تنبلی چشم در کودکان، چه نشانه ای دارد؟

کودکان مبتلا به تنبلی چشم، در یک چشم بینایی خوب و در چشم دیگر بینایی ضعیفی دارند. تنبلی چشم کودک می‌تواند ناشی از افتادگی پلک، آب‌مروارید، انحراف چشم، نزدیک‌بینی، آستیگماتیسم، نابرابربینی و زمینه ژنتیک باشد و در طولانی‌مدت می‌تواند باعث از دست‌دادن بینایی شود.
تنبلی چشم یک اختلال رایج است که سالانه حدود 2 یا 3 درصد از کودکان به آن مبتلا می‌شوند و در طولانی‌مدت می‌تواند باعث از دست‌دادن بینایی شود.
عوامل متعددی می‌توانند زمینه‌ساز این اختلال باشند و انجام آزمایش‌های منظم بینایی به‌موقع، در تشخیص این مشکلات نقش دارند. متاسفانه بیشتر کودکان مبتلا به تنبلی چشم، شکایتی از مشکلات بینایی ندارند و به همین دلیل، با گذشت زمان به بینایی خوب در یک چشم و بینایی ضعیف در چشم دیگر عادت می‌کنند. از زمان تولد تا ۸ سالگی، چشم‌ها و مغز کودک ارتباط‌های حیاتی دارند و هر عاملی که دید را در یک یا هر دو چشم مسدود یا تار کند، می‌تواند باعث کندشدن یا جلوگیری از این ارتباط‌ها شود. اگر چنین اتفاقی بیفتد، ممکن است مغز تصاویری که توسط یک یا دو چشم دیده می‌شود را کاملا تشخیص ندهد. سپس مغز شروع به چشم‌پوشی از تصاویر دیده‌شده توسط چشم غیرسالم می‌کند و درنتیجه چشم به‌تدریج ضعیف‌تر می‌شود و قدرت بینایی خود را از دست می‌دهد. در این صورت، به این چشم عنوان «چشم تنبل» داده می‌شود.

علل، علائم و عوارض تنبلی چشم
افتادگی پلک میتواند ناشی از علل مادرزادی یا اکتسابی باشد. در افتادگی پلک مادرزادی، عضله بالابرنده پلک تکامل خوبی پیدا نکرده و درنتیجه عملکرد درستی برای بالا بردن پلک نخواهد داشت. افتادگی پلک می‌تواند به دلیل عوامل اکتسابی هم بروز کند که بیماری‌های عصبی عضلانی، ضربه، عوارض پس از جراحی و افزایش سن از جمله علل زمینه‌ساز آن شناخته می‌شود.
تنبلی چشم کودک می‌تواند ناشی از افتادگی پلک، آب‌مروارید، انحراف چشم، نزدیک‌بینی، آستیگماتیسم، نابرابر بینی (قدرت بینایی متفاوت در دو چشم) و زمینه ژنتیک باشد.
در صورت ابتلای کودک به تنبلی چشم ممکن است لوچی، انحراف چشم‌ها به‌صورت مکرر، کج کردن سر برای بهتر دیدن و تاری دید ایجاد شود. درمان نکردن به‌موقع تنبلی چشم، می‌تواند زمینه‌ساز از دست رفتن بینایی در چشم آسیب‌دیده شود که معمولا دائمی است. براساس آمار، تنبلی چشم، شایع‌ترین علت اختلال بینایی تکچشمی در جوانان و میانسالان است. لوچی و از دست دادن دید مرکزی نیز از دیگر پیامدهای درمان نکردن تنبلی چشم است.

ضرورت معاینات دقیق و تشخیص تنبلی چشم
کودکان تا حدود ۸ سالگی به بلوغ بصری می‌رسند، پس از آن درمان مشکلات بینایی سخت‌تر می‌شود. هرچه تنبلی چشم کودکان زودتر تشخیص داده و درمان شود، احتمال بهبود بینایی و جلوگیری از فقدان دائم بینایی بالاتر است. گاهی اوقات علائم آشکاری از یک مشکل بینایی وجود ندارد. از این‌ رو، معاینه سالانه بینایی در کودکان بسیار اهمیت دارد. این معاینات باید در سال‌های طفولیت و پیش‌دبستانی آغاز شوند تا مشکلات پیش از رسیدن به بلوغ بصری، شناسایی و برطرف شود. بیشتر معاینات در مطب متخصص اطفال، مهدکودک یا مدرسه انجام می‌شود و اگر مشکلی تشخیص داده شود برای ارزیابی و درمان تخصصی به چشم‌پزشک اطفال ارجاع خواهدشد.
به خاطر داشته باشید موفقیت درمان برای کودک شما بستگی به این موضوع دارد که مشکل چه زمانی تشخیص داده شود. کودکان زیر 2 سال که تحت درمان قرار می‌گیرند معمولا به بهترین نتایج دست می‌یابند. با این حال، تحقیقات نشان داده درمان می‌تواند در کودکان تا سنین نوجوانی نتایج مثبتی داشته باشد. پس از این سن، نتیجه و موفقیت درمان قطعی نیست و مطالعات هیچ مزیت قابل‌توجهی را نشان نداده‌اند. واضح است تشخیص زودهنگام برای بینایی فرزند شما در آینده ضروری است.