علائم دیابت در بارداری چیست؟

به دوران شیرین و حیرت آفرین بارداری خوش آمدید. شاید برای اولین باری است که صاحب این تجربه ی مقدس می شوید. فکر می کنم این مرحله از زندگی تان، علاوه بر خاطرات و لذت های مخصوصش، نگرانی هایی را هم برایتان به همراه داشته و ناراحت و مضطربت تان کرده است. اگر حدسم درست باشد، شاید شما هم یکی از افرادی هستید که از پزشک متخصص تان شنیده اید که به «دیابت بارداری» یا همان GDM مبتلا شده اید؛ دیابتی که فقط در دوران بارداری پیش می آید.
بگذارید خیالتان را راحت کنم، جای نگرانی و ناراحتی نیست. به زودی خواهید دانست آن چه برایتان پیش آمده و استرس آور شده فقط به خاطر بارداری شما بوده و بین مادران باردار فراگیر است.
کارشناسان مراکز کنترل و پیش‌گیری بیماری‌ ها می گویند هرچند بین ۶ تا ۹ درصد خانم های باردار، دیابت بارداری را تجربه می کنند اما می توان با نظارت و درمان دقیق، این موضوع را مدیریت کرد و بارداری سالمی داشت و با تجربه شد. کافی است شما نشانه ها و مراقبت های ویژه­ی این بیماری را بشناسید تا بتوانید به راحتی سلامت جنین و خودتان را تضمین کنید و این دوره­ی کوتاه از زندگی تان را هم با آرامش و آسانی طی کنید.

«دیابت بارداری یا (GDM)» چیست؟
قبل از این که توضیحات­مان را بخوانید می خواهم از شما عذر خواهی کنم که مجبور می شوید یک سری کلمات و اصطلاحات پزشکی که با ادبیات روزانه و محاوره ای­مان نامأنوس است را به ذهن بسپارید. البته این کار خالی از لطف نیست. واکنشی که مغز برای شناختن کلمات جدید نشان می دهد باعث می شود کمی از تنبلی سلول هایش کاسته شود.
«انسولین» هورمونی است که در پانکراس یا همان لوزالمعده تولید می‌شود و کار اصلی اش این است که قند خون را تنظیم کند. دیابت بارداری زمانی اتفاق می افتد که هورمون های ضد انسولین که از جفت ترشح می شوند نمی گذارند بدن تنظیماتش را طوری انجام دهد که جلوی افزایش قند خونی که در بارداری اتفاق می افتد را بگیرد.
قند خون مادر که افزایش پیدا کرد، نشانه های دیابت بارداری آرام آرام خود را نشان می دهند که اگر مراقب نباشید ممکن است به اعصاب، رگ‌ های خونی و اندام‌ های بدن شما آسیب برساند. هر چند دیابت بارداری پس از به دنیا آمدن جنین از بین می رود اما توجه به نشانه ها و شناخت بهتر این بیماری و پیشگیری و درمان آن عاقلانه به نظر می رسد.
خب، حال بیایید ببینیم علائم دیابت در سه ماهه­ی اول بارداری چقدر قابل مشاهده است.
رشد بیش از حد جنین در این دوره، قبل از تشخیص دیابت بارداری نوع ۲ شروع می شود و نیاز است که «عدم تحمل گلوکز» را در ابتدای این دوران بررسی کرد. کسی که مبتلا به عدم تحمل گلوگز است، میزان قند خون ناشتایش ممکن است طبیعی یا اندکی بالا رفته باشد. کمی که صبور باشید به زودی درباره­ی نوع اول و دوم این بیماری برایتان خواهم گفت. اگر HbA۱c -که یک نوع آزمایش خون است و نشان می دهد بیماران چقدر در کنترل بیماری دیابت موفق بوده اند- را در سه ‌ماهه اول بارداری تان انجام دهید می توانید زودتر وضعیت­تان را ارزیابی و امکان کنترل و پیشگیری دیابت بارداری را فراهم نمایید. چون این نوع دیابت سه ماه پس از بارداری شما اتفاق می افتد، معمولاً نشانه­ی خاصی هم در این مدت دیده نخواهد شد.

سه ماهه­ ی دوم بارداری
طبق یک بررسی، زنانی که به دیابت نوع ۱ مبتلا بوده ­اند، تا ۴۸ درصد زایمان­ هایشان موفق آمیز انجام شده است. این موضوع به ما نوید می دهد که دیابت بارداری اگر هم به وجود بیاید، قابل پیگیری و درمان است. خوب است بدانید پنجاه درصد از کودکانی که در این زایمان ها به دنیا آمده اند، در سن ۳۰ هفتگی بارداری (اوایل LGA) قرار داشته و همه­ی آن ها ۹۷ کیلوگرم وزن داشته اند.
همین بررسی نشان می دهد برخی مادران میزان گلوکز­شان در طول سه‌ ماهه­ی دوم افزایش داشته است و عموماً دیابت بارداری، سطح متوسط گلوکز 24 ساعته در زنانی که نوزادان زودرس (LGA )به دنیا آوردند را به طور قابل توجهی بالاتر بوده است. علی رغم مطالبی که برایتان گفتیم باید توجه داشته باشید این نوع دیابت نشانه های آشکار و پنهانی دارد و باید توسط پزشک متخصص تشخیص داده شود. در زنان مبتلا به دیابت بارداری نوع ۱، رشد شدید جنین در اوایل بارداری شروع می‌شود و این رشد به احتمال زیاد به خاطر افزایش سطح گلوکز مادران است.
گاهی ممکن است شما هم مانند بیش­تر زنان باردار هیچ نشانه‌­ای از ابتلا به دیابت در سه ماهه­ی دوم نداشته باشید. به همین دلیل است که پزشک تان باید برای تشخیص بهتر، آزمایشی را برایتان بنویسد. معمولاً بین هفته­های بیست و چهارم و بیست و هشتم بارداری این موضوع شدت پیدا می کند. با این آزمایش می توان میزان گلوکز یا همان قتد خون شما را بررسی ‌کرد. متأسفانه بعضی از زنان باردار به علایم ظریف دیابت حاملگی توجه نمی‌کنند. این نشانه ‌ها -که در همه­ی زنان باردار مشترکند- شبیه دیگر علایم دیابت هستند. پس لطفاً هر نشانه یا علامتی را دیدید، آن را به طور جدی پیگیری کنید.

علائم دیابت بارداری در سه ماهه سوم
همان طور که اشاره شد غربالگری خانم های باردار معمولاً بین هفته­ی بیست و چهارم و بیست و هشتم بارداری انجام می‌ شود. پزشکان در این بازه­ی زمانی دیابت بارداری را مورد آزمایش قرار می دهند، زیرا همان طور که در ابتدای مقاله ملاحظه کردید، جفت موجود در رحم شما مقدار زیادی هورمون تولید می کند که ممکن است بتواند در برابر انسولینی که بدن­تان تولید کرده است مقاومت کند. در صورتی که نتایج، سطوح بالایی را نشان دهد، آزمایش بیش­تری برای تأیید تشخیص دیابت بارداری انجام می‌شود.
اگر دیابت حاملگی به موقع تشخیص داده و درمان شود، عوارض کمی به دنبال دارد و شما می توانید کودک سالمی را به دنیا بیاورید و دیابت تان هم پس از زایمان، با شما خداحافظی می کند!
(اصراری نیست بخواهید حتماً همه­ی مقاله را همین الآن بخوانید. به خودتان سخت نگیرید. به شما قول می دهم اگر هر روز یک ربع برای مطالعه وقت بگذارید به جاهای خوبی می رسید!)
اگر خسته نشدید بیایید با نشانه ها و علائم این بیماری آشنا شویم:

تشنگی غیر معمول
این که تشنه شوید و آب بخورید کاملاً طبیعی است اما تشنگی بیش از حد، یکی از نشانه های خطرناک دیابت بارداری است که باید آن را جدی بگیرید. حتی اگر غذای تند یا شوری هم نخورده باشید باز هم ممکن است در هفته­های ورود به سه ماهه­ی سوم بارداری این علامت را تجربه کنید. تکرار نوشیدن آب باید به دور از عواملی چون گرما و عرق کردن بیش از حد سنجیده شود. تشنگی غیر عادی هیچ دلیلی ندارد و جزء علائم مهم این مشکل در دوران حاملگی است.

ادرار پیاپی و مکرر
عموماً نشان می دهد که خیلی تشنه می شوید، زیاد مایعات مصرف می کنید و کلیه ها­ تلاش می کنند قند خون بدنتان را کاهش دهند. بهتر است این مورد را هم به پزشک متخصص­تان اطلاع دهید. ممکن است او بگوید نگران نباشید؛ این مسئله عادی است و نمی توان لزوماً آن را از علائم دیابت بارداری به حساب آورد. با این حال، اگر مثلث تشنگی زیاد، خشکی دهان و دفع ادرار غیر معمول را کنار یکدیگر قرار دهیم می­توانیم به این نتیجه برسیم که این عوامل دلیل مهمی برای ابتلا به دیابت بارداری است.

خستگی و بی ‌حالی
برای شما که در وضعیت بارداری هستید طبیعی است گاهی که از خواب بیدار می شوید احساس خستگی کنید. با این حال، بهتر است همین را هم از پزشک خود بپرسید؛ چرا که ممکن است بی حالی های پیاپی و این که تمایل نداشته باشید از جایتان بلند شوید و به کارهای روزمره-تان بپردازید از نشانه های دیابت بارداری باشد.

حالت تهوع
هرچند ممکن است این حالت موضوع شایعی در دوران بارداری باشد، اما گاهی می­تواند از نشانه­های مهم این بیماری در نظر گرفته شود. اگر شما به عنوان یک خانم باردار حالت تهوع بدون دلیل را تجربه کرده اید، باید برای بررسی بیش­تر به پزشک مراجعه کنید تا مطمئن شوید که دچار دیابت بارداری هستید یا نه.
درست است که آزمایش این بیماری هنگام ورود به سه ماهه­ی سوم بارداری انجام می شود اما بهتر است اگر نشانه هایی که راجع به آن ها با هم صحبت کردیم را در خوتان دیدید پزشک را بی خبر نگذارید. راهنمایی­های او درباره­ی این که تغذیه­­ی شما چگونه باید باشد می تواند کمک کند بتوانید بیماری را کنترل و درمان کنید و فرزند سالمی به دنیا بیاورید.

قارچ های واژینال مثانه و عفونت ‌های پوستی
وجود باکتری و قارچ در واژن غیر عادی نیست اما تعداد زیاد آن­ها حکایت از غیر طبیعی شدن وضعیت شما دارد. فکر می کنید چرا این طور شده است؟ جواب این است: ترشحات شما در هفته­های آخر بارداری و رشد قارچ هایی که به خاطر دیابت بارداری تکثیر شده­اند باعث عفونی شدن واژینال یا مثانه­ی شما شده و قارچ های مفید واژن با تغذیه از گلوکز، به عفونت های غیر مفید تبدیل شده اند. متأسفانه گلبول های سفیدتان هم نتوانسته­اند کمکی بکنند. است برای بهبود این وضعیت حتماً به پزشک متخصص مراجعه کنید.

تاری دید
اگر در این دوران احساس کردید چشم­تان تار می بیند، شاید بتوانید آن را به حساب دیابت بارداری بگذارید. قند خون، رگ­های مرتبط با چشمهایتان را تحت الشعاع قرار داده است. اگر بعد از یکی-دو روز دیدتان به حالت طبیعی برنگشت، آن را جدی بگیرید و پیگیری کنید.