علائم یائسگی زودرس چیست؟

یائسگی زمانی در زندگی زنان رخ می دهد که دوره قاعدگی متوقف شود. زمانی که سطح FSH بالاتر از mIU/ml ۴۰ است، به عنوان نشانه ای برای تشخیص یائسگی در نظر گرفته می شود. پرتو درمانی می تواند یکی از علل یائسگی زودرس باشد.

حقایق و تعریف یائسگی زودرس
هنگامی که یائسگی قبل از سن ۴۰ سالگی رخ بدهد، به عنوان یائسگی زودرس شناخته می شود.
یک علت پزشکی یائسگی زودرس، نارسایی زودرس تخمدان است.
سایر علل یائسگی زودهنگام شامل آسیب به تخمدان ناشی از شیمی درمانی یا پرتو درمانی یا برداشتن تخمدان با جراحی باشد.
علائم یاسگی زودرس شامل تغییرات خلقی، خشکی واژن، تغییرات ادراکی، گرگرفتی، کاهش میل جنسی و اختلالات خواب است. علائم شبیه به علائمی است که هنگام یائسگی طبیعی در سنین بالا اتفاق می افتد.
تست های تشخیصی می توانند سطح هورمون تحریک کننده فولیکول (FSH) و سطح پایین استرادیول را نشان دهد.
هیچ درمانی وجود ندارد که روند یائسگی زودرس را متوقف یا معکوس کند.
هورمون درمانی و سایر روش های درمانی به کاهش علائم یائسگی زودرس کمک می کند.
عوارض ناشی از یائسگی زودرس شامل ناباروری و افزایش خطر پوکی استخوان است.

یائسگی زودرس چیست؟
یائسگی زمانی در زندگی زنان رخ می دهد که دوره قاعدگی متوقف شود. به لحاظ پزشکی اینطور تعریف شده است که برای یک دوره ۱۲ ماهه متوالی قاعدگی اتفاق نمی افتد. سن متوسط برای یائسگی طبیعی ۵۱ سالگی است. گاهی اوقات، به دلیل بیماری، عوامل ژنتیکی یا جراحی این مرحله زودتر بروز می کند. البته زمان بندی متفاوتی در یائسگی طبیعی زنان مختلف وجود دارد.

چه چیزی باعث یائسگی زودرس می شود؟
همانطور که قبلاً ذکر شد، یائسگی قبل از ۴۰ سالگی به عنوان یائسگی زودرس در نظر گرفته می شود. یکی از علل آن نارسایی زودرس تخمدان است. از لحاظ تکنیکی، نارسایی زودرس تخمدان همان یائسگی زودرس نیست. در نارسایی زودرس تخمدان، عملکرد طبیعی تخمدان ها تا قبل از ۴۰ سالگی متوقف می شود. زنان دارای نارسایی زودرس تخمدان ممکن است همچنان گاهی اوقات دچار دوره قاعدگی شوند، اما معمولاً ناباروری دارند. نارسایی زودرس تخمدان معمولاً با عدم عملکرد درست تخمدان مرتبط است که باعث بروز نشانه های یائسگی می شود.
یائسگی زودهنگام می تواند به علت درمان های مربوط به سرطان و دیگر بیماری هایی باشد که نیاز به شیمی درمانی و یا پرتو درمانی لگن دارند. این درمان ها می توانند به تخمدان ها آسیب برسانند و منجر به عملکرد ناقص آنها شود. در جراحی برای برداشتن تخمدان، چه بخاطر سرطان های بدخیم یا خوش خیم، اگر هر دو تخمدان ها برداشته شوند منجر به یائسگی زودرس می شود. جراحی برای برداشتن رحم تنها بخاطر اینکه خونریزی قاعدگی متوقف می گردد، باعث یائسگی نمی شود. در این مورد، تخمدان ها همچنان به تولید هورمون ادامه خواهند داد. سایر موارد نادر که ممکن است منجر به یائسگی زودرس شود عبارتند از: داروها، بیماری های مزمن، تومورهای هیپوفیز و هیپوتالاموس، اختلالات روانی و سایر بیماری نسبتاً نادر و ناشناخته.

عواملی که باعث بروز یائسگی زودرس می شود
نارسایی زودرس تخمدان حدود ۱ زن در هر هزار زن بین سن های ۱۵ تا ۲۹ سال و هر ۱۰۰ زن بین سن ۳۰ تا ۳۹ سال را دچار می کند. این می تواند به دلایل ژنتیکی مربوط باشد، به بیماری هایی مانند خود ایمنی، بیماری تیروئید، عفونت ویروسی، اختلالات هورمونی و اختلالات خوردن. خطر ابتلا به نارسایی زودرس تخمدان، در زنانی با این بیماری ها افزایش می یابد. افرادی که بخاطر برخی جراحی ها یا درمان ها دچار یائسگی می شوند، افرادی هستند که در معرض درمان سرطان یا سایر بیماری هایی هستند که نیاز به جراحی برای برداشتن اندام های زنانه دارند.

علائم و نشانه های یائسگی زودرس
علائم یائسگی زودرس همان علائم یائسگی معمولی است که عبارتند از:
نوسانات خلقی
خشکی واژن
تغییر در ادراک و حافظه
گر گرفتگی
کاهش میل جنسی
اختلالات خواب
افزایش وزن
تعریق شبانه
احساس درد در واژن طی مقاربت
دوره های نامنظم عادت ماهیانه معمولاً پیش از یائسگی اتفاق می افتد و می تواند سال ها قبل از پایان قاعدگی شروع شود.

یائسگی زود تر از موقع چگونه تشخیص داده می شود؟
هیچ آزمایش خاصی برای تعیین قطع شدن قاعدگی وجود ندارد، اما برخی اوقات زنان نشانه های از یائسگی و دوره های نامنظم عادت ماهیانه را مشاهده می کنند. در این زمان، آنها ممکن است برای تعیین عملکرد تخمدان ها تحت آزمایش قرار بگیرند. به عنوان مثال، آزمایش ها ممکن است برای رد کردن حاملگی یا دیگر دلایلی که باعث متوقف شدن دوره ماهیانه می شود صورت بگیرد، مانند بیماری تیروئید. سطح هورمون تحریک کننده فولیکول (FSH) اغلب در خون اندازه گیری می شود تا تعیین کند یک زن در حال نزدیک شدن به یائسگی است و برای اینکه مشخص شود وضعیت عملکرد تخمدان ها چگونه است. FSH تخمدان را برای تولید استروژن تحریک می کند، بنابراین سطح این هورمون زمانی که سطح استروژن پایین برود، شروع به بالا رفتن می کند. زمانی که سطح FSH بالاتر از mIU/ml ۴۰ است، به عنوان نشانه ای برای تشخیص یائسگی در نظر گرفته می شود. سطح هورمون های تخمدانی مانند استرادیول نیز ممکن است برای این مورد اندازه گیری شود زیرا سطح پایین (کمتر از pg/ml ۳۲) نشانه ای از یائسگی است.

درمان برای از بین بردن نشانه ها و علائم
هیچ درمانی برای معکوس کردن یا متوقف کردن روند یائسگی وجود ندارد. با این حال، زنانی که به یائسگی رسیده اند، گزینه های درمانی را امتحان می کنند تا علائم ناخوشایند آن را کنترل کنند.

انواع درمان ها برای کنترل علائم یائسگی زودرس
هورمون تراپی
یا هورمون درمانی (HT، یا استروژن درمانی، ET) در فرم های مختلف از جمله قرص، اسپری، ژل یا کرم موجود است. درمان هورمونی موضعی نیز برای استفاده درون واژینال در دسترس است. HT / ET موثرترین راه برای کنترل علائم مانند گر گرفتگی و خشکی واژن است. از آنجایی که مصرف HT / ET با خطراتی برای سلامتی همراه است (حمله قلبی، سکته مغزی و سرطان سینه)، کارشناسان توصیه می کنند که کمترین دوز موثر از هورمون درمانی برای یک دوره کوتاه مصرف شود تا علائم کنترل شوند.
قرص های پیشگیری از بارداری
قرص های پیشگیری از بارداری خوراکی نیز شکلی از HT هستند که برخی اوقات به تسکین علائم یائسگی کمک می کند.
داروهای ضد افسردگی
مهارکننده های باز جذب سروتونین (SSRIs) و داروی های مرتبط با آن نیز در کنترل علائم گرگرفتی در زنان، تا 60% موثر بوده است.
ژل، کرم و روان کننده های غیر هورمونی واژینال
این محصولات می توانند به جلوگیری از نشانه های خشکی واژن کمک کنند.
فن آوری های کمک باروری
در موارد انتخاب شد، ممکن است با استفاده از تخمک های اهدا شده توسط زنان دیگر، بتوان در زنان یائسه به حاملگی دست یافت.

عوارض ناشی از یائسگی زود هنگام چیست؟
زنانی که زودتر از زمان طبیعی یائسه می شوند، در صورتی که قصد باردار شدن داشته باشند با مشکلاتی درگیر خواهند شد. این مسئله می تواند با بهم ریختگی احساسی و افسردگی نیز همراه باشد. همچنین خطر ابتلا به پوکی استخوان در زنانی که سطوح پایینی از استروژن را دارند بیشتر است. زنان مبتلا به یائسگی زود هنگام مدت زمان طولانی تری در معرض کاهش تولید استروژن هستند و این به نوبه خود باعث افزایش خطر ابتلا به پوکی استخوان می شود. این خطر می تواند با مصرف مکمل های کلسیم و ویتامین D، غذاهای حاوی کلسیم و ورزش جبران شود.

چه چشم اندازی در انتظار زنانی است که به یائسگی زودرس مبتلا می شوند؟
پیش آگهی در زنان دچار به یائسگی زودرس، به اوضاع و دلیل بیماری مرتبط است. اگر یائسگی زود هنگام بخاطر جراحی یا درمان های سرطان اتفاق بیفتد، پیش اگهی مربوط به دلایل اصلی این معالجات است. همانطور که در بالا ذکر شده است، زنان با نارسایی زودرس تخمدان با علل نامعلوم، ممکن است در معرض خطر بیشتری برای پوکی استخوان باشند. این زنان همچنین در بعضی موارد در معرض بیماری های قلبی-عروقی بیشتری قرار می گیرند، هر چند که این مورد به طور کامل مورد مطالعه قرار گرفته نشده است.