خود در مورد از بین بردن سریع کیست ها صحبت کنید تا بتوانید به مراقبت های منظم باروری خود ادامه دهید.
این کیست ها پر از مخاط است و ممکن است به طور ناگهانی بر اثر فشار یا ضربه پاره شوند. هنگام پارگی علائمی مانند ترشح، بو و خونریزی کاملا طبیعی هستند؛ بنابراین نگران نباشید اما در صورت ادامه بو و ترشح، به پزشک مراجعه کنید.
در موارد نادر، ممکن است کیست بزرگ نابوتین با یک تومور بدخیم اشتباه گرفته شده و پزشک شما را برای جراحی آماده کند؛ اما با برداشتن آن مشخص خواهد شد که سرطانی نبوده و مشکلی ایجاد نمی کند. حتی بزرگترین کیست های نابوتین را می توان به راحتی تخلیه کرد و بدون ایجاد مشکلات پزشکی بیشتر درمان نمود. در صورت تشخیص یک یا چند کیست در طی معاینه، در مورد آزمایشات تخصصی برای شناسایی کیست های نابوتین بیشتر یا بزرگ تر با پزشک خود صحبت کنید.

کیست های نابوتین و بارداری
بیشتر کیست های نابوتین به طور تصادفی در معاینات معمول بارداری کشف می شوند و البته معمولاً هم این کیست ها در دوران بارداری تشکیل می شوند. به طور معمول، دهانه رحم شما باز است تا مایعات قاعدگی از رحم به واژن منتقل شود و یا اسپرم از واژن به رحم وارد شود. در دوران بارداری، دهانه رحم بسته می شود تا نوزاد در حال رشد درون رحم به خوبی نگه داشته شود. پس از تولد فرزند شما، بافت جدیدی بر روی غدد مخاطی رشد می کند. در فرآیندی به نام متاپلازی، سلول های پوستی به مقدار زیاد تولید شده و جلوی خروج مخاط از غدد را می گیرند. با گذشت زمان، کیست ها با مایعات مخاطی در غدد تشکیل می شوند.
در صورت بزرگ بودن این کیست ها ممکن است در هنگام مقاربت دچار خونریزی غیرطبیعی یا ترشح یا احساس درد شوید که طبیعی هستند و احتمالا یکی از کیست ها پاره شده است اما در صورت ادامه دار بودن علائم حتما به پزشکتان مراجعه کنید. اگر پزشک تشخیص دهد که کیست ها باید برداشته شوند احتمالاً درمان مناسبی را با توجه به شرایط بارداری شما پیشنهاد می کند و نباید در مورد آن نگران باشید.
اگر کیست های نابوتین شما علائمی نداشته باشند، پزشک احتمالاً درمان یا برداشتن آن ها را توصیه نمی کند. هنگامی که پزشک شما این کیست ها را تشخیص داد به دلیل احتمال رشد و بزرگ شدن این کیست ها بهتر است طبق نظر پزشک هرچند وقت یک بار معاینه شده و اندازه کیست ها بررسی شوند. همچنین در صورت ترشح بوی بد یا درد حتما باید با یکی از روش های مختلف طبق نظر پزشک کیست ها تخلیه شوند تا شما را دچار مشکلات بزرگ تر نکنند. از بین بردن این کیست ها معمولا طی یک جلسه انجام شده و بعد از چند روز و نهایتا یک هفته بهبود پیدا خواهید کرد. مهم این است که این کار را نزد یک متخصص با تجربه انجام دهید.