مراحل بیماری آلزایمر و نحوه پیشروی

در بیماری آلزایمر، سلول‌ها و اتصالات عصبی در قشر مغز تخریب می‌شوند و به این ترتیب، بخش قابل توجهی از توده مغز از بین می‌رود. این بیماری در اوایل قرن بیست و یکم به عنوان شایع‌ترین شکل زوال عقل در میان افراد مسن شناخته شد. به همین دلیل، آشنایی با مراحل و روش‌های پیشگیری از آن امری واجب است.

بیشتر بخوانید: سنی که برای آقایان بحرانی است: مراقب باشید!

در این مقاله می‌خوانید:

• بیماری آلزایمر
• علائم بیماری آلزایمر
• مراحل بیماری آلزایمر
• علت بیماری آلزایمر
• درمان بیماری آلزایمر
• نحوه پیشگیری از آلزایمر
• پاسخ به سوالات رایج

بیماری آلزایمر

بیماری آلزایمر (AD) یک اختلال عصبی است که با اختلالات شناختی و رفتاری مشخص می‌شود و می‌تواند به طور قابل توجهی در عملکرد اجتماعی و شغلی افراد تداخل ایجاد کند. این نوعی بیماری صعب‌العلاج با دوره پیش بالینی طولانی و سیر پیش رونده است که باید جدی گرفته شود. در واقع، طی این بیماری، سلول‌های مغزی از بین می‌روند و توانایی تفکر و حافظه با گذشت زمان بد و بدتر می‌شوند.

بیشتر بخوانید: قاتل حافظه زنان؛ ۱۰۰ برابر کُشنده‌ تر و سمی‌ تر از آلزایمر!

علائم بیماری آلزایمر

علائم آلزایمر بسته به مراحل آن کمی متفاوت است. به عنوان مثال، علائم آلزایمر خفیف عبارتند از:

• از دست دادن حافظه
• سردرگمی در مورد مکان‌های آشنا
• نیاز به زمان بیشتر برای انجام کارهای عادی و روزانه
• مشکل در رسیدگی به پول و پرداخت قبوض
• قضاوت ضعیف
• از دست دادن خودانگیختگی و ابتکار عمل
• تغییرات خلق و خو و شخصیت
• افزایش اضطراب

علائم آلزایمر در مرحله متوسط نیز عبارت است از:

• از دست دادن بیشتر حافظه و سردرگمی
• کوتاه شدن دامنه توجه
• مشکل در شناختن دوستان و اعضای خانواده
• مشکل در زبان (مشکلات خواندن، نوشتن و کار با اعداد)
• مشکل در سازماندهی افکار و تفکر منطقی
• ناتوانی در یادگیری چیزهای جدید یا کنار آمدن با موقعیت‌های جدید یا غیرمنتظره
• بی قراری، اضطراب، اشک ریختن، سرگردانی، به ویژه در اواخر بعد از ظهر یا شب
• جملات یا حرکات تکراری
• انقباضات عضلانی گاه به گاه
• توهم، هذیان، سوء ظن یا پارانویا، تحریک پذیری
• رفتارهایی مانند درآوردن لباس در زمان‌ها یا مکان‌های نامناسب یا داشتن زبان رکیک
• مشکلات ادراکی حرکتی، مانند مشکل در برخاستن از صندلی یا چیدن میز

بیشتر بخوانید: بررسی ۱۰ دلیل برای استخدام پرستار سالمند در منزل

علائم بیماری آلزایمر پیشرفته

با پیشرفت آلزایمر، مشکلات مربوط به از دست دادن حافظه، زبان، استدلال و ادراک بدتر می‌شود. این بدان معنا است که فرد در زندگی روزمره خود به کمک فزاینده‌ای نیاز خواهد داشت. در واقع، با پیشرفت بیماری، ممکن است فرد شروع به رفتارهایی کند که غیرعادی یا عجیب به نظر می‌رسند. بعضی از این رفتارها عبارتند از:

• آشفته شدن یا بی قراری
• این طرف و آن طرف رفتن
• صدا زدن یا تکرار چندین باره سوال‌های یکسان
• واکنش تهاجمی
• هذیان یا توهم
• مشکل در انجام کارهای روزمره
• کاهش وزن
• بی اختیاری ادرار
• آشفتگی یا گیجی شدید در اواخر بعد از ظهر یا اوایل غروب
• تغییرات الگوی خواب و خوابیدن بیشتر در طول روز
• کوتاهی عمر

بیشتر بخوانید: انجام این سرگرمی‌ها عمرتان را افزایش می‌دهند!

علائم بیماری آلزایمر در زنان

علائم آلزایمر در زنان فرق خاصی با علامت‌هایی که تا به حال به آن‌ها اشاره کرده‌ایم ندارند. با این حال، مهم‌ترین علائم اولیه و شایع آلزایمر در زنان را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:

• پرسیدن سوالات مشابه در یک مدت زمان کوتاه
• جاسازی مکرر وسایل
• مشکل در به خاطر سپردن کلمات هنگام صحبت کردن و نوشتن
• مشکل در برنامه ریزی و حل مسئله
• فراموش کردن پرداخت قبوض یا فراموش کردن خریدهای انجام شده
• کناره گیری از فعالیت‌های اجتماعی
• تغییر در خلق و خو و شخصیت، مانند ابتلا به افسردگی یا اضطراب

بیشتر بخوانید: ۳ دمنوش شگفت‌انگیز که قاتل آلزایمر هستند

مراحل بیماری آلزایمر

آلزایمر معمولاً برحسب مراحل آن توصیف می‌شود که نشان دهنده شدت علائم بیماری هستند و عبارتند از:

• مرحله اولیه: علائم خفیف هستند. فرد در این مرحله کاملاً از وضعیت خود آگاه است و فقط در صورت درخواست به کمک کمی نیاز دارد.
• مرحله میانی: علائم شروع به آشکار شدن می‌کنند و فرد مبتلا به آلزایمر در انجام وظایف روزانه خود به کمک بیشتری نیاز خواهد داشت.
• آخرین مراحل بیماری آلزایمر: هنگامی که فرد به این مرحله می‌رسد، در نهایت قادر به برقراری ارتباط کلامی یا مراقبت از خود نخواهد بود. در نتیجه، کیفیت مراقبت برای اطمینان از کیفیت زندگی فرد مهم است.
• پایان زندگی: زوال شناختی به حدی پیش می‌رود که فرد نیاز به مراقبت ۲۴ ساعته دارد. مراقبت در این مرحله به معنای تسکین در روزها یا ماه‌های آخر زندگی فرد است.

بیشتر بخوانید: خوراکی های مفید برای تمرکز حواس

علت بیماری آلزایمر

محققان معتقدند که هیچ علت واحدی برای آلزایمر وجود ندارد و این بیماری، احتمالاً از عوامل بسیاری مانند ژنتیک، سبک زندگی و محیط ناشی می‌شود. با این حال، دانشمندان عواملی را شناسایی کرده‌اند که خطر ابتلا به آلزایمر را افزایش می‌دهند و برخی از آن‌ها عبارتند از:

• سن: با افزایش سن، احتمال ابتلای فرد به آلزایمر بیشتر است. در سن بالای ۶۵ سال، خطر ابتلا به آلزایمر در هر پنج سال دو برابر می‌شود.
• جنسیت: تعداد زنان بالای ۶۵ سال مبتلا به آلزایمر دو برابر بیشتر از مردان همین سنی مبتلا به آلزایمر است، اما ما هنوز دلایل دقیق این موضوع را نمی‌دانیم.
• ژنتیک: ژن‌های خاصی وجود دارد که که می‌تواند بر شانس ابتلای فرد به آلزایمر تأثیر بگذارد. اگر ژن‌های خانوادگی از والدین به فرزند منتقل شوند قطعاً باعث آلزایمر می‌شوند.
• سبک زندگی: افرادی که سبک زندگی سالمی دارند، به ویژه از میانسالی به بعد، کمتر در معرض ابتلا به آلزایمر هستند.
• سلامت کلی: دیابت، سکته، مشکلات قلبی و افسردگی خطر ابتلا به آلزایمر را افزایش می‌دهند.

بیشتر بخوانید: مزایای درمانی بی‌نظیر مصرف روزانه شکلات تلخ

درمان بیماری آلزایمر

در حال حاضر دو نوع دارو برای درمان علائم آلزایمر استفاده می‌شود که عبارتند از:

• مهار کننده‌های کولین استراز: این داروها می‌توانند علائم رفتاری آلزایمر، مانند بی قراری یا افسردگی را بهبود بخشند. این داروها هم به صورت خوراکی و هم به صورت برچسب‌های پوستی قابل مصرف هستند.
• ممانتین (نامندا): این دارو می‌تواند سرعت پیشرفت علائم آلزایمر متوسط تا شدید را کاهش دهد. به همین دلیل، گاهی اوقات در ترکیب با یک مهار کننده کولین استراز استفاده می‌شود.

علاوه بر دارو درمانی، از یک سری روش‌های دیگر نیز ممکن است استفاده شود که عبارتند از:

• درمان تحریک شناختی (CST): این یک روش محبوب برای فعال نگه داشتن ذهن افراد است که می‌تواند کمک کننده باشد.
• توانبخشی شناختی: این می‌تواند فرد را قادر سازد تا مهارت‌های تفکر خود را حفظ کند و بهتر با علائم زوال عقل کنار بیاید.
• درمان شناختی رفتاری (CBT): این درمان ممکن است در صورت ابتلا به افسردگی یا اضطراب ارائه شود که در مراحل اولیه آلزایمر بسیار مفید است.

بیشتر بخوانید: نشانه های سلامتی مهم که مردان نباید نادیده بگیرند

نحوه پیشگیری از آلزایمر

آلزایمر یک بیماری قابل پیشگیری نیست. با این حال، بعضی از عادت‌های سالم می‌توانند خطر ابتلا به آن را کاهش دهند. این عادت‌ها عبارتند از:

• ورزش منظم
• داشتن رژیم غذایی حاوی محصولات تازه، روغن‌های سالم و غذاهای کم چربی اشباع شده مانند رژیم مدیترانه‌ای
• کنترل فشار خون بالا، دیابت و کلسترول بالا
• ترک سیگار
• فعالیت‌های ذهنی و اجتماعی

بیشتر بخوانید: چه ویتامین‌هایی بخوریم تا حافظه‌مان قوی شود؟

پاسخ به سوالات رایج

۱- آیا بیماری آلزایمر ارثی است؟

دو نوع آلزایمر وجود دارد که یکی از آن‌ها آلزایمر خانوادگی است و به نظر می‌رسد ارثی باشد. در این نوع آلزایمر، اغلب اعضای یک نسل در خانواده تحت تاثیر قرار می‌گیرند.

۲- بیماری آلزایمر از چه سنی شروع میشود؟

بیماری آلزایمر معمولاً از ۶۵ سالگی به بالا اتفاق می‌افتد. هر چند که احتمال وقوع آن در سنین پایین‌تر نیز وجود دارد.

۳- برای بیماری آلزایمر به چه دکتری مراجعه کنیم؟

برای این بیماری باید به یک متخصص اعصاب و روان مراجعه کنید. توصیه می‌کنیم در انتخاب خود دقیق باشید و سراغ یک متخصص مجرب بروید.

بیشتر بخوانید: خوراکی های تقویت کننده مغز و حافظه

کلام آخر

بیماری آلزایمر نوعی اختلال مغزی است که در آن، سلول‌های عصبی تحلیل می‌روند و طیف وسیعی از علائم را ایجاد می‌کنند. مراحل اولیه آلزایمر با علائم خفیف شروع می‌شود، اما در مراحل آخر، علائم به قدری شدید می‌شوند که فرد نیاز به مراقبت همیشگی دارد.

برای اطلاعات بیشتر و آشنایی با متخصصین روان شناسی، به کلینیک نی نی بان سر بزنید.