برای آفتاب گرفتن چی باید بزنیم؟

چشم‌هایتان را ببندید و خودتان را جلوی امواج آرام دریا در حال آفتاب گرفتن تصور کنید! حتی فکر کردن به این تصویر هم استرس را از بدن دور می‌کند. نور خورشید تاثیر مثبتی روی سیستم ایمنی بدن و خلق‌وخو دارد به‌علاوه اینکه برای سلامتی هم مفید است. درست است که بخش زیادی از ویتامین D مورد نیاز بدن باید از نور خورشید تامین شود اما باید مراقب بدن خود باشیم چرا که ممکن است همین نور مفید به پوست آسیب رسانده و باعث سوختگی و پیری شود. ماجرا کمی سخت شد نه!؟ چطور هم آفتاب بگیریم و هم آفتاب نگیریم؟!

آفتاب گرفتن خوب است به‌شرط آنکه نکات لازم را رعایت کنید و تجهیزات لازم را با خود همراه داشته باشید. ضدآفتاب جز لاینفک روتین روزانه زیبایی پوستی است که باعث حفظ شادابی، سرزندگی و جوانی پوست حتی در روزهای گرم و داغ تابستان می‌شود. اما متاسفانه برخی فکر می‌کنند که برای آفتاب گرفتن دیگر نیازی به ضد آفتاب نیست چرا که هدف برنزه شدن است. همین ابتدای کار باید بگوییم که این باور از اساس اشتباه است. ضد آفتاب در هر شرایطی چه قصد آفتاب گرفتن دارید یا خیر، چه هوا آفتابی باشد یا بارانی، باید استفاده شود.

بیشتر بخوانید: نکات مهم برای آفتاب گرفتن، از قلق نور خورشید تا خوراکی‌ها

برگردیم به موضوع اصلی که برای آفتاب گرفتن چی باید بزنیم؟ اولین چیزی که با رسیدن فصل تابستان به ذهن‌ می‌رسد آفتاب گرفتن و شنا در دریا است. برنزه شدن زیر نور آفتاب یکی از جذابیت‌های تابستانی است که طرفداران زیادی دارد.

اما صبر کنید: برای آفتاب گرفتن در ساحل دریا فقط هوای خوب، اکیپ دوستانه باحال و دریای تمیز کافی نیست، مراقبت از پوست در مقابل آفتاب اصل لازم محسوب می‌شود. قرار گرفتن در معرض نور شدید آفتاب بدون هیچ محافظی خطرناک است چرا که نخستین علت سرطان پوست محسوب می‌شود.

حمام آفتاب چیست؟

پیش از اینکه به نکات و وسایل لازم برای آفتاب‌گیری کم خطر بپردازیم نگاهی به خود حمام آفتاب یا همان آفتاب گرفتن داریم و اینکه چه اتفاقی روی پوست‌مان می‌افتد. اصولا وقتی حرف از حمام آفتاب می‌شود، تصور دراز کشیدن زیر خورشید به ذهن می‌آید و هدف هم تغییر رنگ پوست بدن به‌سمت برنزه یا طلایی شدن است. این یعنی قرار گرفتن در معرض اشعه ماورا بنفش (UV) خورشید. اگر این کار را درست انجام دهیم، خیلی هم برای بدن مفید خواهد بود مثلا ویتامین D مورد نیاز تامین می‌شود و بیشتر نشانه‌های افسردگی هم خودبه‌خود رفع می‌شوند.

بیشتر بخوانید: تاثیر سرما بر پوست؛ برای محافظت از پوست چه باید کرد؟

مضرات نور خورشید

آفتاب گرفتن ویتامین دی مورد نیاز بدن را تامین می‌کند اما خطراتی هم دارد و تاثیر سویی بر سلامت بدن می‌گذارد. طولانی مدت در معرض نور خورشید ماندن بدون ضد آفتاب و رعایت حداقل‌ها عوارض مختلفی به‌دنبال دارد:

• التهاب، قرمزی و خارش پوست که معمولا طی دو هفته برطرف می‌شود.
• آفتاب سوختگی که در موارد شدید ممکن است بعدها به ملانوم بدخیم تبدیل شود.
• گرمازدگی

چرا برنزه می‌شویم؟

آیا تا به‌حال از خودتان پرسیده‌اید که دلیل علمی برنزه شدن پوست چیست؟ یا اینکه چرا رنگ پوست‌ تغییر می‌کند؟ برنزه شدن و تغییر رنگ پوست در واقع واکنش بدن در محافظت از خود در مقابل اشعه فرابنفش خورشید است که میزان ملانین را افزایش می‌دهد. بعد این رنگدانه‌ها اکسید شده و باعث تیره‌تر شدن رنگ پوست می‌شوند. حال هر چقدر طولانی‌تر روی صندلی‌های آفتاب‌گیری بمانید، این سلول‌ها به سطح پوست نزدیک‌تر می‌شوند و ملانین بیشتری تولید کرده و در نتیجه رنگ پوست‌تان تیره‌تر می‌شود.

۵ نکته که برای آفتاب گرفتن باید رعایت کنید

حالا که با آفتاب گرفتن، فواید و مضراتش آشنا شدیم نوبت به 5 نکته مهم برای آفتاب گرفتن می‌رسد. از انتخاب SPF مناسب گرفته تا برنزه شدن در سایه همگی نکاتی هستند که با رعایت آن‌ها می‌توانید به پوستی طلایی رنگ و جذاب دست پیدا کنید.

ضد آفتاب مناسب

اولین قدم برای آفتاب گرفتن، کرم یا ژل ضد آفتاب با طیف محافظت گسترده است؛ ضد آفتابی که از پوست در مقابل دو اشعه فرا بنفش UVA و UVB به‌خوبی محافظت کند. اشعه UVB باعث آفتاب سوختگی شده و به‌صورت بالقوه عامل ابتلا به سرطان پوست از جمله ملانوم بدخیم به‌شمار می‌آید.
اما اشعه UVA به عمق پوست نفوذ کرده و باعث پیری زودرس، چین و چروک و کک و مک‌های ناشی از آفتاب سوختگی می‌شود. در انتخاب ژل یا کرم ضد آفتاب خود حتما به SPF (اس‌پی‌اف) آن توجه کنید: یعنی ضریب محافظت از خورشید. اس‌پی‌اف 15 نزدیک به 93 درصد اشعه UVB را از پوست دفع می‌کند؛ و اس‌پی‌اف 30 هم 97 درصد و اس‌پی‌اف 50 هم تا 98 درصد از پوست در مقابل این اشعه محافظت می‌کنند.

بیشتر بخوانید: چگونه بهترین ضد آفتاب پوست چرب را انتخاب کنیم؟

اشعه UVA به عمق پوست نفوذ کرده و باعث پیری زودرس، چین و چروک و کک و مک‌های ناشی از آفتاب سوختگی می‌شود.

هرچقدر میزان اس‌پی‌اف بالاتر باشد میزان محافظت از پوست در مقابل پیری زودرس و ریسک ابتلا به سرطان پوست بالاتر می‌رود. البته حواستان باشد که خام تبلیغات نشوید، و هزینه گزافی به‌خاطر عدد بالاتر اس‌پی‌اف ندهید. یک ضد آفتاب خوب با اس‌پی‌اف ۳۰ تا ۵۰ مناسب است.

استفاده درست از ضد آفتاب

بهترین زمان برای استفاده از ضد آفتاب، ۱۵ تا ۳۰ دقیقه پیش از قرار گرفتن در معرض نور خورشید است. قانون قدیمی تجدید ضد آفتاب هر دو ساعت یکبار را فراموش کنید و به‌جایش هر ۳۰ دقیقه ضد آفتاب‌تان را تمدید کنید چرا که با این کار میزان قرار گرفتن پوست در معرض اشعه فرابنفش از ۶۰ درصد به ۸۵ درصد می‌رسد. قرار نیست که به هر قیمتی برنزه شوید، آفتاب گرفتن خوب است به‌شرط اینکه ضد آفتاب‌تان را درست استفاده کنید.

آفتاب گرفتن در سایه

درست است که ضد آفتاب با اس‌پی‌اف قوی روی پوست زده‌اید، اما بد نیست که هر از گاهی چند دقیقه‌ای هم به سایه بروید تا پوست‌تان کمی از نور خورشید دور باشد. چه بهتر که در فاصله استراحت لباس یا کاور هم بپوشید، هرچند که نور فرابنفش از پارچه هم رد می‌شود اما در عین حال پوشیدن رومایویی مثل فیلتری در مقابل نور عمل می‌کند.

قطره قطره جمع گردد وانگهی . . .

دربرابر جذابیت وسوسه ‌انگیز برنزه شدن شدید مقاومت کنید. زیاده‌روی باعث نمی‌شود که اثر برنزگی طولانی‌تر باشد، به‌علاوه اینکه احتمال ابتلا به سرطان پوست هم بیشتر خواهد بود. ریسک ابتلا به سرطان پوست در افرادی که در معرض نور شدید و متناوب آفتاب قرار می‌گیرند به‌نسبت افرادی که بیشتر اوقات خود را در فضای بیرونی سپری کرده به‌مراتب بالاتر است.

بیشتر بخوانید: ضد آفتاب چیست؟ کرم ضد آفتاب خوب چه ویژگی‌هایی دارد؟

اینجاست که همان ضرب‌المثل معروف «قطره قطره جمع گردد وانگهی دریا شود» به‌کار می‌آید. بهتر است با هر بار ۱۵ تا ۳۰ دقیقه شروع کنید. توصیه دوستانه ما را هم بشنوید: لایه‌برداری پیش از آفتاب گرفتن باعث می‌شود رنگ برنزه طلایی خوشرنگ‌تری بدست بیاید.

زمان مناسب آفتاب گرفتن را پیدا کنید

اگر فکر می‌کنید چه فرقی می‌کند که بهترین وقت آفتاب گرفتن کی باشد باید بگوییم فرق می‌کند. آفتاب بین ساعت 10 صبح تا 3 بعدازظهر بدترین و سوزاننده‌ترین حالت است. به‌خصوص افرادی که پوست حساس‌تر و نازک‌تری دارند بهتر است برای جلوگیری از آفتاب سوختگی در این ساعات در معرض نور شدید آفتاب قرار نگیرند.

نکته مهم دیگر این است که قرار نیست خودمان را با نور آفتاب خفه کنیم. یعنی علاوه بر اینکه در ساعات اوج نور خورشید باید از قرار گرفتن در معرض آن دوری کنید، نباید تمام ساعات حمام افتاب گرفتن در معرض مستقیم نور خورشید باشید. بعد از مدت مشخصی، بدن دیگر ملانین تولید نمی‌کند و بعد از آن هرچقدر زیر آفتاب بمانید، پوست‌تان به‌جای برنزه شدن بیشتر آسیب می‌بیبیند.

بیشتر بخوانید: چرا باید از ضد آفتاب استفاده کنیم؟ کدام ضد آفتاب بهتر است؟

روغن بچه برای آفتاب گرفتن

سال‌های سال است که مردم از روغن بچه برای آفتاب گرفتن و برنزه کردن پوست‌شان استفاده می‌کنند. همه ما می‌دانیم که روفن بچه اس‌پی‌اف ندارد، و این یعنی استفاده از آن زیر آفتاب سالم نیست، اما چقدر استفاده از روغن بچه برای آفتاب گرفتن بد است؟ در وهله نخست باید بگوییم که اصلا چیزی به اسم آفتاب گرفتن و برنزه کردن سالم وجود ندارد (حتی اگر اس‌پی‌اف ضد آفتاب‌تان بالای ۶۰ باشد).

باید بگوییم که اصلا چیزی به اسم آفتاب گرفتن و برنزه کردن سالم وجود ندارد.

روغن بچه از روغن معدنی بی‌بویی تولید می‌شود که کمی اسانس هم با آن ترکیب می‌کنند. وقتی روغن بچه را روی پوست استعمال می‌کنید، روغن روی سطح پوست می‌ماند و جذب آن نمی‌شود درنتیجه پوست را نرم‌تر کرده و رطوبت آن را حفظ می‌کند.

علت استفاده از روغن بچه برای برنزه کردن بدن

یکی از دلایلی که روغن بچه در صدر لیست تجیهزات لازم برای آفتاب گرفتن قرار گرفته سرعت بالاتر آن در برنزه‌سازی پوست است. چرا که روغن بچه اشعه فرابنفش را جذب می‌کند. اما مشکلی در این میان وجود دارد که روغن بچه هیچ حفاظی درقبال خورشید ندارد. و نشستن طولانی زیر نور شدید خورشید بدون هیچگونه محافظی به‌شدت به پوست آسیب می‌زند.

خطرات آفتاب گرفتن با روغن بچه

خود آفتاب گرفتن هم کم خطر ندارد چه برسد به آنکه بخواهید ساعت‌های طولانی زیر نور شدید آفتاب دراز بکشید و سطح بدن‌تان را به روغن بچه آغشته کرده باشید. استفاده از روغن بچه برای آفتاب گرفتن خطرات زیر را به‌دنبال دارد:

آسیب پوستی و تغییرات رنگدانه‌های پوستی

قرار گرفتن در معرض اشعه فرابنفش بخصوص وقتی بدن‌تان آغشته به روغن بچه باشد باعث تحریک ملانوسیت‌ها یا سلول‌های تولیدکننده پیگمنت می‌شود. استفاده از روغن بچه باعث ناهمواری رنگدانه‌ها، لکه‌های آفتاب، و تیره‌تر شدن خال‌ها می‌شود.

ریسک بیشتر سرطان پوست

روغن بچه اشعه فرابنفش را به خود جذب کرده و باعث نفوذ عمیق‌تر در پوست می‌شود، درنتیجه ریسک آسیب سلولی و سرطان پوست چندبرابر می‌شود. افرادی که از روغن بچه استفاده می‌کنند خیلی زودتر از آنچه که تصور کنند ناخواسته سریع‌تر و راحت‌تر دچار آفتاب سوختگی می‌شوند. هرچقدر هم اشعه خورشید بیشتر جذب شود و نفوذ عمیق‌تری داشته باشد، احتمال ابتلا به سرطان پوست هم بیشتر می‌شود.

افرادی که از روغن بچه استفاده می‌کنند خیلی زودتر از آنچه که تصور کنند ناخواسته سریع‌تر و راحت‌تر دچار آفتاب سوختگی می‌وشند.

پیری زودرس

برای حمام آفتاب نباید از روغن بچه استفاده کنید مگر آنکه بخواهید فرایند پیری‌تان را سرعت ببخشید. میزان بیشتر اشعه فرابنفش خورشید که به‌واسطه آفتاب گرفتن (چه با روغن بچه چه بدون آن) به پوست رسیده باعث از بین رفتن بافت کلاژن‌های پوست، ایجاد چروک، لکه‌های ناشی از آفتاب، کک‌ومک، و نازک شدن پوست می‌شود.

آفتاب سوختگی بیشتر

احتمال آفتاب سوختگی با استفاده از روغن بچه چند برابر می‌شود. و البته همه‌چیز به سرخ و ملتهب شدن پوست ختم نمی‌شود، درد، سوزش و خارش را هم اضافه کنید. گاهی آفتاب سوختگی تا حدی شدید می‌شود که باید به پزشک مراجعه کنید و حتی ممکن است نشانه زخم‌های ناشی از آفتاب سوختگی روی پوست‌تان بماند. به تمام این‌ها، ریسک ابتلا به سرطان پوست را هم اضافه کنید.

متخصصان پوست معتقدند که به‌هیچ وجه نباید روی ضدآفتاب، از روغن بچه استفاده کرد به‌این دلیل‌که روغن بچه هیچ محافظ اس‌پی‌افی ندارد و نمی‌تواند از پوست درمقابل اشعه مضر خورشید محافظت کند.

بیشتر بخوانید: آفتاب سوختگی و درمان آن، خانم‌ها بخوانند!

به‌علاوه اینکه استفاده از روغن بچه روی ضدآفتاب می‌تواند خطرناک باشد چرا که حس امنیت نادرستی به‌شما می‌دهد. طیف وسیعی از ضدآفتاب‌ها هستند که از پوست در مقابل اشعه مضر UVA و UVB عامل سرطان پوست، آفتاب سوختگی، چین و چروک‌های پوستی مراقبت می‌کنند اما روغن بچه هیچ‌گونه حفاظی در مقابل نور خورشید برای بدن ندارد.

کلام آخر

تابستان با گرمای هوا و نور خورشید معنا پیدا می‌کند. اما پیش از اینکه حوله استخری‌تان را زیر آفتاب پهن کنید تا طلایی و خوشرنگ شوید باید بدانید که برای آفتاب گرفتن چه چیزی باید به بدن بزنید. آفتاب گرفتن به‌خودی خود چندان سلامت نیست حتی اگر اس‌پی‌اف ضدآفتاب‌تان بالا باشد. پوست برنزه شده، پوست آسیب‌دیده است نه به سن ربط دارد و نه به نوع پوست‌تان.

اگر نکات لازم برای آفتاب گرفتن را رعایت نکنید، باید منتظر عواقب آن مثل التهاب و خارش پوستی، کک و مک، لکه‌های پوستی، آفتاب سوختگی و گرمازدگی باشید. ضد آفتاب‌تان را فراموش نکنید. برای انتخاب ضد آفتاب متناسب با نوع پوست خود می‌توانید از کلینیک نی نی بان مشاوره بگیرید.