اسباب بازی برای کودکان، چه معیارهایی مهمند؟

روزنامه اطلاعات:از یک اسباب بازی خوب چه می دانیم؟ چند تا اسباب بازی باید خریده شود؟ آیا هر اسباب بازی که کودک دوست دارد باید برایش بخریم؟ آیا یک اسباب بازی خوب الزاماً گران است؟

خصوص شکل و رنگ:

اسباب بازی نباید یکنواخت و بی روح باشد یا اینکه بیش از از حد رنگارنگ و متنوع باشد. این موضوع بسیار حائز اهمیت است که کودک با اشکال، مواد، و رنگهای مختلفی آشنا شود و بازی کند و حتی آنها را لمس کند.

از انتخاب کردن اسباب بازی هایی که تنها جنس خوب داشته، یا اینکه فقط صورت و شکل و ظاهر خوبی دارند پرهیز کنید.

خرید اسباب بازی:

همیشه نباید از اسباب بازی های چوبی برای کودکانتان استفاده کنید. در دنیای امروز هنر دست مفهوم گذشته خود را از دست داده است.
اکثراً صورت ساده اسباب بازی هاست که خلاقیت و ابتکار بچه ها را فعال می سازد. درجه یک بودن جنس اسباب بازی هم می تواند تکمیل کننده آن باشد. اسباب بازی هایی مثل، ایستگاه راه آهن ـ خانه عروسکی ـ لگو (خانه سازی) و ... همیشه توانایی های بچه ها را بالا می برند.

کمیت اسباب بازی ها بایستی قابل کنترل باقی بماند. در غیر اینصورت بچه ها متوجه نخواهند شد که با چه اسباب بازی باید بازی کنند.
قبل از خرید هر اسباب بازی باید قطعه مورد نظر خوب سنجیده شود که آیا برای کودک مفید خواهد بود؟ آیا این انتخاهر اسباب‌بازیها تاثیر جداگانه خود را خواهد داشت. اگر کودک به اسباب‌بازی خاصی علاقه نشان داد، دلیل بر این نخواهد بود که بعدها شغلی در ارتباط با آن انتخاب خواهد کرد. کودکان خود را با موضوع‌هایی که در طول روز با آنها در ارتباط هستند سرگرم میکنند. مثلاً آنها با دسته کلیدها، قاشق آشپزخانه، قابلمه‌ها، جعبه‌ها، ظرف‌ها، کاغذها، کارتون‌های مقوایی، لباس‌های دورانداختنی،‌ بازی میکنند و حتی با رول‌های دستمال کاغذی میتوانند کاردستی درست کنند.

محیط اطراف ما میتواند به عنوان یک منبع مواد اولیه مورد استفاده قراربگیرد.

"تخیل هیچ حدومرزی ندارد؟" ، یک قاشق آشپزخانه میتواند نقش یک چوب دستی جادویی را بازی کند و برای آشپزی در بازی هم میتوان از آن استفاده کرد و خیلی چیزهایی دیگر که با استفاده از تخیل قابلیت استفاده چند منظوره را پیدا خواهند کرد. وسایل دورانداختنی آشپزخانه میتواند در یک آشپزخانه عروسکی خیلی عالی نقش خود را از نو بازی کنند.

با افزایش سن بچه‌ها،‌ آنها با اسباب‌بازیها آرزوهای خود را به پدرو مادر خود میگویند. مثلاً با کامپیوتر بازی کردن، داشتن عروسکهای باربی، تفنگ‌ها و اسلحه‌های اسباب‌بازی، دوچرخه و ...

در اینجاست که باید بین برآوردن آرزوهای قلبی فرزندانمان و تربیت صحیح گزینه‌ای را که به خوبی هر دو موضوع را در برمیگیرد انتخاب کنیم.
دقت داشته باشید که باید به تمایلات فردی و شخصی فرزندانتان توجه کنید و به آنها احترام بگزارید. تقریباً میتوان گفت که در خصوص برآوردن آروزهای فرزندانتان نباید خیلی به مسائل مادی و سبک سنگین کردن آن بپردازید و یا حتی نباید خیلی زیاد جنبه‌های اخلاقی این آرزو را در نظر بگیرد.

این موضوع نیز بسیار حائز اهمیت است که والدین نباید وسوسه شده و صرفاً اسباب‌بازی را که مدرن است بخرند زیرا فرزندانتان ممکن است تنها برای چند لحظه با آنها بازی کنند.

اسباب‌بازیها ابزارهایی هستند که نباید رسیدن به تجربیات خوب زندگی را توسط آنها خیلی دور از ذهن دانست. برای نمونه در یک سفردریایی یک کشتی اسباب‌بازی کوچک را به کودکتان هدیه بدهید. یا اینکه در یک سفر به کوهستان، یک خانه روستایی به همراه تعدادی از حیواناتی که در کوهستان زندگی میکنند جالب خواهد بود. قبل از بستری شدن در بیمارستان‌ هدیه دادن یک کیف لوازم پزشکی فکر خوبی خواهد بود.

نکات مهم

هرچه سن کودک کمتر باشد اسباب‌بازی آن باید بزرگتر باشد. به این دلیل که بچه‌های کوچک همه چیز را به سمت دهان خود میبرند و این موضوع بسیار خطرناک است.
چسباندن حیوانات و عروسک‌ها به دیوار توصیه نمیشود.
بازی کردن در گوشه‌های تیز ـ لبه‌ها و کناره‌ها اصلاً مناسب نیست.
قلاب‌ها، سوزن‌ها، قزن‌قفلیها نیز مسلماً برای بازی بسیار نامناسبند.
رنگ‌ها نقاشی و مدادرنگیها باید نشان داده شوند که چقدر تلخ هستند.

دخترها و پسرها

جدایی و تفکیک کامل اسباب‌بازی دخترها و پسرها خیلی هم مهم نیست. بازی کردن با چکش واژه برای دخترها و هم جذابیت دارد.
پسرها هم ناراحت نمیشوند اگر به عنوان یک آشپز بازی کنند. البته باید اذعان داشت که با وجود تمامی تلاش‌های آزادیطلبانه هنوز هم مشکلات مشابهی وجود دارد.

پسرها ترجیح میدهند که در جنگل‌ بازی کنند و به بازیهایی که در آن حس رقابت وجود دارد و یا اینکه باید از قدرت بدنی خود استفاده کنند تاکید دارند. تکنیک‌ها و طرح‌ریزیهای پسرانه نیز در بازی برای آنها جذابیت دارد.

دخترها دوست دارند که نقش‌های اجتماعی خود را بازی کنند، آنها به بازیهای مشارکتی یا تغییر نقش‌ها علاقه دارند. دخترها تمایل دارند که در بازی نقش‌های خود را تغییر دهند و در قصه‌ها از تخیلات خود استفاده کنند.

یک نکته مهم دیگر آنکه اسباب‌بازیها نباید در جایی که دوستان یا بزرگترها هستند بیجا و بیمورد شمرده شود.

آیا این اسباب‌بازی برای کودک من مناسب است؟

بچه‌ها تا شش ماهگی بهتر است با اسباب‌بازیهای صدادار بازی کنند، به طور مثال ساعت‌های رنگ‌دار با صدای متفاوت ایده خوبی است و یا اسباب‌بازیهای که حرکت میکنند.

از شش ماهگی به بعد بهترین پیشنهاد خرید یک سطل پر از قطعات سبکی است که کودک بتواند به راحتی آنها مرا پرتاب کند.

ولی عروسکها و دیگر اسباب‌بازیهایی که حرکت دارند نیز جالب خواهد بود و عکس‌العمل آنها دقیقاً مثل وقتی است که مقابل یک شی رنگارنگ قرار دارند و بسیار هیجان زده خواهند شد. ایوان‌ها یا گویهای پلاستیکی که پر از مایع‌های رنگارنگی هستند که در آن حرکت میکنند نیز برای آنها جذابیت دارد.

در دو سال اول زندگی تا آنجایی که میتوانید هر آنچه را که برای بازی کردن لازم است فراهم کنید. به این دلیل که قسمت اعظمی از رشد مغز در این سن انجام میشود که ۹۰ درصد آن را نیز شامل میشود. از بزرگی اندازه مغز و میزان باهوشی کودک میتوان براهمیت آن پی برد و اینکه یک کودک قبل از دو سالگی چقدر بازی کرده است.

بچه‌هایی که بدون بازی کردن با اسباب‌بازی بزرگ شده‌اند از مغزی 20 تا 30 درصد کوچکتر از هم سن و سالان خود که از کودکی خود از لذت برده‌اند برخوردارند.

تحرک داشتن در این سن در رشد مغز بسیار تاثیر گزاراست. برای بچه‌هایی که تازه چهار دست و پا راه میروند اسباب‌بازیهایی مثل ماشین، انواع توپ‌ها مفید خواهد بود و آنها را به حرکت کردن واخواهد داشت.

بسیاری از بچه‌ها در این بین به مرحله‌ای میرسند که از بزرگترهای خود تقلید میکنند. یک کودک 2 ساله میتواند یک آشپزخانه کوچک مثل آشپزخانه مادر خود داشته باشد. یا حتی یک مغازه داشته باشد. بنابراین میتوان نتیجه گرفت که کودک با دنیای اطراف خود در ارتباط است و آن را میفهمد و مادر ـ پدرـ‌ بازی نیز به همین دلیل است که دوست داشتنی هستند.

بچه‌ها تلاش میکنند که نقش‌های آنها را بازی کنند، چیزهایی که عمیقاً در قلب آنها قرار دارد. پس به آنها اجازه دهید و بیاموزید که چطور بهتر از عهده این نقش‌ها برآیند.

وقتی راجع به موضوعی با آنها صحبت میکنید اجازه دهید که خود نشان به فهمیدن در سمت و صحیح آن برسند.

یک اسباب بازی خوب ...

یک اسباب بازی خوب دارای عمری طولانی و قابل حمل است.
کودک را به ابتکار وامیدارد و به بازیهای متنوع دعوت میکند.
وسایل مستعمل ساده مثل لوازم بیخطر آشپزخانه، لباس‌های کهنه و خیلی چیزهای ساده دیگر می‌تواند فرزندانتان را در دنیای تخیلی به پرواز درآورد.
اسباب‌بازیهایی که قابلیت تغییر شکل دارند با تنوع رنگ‌ها بسیار عالی هستند.
اسباب‌بازی جای هم‌بازی را نخواهد گرفت! بچه‌ها به بزرگترها برای اینکه به سرگرم شدنشان کمک کنند احتیاج دارند.
نقش هم‌بازیها برای آموختن تواناییهای اجتماعی مفید خواهد بود