علل بی انگیزگی در کودکان چیست؟ راهکارهای مقابله

علل بی انگیزگی در کودکان چیست؟ راهکارهای مقابله با آن کدام است. برای فهمیدن این موضوعات با این مقاله همراه باشید.

بی انگیزگی در کودکان

بی‌انگیزگی می‌تواند در هر مقطعی، از مهدکودک گرفته تا دبیرستان و حتی پس از آن برای کودکان اتفاق بیفتد. بی‌انگیزگی کودکان، نگرانی شایع و جدی والدین است، به‌ویژه اگر در مقطع تحصیلی رخ بدهد.
شاید کودکان برای یادگیری موضوعات جدید مشتاق به نظر نمی‌رسند، تکالیف خود را انجام نمی‌دهند، نمراتشون افت کرده و هزار شاید دیگر. مشکل هر چه باشد، بسیاری از والدین متعجب می‌کنند که چرا کودک در مدرسه تلاش نمی‌کند، بنابراین در پی این هستند که علت بی‌انگیزی در کودکان و راهکارهای مقابله با آن را پیدا کنند.

علل بی انگیزگی در کودکان چیست؟

علت بی‌انگیزی کودکان می‌تواند هر یک از موارد زیر باشد:

فرآیند یادگیری

یادگیری چیزهای جدید معمولا با مقدار طبیعی دلهره مرتبط است . مثلا کودکی که خواندن را یاد می‌گیرد، ممکن است انگیزه نداشته باشد، چون این مهارت برای او جدید است و کار ساده‌ای هم نیست. اگر علت، فرایند یادگیری باشد، معلم کودک می‌تواند به شما اطلاع دهد که فرزندتان در حال عبور از یک مشکل سخت است.

بیشتر بخوانید: تغذیه کودک شش ساله، چگونه باید باشد؟

تغییراتی در مدرسه

معمولا کودکان در چند ماه اول پیش‌دبستانی یا دبیرستان دچار افت می‌شوند، چون این انتقال به تعدیل زیادی نیاز دارد. بسیاری از محیط‌های پیش دبستانی بسیار شلوغ هستند و چندان آکادمیک نیستند، بنابراین فرایند انتقال از مهد کودک به پیش‌دبستانی برای کودک، یک تغییر بزرگ است . چنین الگوی مشابهی در ابتدای دبیرستان هم وجود دارد. در این مقطع هم افت تحصیلی و بی‌انگیزگی به وجود می‌آید چون این انتظار وجود دارد که بچه‌ها بسیار مستقل‌تر و منظم‌تر باشند.

تغییر مدرسه

تغییر مدرسه هم ممکن است شامل برخی از مشکلات تحصیلی باشد، چون فرزند شما در حال سازگاری با محیط جدید است .

پیشنهاد ویژه نی نی بان: آشنایی با متخصصان روانشناسی

عوامل اجتماعی

متاسفانه، بچه‌هایی که در مدرسه خوب عمل می‌کنند، گاهی اوقات با انزوای اجتماعی مواجه می‌شوند و برای جلوگیری از برچسب‌گذاری به‌عنوان یک « بچه درسخوان »، ممکن است از تحصیل کنار بکشند. بچه‌ها در مقطعی از تحصیل خود نمی‌خواهند از هم‌کلاسی‌های خود متفاوت باشند، بنابراین ممکن است سعی کنند هویتی جدید برای خودشان ایجاد کنند که تجربه شرم و تحقیر آن‌ها را در مقابل همسالانشان کاهش دهد.

وقتی بچه‌ها متوجه می‌شوند که سطح موفقیت آن‌ها آنطور که باید نیست، تسلیم می‌شوند. این مشکلات ممکن است در زمان‌های مختلف ظاهر شوند، چون برنامه درسی هر سال به سطوح بالاتری از مهارت نیاز دارد.

شما به عنوان پدر و مادر، کنترل کمی بر این موقعیت‌ها دارید، بنابراین بهترین کاری که می‌توانید انجام دهید این است که عشق به یادگیری را در کودک پرورش دهید . به دنبال ایجاد فرصت‌هایی برای فرزندتان باشید تا علایق خود را در خارج از مدرسه دنبال کند و با بچه‌های دیگری که علایق مشترک دارند، دوست شود.

نقص مهارت

گاهی اوقات، بی‌انگیزگی کودک و عملکرد ضعیف او، ممکن است به این دلیل باشد که مهارت‌های مورد نیاز برای پیشرفت را به دلیل اختلال یادگیری یا زبان یا ضعف در عملکرد به دست نیاورده است.
وقتی بچه‌ها متوجه می‌شوند که سطح موفقیت آن‌ها آنطور که باید نیست، تسلیم می‌شوند. این مشکلات ممکن است در زمان‌های مختلف ظاهر شوند، چون برنامه درسی هر سال به سطوح بالاتری از مهارت نیاز دارد. کودکان مبتلا به اختلالات خواندن مانند نارساخوانی ممکن است در کلاس اول، زمانی که روخوانی مهم می‌شود، و همچنین در کلاس سوم، زمانی که مطالب پیچیده‌تر می‌شود، بی‌انگیزه شوند.

بیشتر بخوانید: توانبخشی کودکان استثنایی، چگونه؟

هوش زیاد کودک

اگر چه این اتفاق بسیار کمتر رخ می‌دهد، اما برخی از کودکان به‌اندازه کافی توسط محیط‌های مدرسه تحریک نمی‌شوند. به عبارت دیگر، برخی از کودکان برای محیط مدرسه بسیار «با استعداد» هستند و توانایی‌های فکری‌شان بسیار قوی‌تر از همسالانشان است. این دانش‌آموزان اغلب علایق تحصیلی خود (مثل خواندن، نوشتن، ریاضی یا علوم) را در خارج از مدرسه دنبال می‌کنند و در زمان برنامه درسی مدرسه، کاملا بی‌انگیزه‌اند.

ترکیبی از انرژی، بی‌حوصلگی، تکانشگری و حواس‌پرتی می‌تواند عملکرد کودک مبتلا به اختلال کم‌توجهی بیش‌فعالی را در یک کلاس معمولی بسیار دشوار کند.

تیزهوشی همچنین می‌تواند باعث قطع ارتباط این گروه از بچه‌ها شود. آن‌ها در زمینه‌های بسیار خاصی استعداد دارند و آن‌قدر مجذوب این موضوعات هستند که ترجیح می‌دهند در طول کلاس به جای توجه به حرف‌های معلم، به موضوعات مورد علاقه خودشان فکر کنند.

اختلال کم توجهی بیش فعالی ADHD

پس از اختلالات یادگیری، ADHD احتمالا شایع‌ترین علت بی‌انگیزگی کودکان در مدرسه است. ترکیبی از انرژی، بی‌حوصلگی، تکانشگری و حواس‌پرتی می‌تواند عملکرد کودک مبتلا به اختلال کم‌توجهی بیش‌فعالی را در یک کلاس معمولی بسیار دشوار کند. برای کودکان مبتلا ممکن است مدرسه، چالش‌برانگیز باشد، زیرا چون آن‌ها اغلب نشانه‌ها و اطلاعاتی را که برای خوب انجام دادن کارها مهم است، از دست می‌دهند. این کودکان همچنین ممکن است توجه منفی زیادی از معلمان دریافت کنند چون رفتار آن‌ها می‌تواند مخرب باشد و ممکن است باعث شود انگیزه کمتری برای فعال بودن داشته باشند.

بیشتر بخوانید: بیش فعالی از چه سنی قابل تشخیص است؟

اضطراب

اضطراب جدایی ممکن است باعث پرت شدن حواس کودک یا امتناع از حضور در مدرسه شود. برخی از کودکان بسیار نگران هستند که ممکن است در زمانی که از والدین خود دور هستند اتفاقی رخ بدهد. مشکل همچنین می‌تواند اضطراب اجتماعی باشد، مثلا تعامل با همکلاسی‌ها و معلمان، کودک را طوری نگران می‌کند که ترجیح می‌دهد کلاس را ترک کند تا اینکه در فعالیت‌ها مشارکت نداشته باشد.
کودکان مبتلا به اضطراب عمومی، نگران مسائل تحصیلی هستند. ممکن است آن‌ها در مورد بی‌نقص بودن کارشان آنقدر استرس داشته باشند که احساس کنند کارشان به اندازه کافی خوب نیست، بنابراین آن را رها می‌کنند.

افسردگی

یکی از نشانه‌های کلیدی افسردگی، کاهش علاقه به فعالیت‌هایی است که قبل‌تر کودک به آن‌ها علاقه‌مند بوده. اگر کودک شما قبلا از مدرسه رفتن خوشحال بود و حالا این‌طور نیست، ممکن است به افسردگی دچار شده باشد.

بیشتر بخوانید: تست ادینبورگ، به شما می گوید که افسردگی دارید یا نه

اختلال وسواس فکری

همانطور که اضطراب می‌تواند مانع تمرکز کودک در کلاس شود، اختلال وسواس هم می‌تواند مانعی برای یادگیری باشد. کودکان مبتلا به OCD ممکن است آنقدر نگران اشتباهات باشند که احساس کنند نیاز دارند همه چیز را دوباره بخوانند یا تکالیف خود را بارها و بارها پاک و بازنویسی کنند. حتی ممکن است احساس کنند میزشان آلوده است و آنقدر درگیر این موضوع شوند که به آنچه در کلاس می‌گذرد، توجه نداشته باشند. آن‌ها ممکن است وسواس‌ها و تشریفاتی داشته باشند که مانع از انجام تکالیف مدرسه شود و به نظر برسد که تمایل بسیار کمی برای یادگیری دارند.

راهکارهای مقابله با بی انگیزگی در کودکان، درمان بی انگیزگی در کودکان

این کارها را برای بررسی بی‌انگیزگی کودک و مقابله با آن انجام دهید:

1- نگرانی های خود را به وضوح تعریف کنید

چه رفتارهایی باعث می‌شود فکر کنید آن‌ها انگیزه ندارند؟ دقیق‌تر شدن به این رفتارها به شما کمک می‌کند.

بیشتر بخوانید: خوراکی های سالم شیرین کدام‌هاست؟

2- با معلم کودک حرف بزنید

معلم فرزند شما یکی از بهترین منابعی است که می‌توانید از او برای کمک به شناسایی مسائل و سپس یافتن راه حل کمک بگیرید.

3- انتظارات خود را مشخص کنید

از معلم کودک بخواهید سطح او را بررسی کند تا مطمئن شوید که آیا انتظارات شما برای سن و سطح رشد کودک، واقع‌بینانه هست، یا نه.

4- مطمئن شوید که کودک به اندازه کافی استراحت می کند

کمبود خواب و رژیم غذایی ناسالم هم باعث می‌شود کودک احساس خستگی و تنبلی کند، بنابراین مراقب باشید که کودک صبحانه را حذف نکند و یک رژیم غذایی متعادل با مقدار زیادی چربی، پروتئین سالم، میوه‌ها و سبزیجات داشته باشد.

پیشنهاد ویژه نی نی بان: آشنایی با پزشکان متخصص اطفال

5- او را وادار به حرکت کنید

نوجوانان ممکن است از نظر بدنی کمتر فعال باشند. فرزندتان را تشویق کنید که به پیاده‌روی ، آهسته دویدن، یا انجام برخی ورزش‌های سبک دیگر که از آن‌ها لذت می‌برد، بپردازد. به بچه‌های کوچک‌تر، پیشنهاد بدهید که بازی کنند. ورزش، اگر در خارج از خانه باشد، اثرات مثبت زیادی دارد.

برای کودکان کوچک‌تر، ۱۵ دقیقه مطالعه متناوب را با ۵ دقیقه استراحت تلفیق کنید. برای نوجوانان، دوره‌های مطالعه می‌تواند طولانی‌تر و به مدت ۲۵ دقیقه باشد.

6- عادت مطالعه را در کودکان پرورش دهید

عادت مطالعه می‌تواند به کودکان کمک کند نه تنها بر کمبود انگیزه غلبه کنند و عملکرد خود را در مدرسه بهبود ببخشند، بلکه در ادامه زندگی هم موفق شوند.
ابتدا به کودک بیاموزید چگونه زمان خود را به درستی برنامه‌ریزی کند . برای کودکان کوچک‌تر، ۱۵ دقیقه مطالعه متناوب را با ۵ دقیقه استراحت تلفیق کنید. برای نوجوانان، دوره‌های مطالعه می‌تواند طولانی‌تر و به مدت ۲۵ دقیقه باشد.

خلاصه

حتما تا این بخش از مطلب متوجه شده‌اید که بی‌انگیزگی کودک، یک فرایند طبیعی است که در مقاطعی از سن او رخ می‌دهد. تغییر مدرسه، تغییراتی در برنامه تحصیلی، هوش زیاد کودک، برخی از اختلالات مانند اختلال کم‌توجهی بیش‌فعالی یا اختلال وسواس فکری از دلایل عدم انگیزه کودکان هستند. اگر فرزند شما اختلالی دارد که مانع یادگیری می‌شود، درمان به او کمک می‌کند تا در مدرسه با انگیزه‌تر عمل کند.
به خاطر داشته باشید که برخی از بچه‌ها با بزرگ‌تر شدن انگیزه بیشتری پیدا می‌کنند . ممکن است کودک در مقطعی انگیزه خود را از دست بدهد، اما به این معنی نیست که در آینده موفق نخواهد شد.

برای یافتن محققان مورد نظر خود به کلینیک نی نی بان سر بزنید.