جلوگیری از ابتلا به دیابت بارداری

سوال : چگونه می توانیم از ابتلا به دیابت بارداری جلوگیری کنیم؟

پاسخ : حدود 3 تا 8 درصد زنان باردار ممکن است به دیابت بارداری مبتلا شوند. این بیماری معمولاً در حدود هفته‌های 24 تا 28 بارداری تشخیص داده می‌شود، هرچند ممکن است زودتر بروز کند. بیشتر اوقات، ابتلا به دیابت مسئله‌ای غیر منتظره و ناراحت کننده است، اما خوشبختانه می‌توان آن را کنترل کرد.کاهش وزن قبل از اقدام به باردار شدن در صورتی که فرد مبتلا به اضافه وزن یا چاقی باشد، ترک سیگار، استفاده از یک رژیم غذایی مناسب، ورزش و تحرک کافی از جمله راه‌های موثر در پیشگیری از دیابت بارداری هستند. استفاده از پنج گروه اصلی غذایی نان و غلات، شیر و لبنیات، گوشت، تخم مرغ، حبوبات و مغزها، میوه‌ها و سبزی‌ها و رعایت تعادل و تناسب رژیم غذایی نیز در پیشگیری از دیابت بارداری بسیار موثر است.

دیابت بارداری چیست؟

دیابت نوعی بیماری شایع است که طی آن گلوکز خون بیشتر از حد معمول می‌شود. منظور از دیابت بارداری، افزایش قند خون در دوران بارداری است. دیابت بارداری معمولاً بعد از زایمان از بین می‌رود. برای اطمینان از رفع مشکل دیابت، باید ۶ تا ۱۲ هفته بعد از زایمان تست تحمل گلوکز انجام دهید.

بدن ما انسولین می‌سازد تا قند خون را در حد نرمال نگه دارد. اگر انسولین کافی در بدن ساخته نشود یا هورمون انسولین وظیفه‌ی خود را به درستی انجام ندهد، میزان گلوکز خون بالا می رود.

دیابت بارداری چگونه ایجاد می شود؟

طی مطالعات انجام شده در طول دوران بارداری، «جفت» برای نگهداری و رشد جنین هورمون هایی را می سازد. این هورمون ها کارکرد انسولین برخی زنان باردار را مختل می‌کنند. به این شرایط مقاومت به انسولین می‌گویند. با افزایش ماه‌های حاملگی و رشد جنین، بدن مادر مجبور است انسولین بیشتری بسازد تا قند خون خود را در حد نرمال نگه دارد. در اواخر بارداری میزان انسولین مورد نیاز برای حفظ سطح طبیعی گلوکز خون حدود ۲ تا ۳ برابر بیشتر می‌شود. اگر بدن مادر نتواند انسولین کافی برای رفع این تقاضا را تولید کند، سطح گلوکز خون افزایش می یابد و دیابت بارداری اتفاق می افتد.

واکنش جنین به سطح بالای گلوکز، ساخت بیشتر انسولین است. به همین دلیل، سرعت رشد جنین افزایش می یابد. اگر سطح گلوکز خون مادر بالا باقی بماند، ممکن است جنین از حد طبیعی بزرگتر شود. این مسئله ممکن است مشکلاتی را در طول بارداری و بعد از تولد نوزاد ایجاد کند.

چه کسانی در معرض دیابت بارداری هستند؟

حدود ۳ تا ۸ درصد زنان باردار ممکن است به دیابت بارداری مبتلا شوند. این بیماری معمولاً در حدود هفته های ۲۴ تا ۲۸ بارداری تشخیص داده می شود، هرچند ممکن است زودتر بروز کند. بیشتر اوقات، ابتلا به دیابت بارداری مسئله‌ای غیر منتظره و ناراحت کننده است.

دیابت بارداری چگونه تشخیص داده می شود ؟

تمام زنان باردار باید در حدود ماه های 6 یا 7 (مطابق با هفته های 24 تا 28 حاملگی) از نظر این عارضه بررسی شوند، اما زنان با احتمال خطر بالاتر برای ابتلا باید زودتر از این زمان باید مورد ارزیابی قرار گیرند.
نحوه تشخیص نیز بدین گونه است که پزشک آزمایش تحمل گلوکز درخواست می کند. بدین ترتیب مشخص می شود قند خون شما به دنبال مصرف یک ماده ی شیرین چقدر افزایش می یابد و قند خون شما در چه محدوده ای قرار دارد. در صورتی که حداقل یکی از نتایج آزمایش قند خون غیر طبیعی باشد، تشخیص دیابت بارداری قطعی و مراجعه به پزشک و انجام اقدام لازم ضروری است.بطور کلی تست دیابت را ۶ تا ۱۲ هفته پس از زایمان بگیرید و پس از آن هر ۱ تا ۳ سال این تست را تکرار کنید.

چگونه می‌توانیم دیابت بارداری را کنترل کنیم؟

اگر مشخص شود که دیابت بارداری دارید، باید زیر نظر پزشک باشید و راهنمایی های لازم برای کنترل بیماری را دریافت کنید. همچنین، باید به پزشک زنان، متخصص تغذیه یا متخصص غدد مراجعه کنید و اقدامات لازم را انجام دهید.

در این دوران خانواده‌ی شما نقش بسیار مهمی ایفا می کنند. خانواده‌ی شما باید به اندازه ی کافی از دیابت بارداری و نحوه‌ی مراقبت از شما آگاه باشند. هدف از کنترل دیابت بارداری حفظ سطح قند خون در حد مناسب دوران بارداری است. کنترل دیابت بارداری از بروز مشکلاتی که ممکن است در هنگام تولد برای نوزاد رخ دهد، جلوگیری می‌کند. همچنین، خطر اضافه وزن فرزند در دوران کودکی و احتمال ابتلای او به دیابت نوع ۲ را کاهش می دهد.

کنترل دیابت بارداری شامل موارد زیر است:

پایش سطح قند خون
تغذیه‌ی سالم
فعالیت بدنی منظم
آموزش نحوه ی مصرف انسولین