کاردرمانی کودکان چیست؟

مالک امینی استادیار دانشگاه علوم پزشکی ایران و عضو هیئت مدیره انجمن علمی کار درمانی ایران در نشست خبری هیئت مدیره انجمن علمی کار درمانی ایران که به مناسبت روز جهانی کار درمانی در مرکز جامع فوق تخصصی توانبخشی آرمان شایان برگزار شد، درباره اهمیت مداخلات زود هنگام و به هنگام اظهار کرد: مداخلات زود هنگام و به هنگام به معنای این است که مداخلات کار درمانی برای کودکان را در نخستین فرصت ممکن باید آغاز کرد. اولین فرصت ممکن به معنای زمانی است که نوزاد از نظر شرایط پزشکی به ثبات رسیده است که در این هنگام کار درمانگر باید وارد عمل شود، بنابراین والدین و فوق تخصصان نوزادان ضروری است که به این موضوع توجه کنند. ویزیت نوزادان ممکن است در داخل NICU (مرکز مراقبت‌های ویژه نوزادان) یا پس از ترخیص آنها انجام شود.

او بیان کرد: در ۱۰ سال اخیر سن مراجعه به کار درمانی به صورت قابل توجهی پایین آمده است، اما هنوز با شرایط ایده آل فاصله داریم. الان به طور میانگین خانواده‌ها، کودکان را از سن ۶ تا هفت ماهگی به مراکز کار درمانی می‌برند که البته پزشکان ممکن است کودکان را دیر به کار درمانگر ارجاع دهند.

این عضو هیئت مدیره انجمن علمی کار درمانی ایران افزود: حس‌های نوزادان نارس در بیشتر موارد تعدیل نشده و تکامل پیدا نکرده است، بنابراین ممکن است که آنها از نظر حس‌های مختلف مانند حس لامسه یا دهلیزی (تعادل) مشکلاتی داشته باشند که این مشکلات بسیار خفیف هستند و به راحتی رفع می‌شوند، البته ممکن است که بسیاری از این کودکان در ماه‌های نخست زندگی خود تا حدودی این یکپارچگی حسی را به دست بیاورند، ولی در برخی موارد هم، این کودکان در سنین مدرسه با اختلالاتی در تحصیل و ارتباطات اجتماعی خود مواجه می‌شوند. مطالعات انجام شده نشان می‌دهند که هر چه زودتر مداخلات توانبخشی نوزادان آغاز شوند، این مداخلات در زندگی اجتماعی آنها در آینده، اثری مثبت می‌گذارد.

امینی تاکید کرد: پزشکان فوق تخصص نوزادان باید همه نوزادانی را که سابقه نارس بودن را دارند پس از پایدار شدن شرایط پزشکی آنها نزد کار درمانگر ارجاع دهند تا او آنها را ارزیابی کند. در کار درمانی تست‌هایی مانند تست عملکرد حرکتی نوزاد (TIMP) وجود دارند. کار درمانگر به کمک این تست در حدود ۲۰ دقیقه، نوزاد را در ۲ ماه نخست پس از تولدش ارزیابی می‌کند و از این طریق پی می‌برد که آیا این نوزاد در بزرگسالی به اختلال حرکتی دچار می‌شود یا خیر و در صورت دچار شدن به این اختلال، مشکلش در چه حد است، بنابراین نوزاد با توانبخشی زود هنگام و تداوم آن به حداکثر توانایی ممکن خود در آینده می‌رسد.

او یادآوری کرد: تست‌های دیگری هم وجود دارند که از طریق آنها می‌توان مشکلات حسی نوزادان زیر سه ماه را شناسایی کرد همچنین در این سنین تست دیگری به نام ارزیابی محیط خانه وجود دارد که به کمک این تست کار درمانگر متوجه می‌شود که آیا محیط خانه در رشد حرکتی، حسی و شناختی کودک موثر است یا خیر.