هرآنچه که باید درباره سندروم روده تحریک پذیر بدانید

روده و به طور کلی دستگاه گوارشی که اغلب از آن به عنوان «مغز دوم» نیز یاد می‌شود، نقش مهمی در سلامت و رفاه کلی ما دارد. هرگونه اختلال و مشکل در آن می‌تواند زندگی روزمره ما را تحت تأثیر قرار داده یا در موارد شدیدتر مختل کند. یکی از شایع‌ترین اختلالات گوارشی، سندروم روده تحریک پذیر (IBS) است. در این مقاله قصد داریم هرآنچه که باید در باره این عارضه بدانید از علائم تا راه‌های درمان در اختیارتان قرار دهیم.

در این مقاله می‌خوانید:

• سندروم روده تحریک پذیر چیست؟
• علائم سندروم روده تحریک پذیر
• خطرات سندروم روده تحریک پذیر برای سلامتی چیست؟
• آیا سندروم روده تحریک پذیر باعث سرطان میشود؟
• درمان سندروم روده تحریک پذیر

بیشتر بخوانید: رژیم غذایی فلکسترین، گیاهخوار باش اما گوشت را حذف نکن!

سندروم روده تحریک پذیر چیست؟

سندرم روده تحریک پذیر که معمولاً به عنوان IBS نیز شناخته می‌شود، یک اختلال مزمن گوارشی است که روده بزرگ (کولون) را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این بیماری با ترکیبی از علائم از جمله درد شکم، نفخ و تغییر عادات روده مشخص می‌شود. IBS یک اختلال عملکردی است، به این معنی که علت ساختاری یا بیوشیمیایی مشخصی ندارد، اما بر عملکرد طبیعی دستگاه گوارش تأثیر می‌گذارد.

پیشنهاد ویژه نی نی بان: قهوه با مغز چه میکند؟ فِرِش و شاداب

علائم سندروم روده تحریک پذیر

سندروم روده تحریک پذیر با علائم مختلفی در هر بدنی می‌تواند بروز یابد. اما برخی از علائم در بیشتر افراد یکسان است که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد.

• درد شکم: گرفتگی یا ناراحتی در قسمت تحتانی شکم یکی از علائم بارز IBS است. شدت و محل درد می‌تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد.
• عادات روده‌ای تغییر یافته: در بیشتر موارد شکل مدفوع در سندروم روده تحریک پذیر دچار تغییر می‌شود. این عارضه می‌تواند به صورت اسهال، یبوست یا ترکیبی از هر دو ظاهر شود. این تغییرات در عادات روده بخش مهمی از تشخیص است.
• نفخ شدید: بسیاری از افراد مبتلا به IBS دچار نفخ شدید می‌شوند که می‌تواند ناراحت کننده و آزاردهنده باشد.

• خلط در مدفوع: برخی از افراد مبتلا به سندروم روده تحریک پذیر ممکن است متوجه وجود مخاط در مدفوع خود شوند این علامت باید جدی گرفته شود.
• عدم کنترل مدفوع: نیاز ناگهانی و فوری به اجابت مزاج و عدم کنترل مدفوع در IBS شایع است.
• تخلیه ناقص: احساس اینکه پس از اجابت مزاج به طور کامل روده خود را تخلیه نکرده‌اید، یکی دیگر از علائم سندروم روده تحریک پذیر محسوب می‌شود.
• گرفتگی: احساس درد و گرفتگی در ناحیه روده یک علامت شایع است که اغلب قبل یا در حین اجابت مزاج رخ می‌دهد.

مطالب پیشنهادی: گرانول گیاهی پسیلیوم

خطرات سندروم روده تحریک پذیر برای سلامتی چیست؟

از آنجایی که سیستم گوارش نقش مهمی در تأمین سلامت کلی بدن و تعادل آن دارد، خطرات سندروم روده تحریک پذیر برای سلامتی بسیار است و می‌تواند کیفیت کلی زندگی فرد را کاهش دهد. در ادامه بیشتر درباره عوارض و خطران این عارضه صحبت خواهیم کرد.

کاهش کیفیت زندگی

یکی از مهم‌ترین عوارض ابتلا به سندروم روده تحریک پذیر کاهش کیفیت زندگی است. ماهیت مزمن و اغلب غیر قابل پیش بینی علائم IBS می‌تواند منجر به ناراحتی جسمی و روانی شود که بر فعالیت‌های روزانه، کار و زندگی اجتماعی فرد تأثیر می‌گذارد.

نگرانی های سلامت روان

سندروم روده تحریک پذیر ارتباط نزدیکی با مسائل مربوط به سلامت روان دارد. ماهیت مزمن این بیماری می‌تواند منجر به افزایش استرس، اضطراب و افسردگی شود. برعکس، افزایش استرس و اضطراب نیز می‌تواند علائم IBS را تشدید کند و چرخه‌ای را ایجاد کند که بر سلامت روان فرد تأثیر منفی می‌گذارد.

کار و پیامدهای اجتماعی

غیر قابل پیش بینی بودن علائم IBS، به ویژه اسهال یا حرکات اضطراری روده، می‌تواند چالش‌هایی را در محل کار و در طول فعالیت‌های اجتماعی فرد مبتلا ایجاد کند. از دست دادن روزهای کاری، کاهش بهره وری و محدودیت در سفر و تعامل اجتماعی از پیامدهای رایج این عارضه محسوب می‌شود.

اختلال در تغذیه

برخی از افراد مبتلا به سندروم روده تحریک پذیر، ممکن است دچار محدودیت‌های غذایی یا احساس تنفر نسبت به برخی غذاها شوند. این مشکل می‌تواند منجر به تغذیه نامتعادل شود که ممکن است پیامدهای طولانی مدتی برای سلامتی فرد به همراه داشته باشد.

استفاده از دارو

برخی از افراد مبتلا به IBS به منظور تسکین سریع علائم، ممکن است به داروهایی مانند ملین‌ها یا داروهای ضد اسپاسم وابسته شوند. استفاده بیش از حد یا سوء مصرف این داروها می‌تواند منجر به عوارض جدی شود.

اختلال خواب

علائم سندروم روده تحریک پذیر به ویژه در آنهایی که شامل فوریت یا درد شدید شکمی هستند، الگوهای خواب افراد مبتلا را مختل می‌کند و منجر به کمبود خواب و خطرات سلامتی مرتبط با آن خواهد شد.

بیشتر بخوانید: تغییر رنگ مدفوع در بارداری نشانه چیست؟

آیا سندروم روده تحریک پذیر باعث سرطان میشود؟

سندرم روده تحریک پذیر (IBS) یک اختلال مزمن دستگاه گوارش است که با طیف وسیعی از علائم مربوط به عادات روده و ناراحتی شکمی مشخص می‌شود. با این حال، توجه به این نکته مهم است که IBS باعث سرطان نمی‌شود. سندروم روده تحریک پذیر و سرطان شرایط متمایز با مکانیسم‌های زمینه‌ای متفاوت هستند. IBS یک اختلال عملکردی در نظر گرفته می‌شود که بر عملکرد طبیعی دستگاه گوارش بدون ایجاد ناهنجاری‌های ساختاری یا بیوشیمیایی تأثیر می‌گذارد. در مقابل سرطان شامل رشد و گسترش کنترل نشده سلول‌های غیر طبیعی است. با وجود اینکه IBS به خودی خود منجر به سرطان نمی‌شود، برای افراد ضروری است که هر گونه علائم نگران کننده را به پزشک خود گزارش دهند تا در صورت نیاز از تشخیص و مدیریت به موقع بهره‌مند شوند.

پیشنهاد ویژه نی نی بان: فواید یائسگی، پیش به سوی زندگی بهتر

درمان سندروم روده تحریک پذیر

گزینه‌های درمانی متنوعی برای افراد مبتلا به IBS وجود دارد. در ادامه بر راه‌هایی که به کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به سندروم روده تحریک پذیر کمک می‌کند، تمرکز خواهیم کرد.

تغییرات رژیم غذایی

تنظیم رژیم غذایی اغلب اولین خط دفاعی در برابر علائم سندروم روده تحریک پذیر است. شناسایی غذاهای محرک و ایجاد تغییرات بر این اساس می‌تواند تسکین قابل توجهی را فراهم کند. به عنوان مثال، رژیم غذایی با رویکرد کاهش فادمپ‌ها (الیگوساکاریدهای قابل تخمیر) برای برخی افراد مؤثر بوده است.

افزایش مصرف فیبر و آب

برای بسیاری از مبتلایان به IBS، افزایش مصرف فیبر غذایی و مصرف آب می‌تواند به تنظیم حرکات روده و کاهش علائم کمک کند. منابع فیبر محلول مانند جو و پسیلیوم اغلب برای این مشکل توصیه می‌شود.

داروها

بسته به علائم فرد، پزشک ممکن است مصرف برخی داروهای تسکین دهنده را تجویز کنند. بهترین قرص برای سندروم روده تحریک پذیر بسته به نوع علائم متفاوت است. به طور مثال برای IBSبا یبوست، ملین‌ها یا داروهایی مانند لوبی پروستون ممکن است استفاده شود. همچنین برای IBS همراه با اسهال، ممکن است داروهای ضد اسپاسم، مهارکننده‌های اسید صفراوی یا داروهایی که بر حرکت روده تأثیر می‌گذارند، تجویز شود. همچنین در برخی موارد کلیدینیوم سی سندروم روده تحریک پذیر نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

پروبیوتیک ها

پروبیوتیک‌های حاوی سویه‌های خاص مانند بیفیدوباکتریوم و لاکتوباسیلوس، با ارتقای تعادل سالم‌تر باکتری‌های روده در کاهش علائم IBS کمک کننده هستند.

مدیریت استرس

ارتباط قوی بین استرس و علائم سندروم روده تحریک پذیر بر اهمیت تکنیک‌های مدیریت استرس تأکید می‌کند. ذهن آگاهی، یوگا، تمرینات تمدد اعصاب و مشاوره می‌تواند در بهبود علائم مفید باشد.

تنظیمات سبک زندگی

ورزش منظم، حفظ برنامه خواب ثابت و اجتناب از وعده های غذایی پر حجم می‌تواند به مدیریت علائم کمک کند.

درمان های رفتاری

درمان شناختی-رفتاری (CBT) می‌تواند به افراد کمک کند تا استراتژی‌هایی را برای مقابله با سندروم روده تحریک پذیر و کاهش استرس و اضطراب مرتبط ایجاد کنند.

مطالب پیشنهادی: مشکل نفخ شکم، مراقبت های سریع خانگی

کلام آخر

سندرم روده تحریک پذیر یک اختلال شایع و مزمن گوارشی است که میلیون‌ها نفر را در سراسر جهان تحت تأثیر قرار داده است. اگرچه هیچ درمان قطعی برای این عارضه وجود ندارد، اما با ترکیب مناسبی از تغییرات رژیم غذایی و سبک زندگی، مدیریت استرس و در برخی موارد مصرف دارو می‌توان این بیماری را به طور مؤثر مدیریت کرد. شناخت علائم این عارضه و مراجعه به موقع به پزشک، باعث می‌شود تا فرد قبل از شدید شدن علائم از درمان‌ مناسب بهره‌مند شود و سلامت و کیفیت کلی زندگی او ارتقا یابد.