درمان پرخاشگری و عصبانیت در کودکان

وقتی با کودکی دو ساله رفتار پرخاشگرانه از خود نشان می‌دهد، می‌تواند والدین خود را گیج و نگران کند. در چنین شرایطی والدین به فکر درمان پرخاشگری و عصبانیت کودک ۲ ساله خود می‌افتند. در حالی که پرخاشگری یکی از جنبه‌های رایج رشد کودک است و بعد از مدتی ممکن است کمرنگ شده یا کاملا از بین برود، اما درک علل و روش‌های درمان این مشکل می‌تواند از بروز بسیاری از رفتارهای آسیب زننده در آینده کودک پیشگیری کند. از آنجایی که ایجاد یک محیط مثبت و حمایتی برای رشد کودک بسیار مهم است، در این مقاله قصد داریم به بررسی روش‌های موثر مدیریت پرخاشگری در کودکان دو ساله بپردازیم.

در این مقاله می‌خوانید:

• چرا کودکان ۲ ساله پرخاشگر می شوند؟
• روش‌های درمان پرخاشگری و عصبانیت کودک ۲ ساله
• سوالات متداول

بیشتر بخوانید: علل پرخاشگری کودکان چیست؟ ۹ راهکار برای درمان پرخاشگری کودکان

چرا کودکان پرخاشگر می شوند؟

رشد کودک نوپا همان قدر که سریع و بدون توقف است، می‌تواند چالش‌هایی را نیز به همراه داشته باشد. رفتار پرخاشگرانه خصوصا در کودکان دو سه ساله، یکی از شایع‌ترین این چالش‌ها به شمار می‌رود که می‌تواند والدین را نگران کند. این رفتار معمولا با رفتارهایی مانند ضربه‌های ناگهانی به وسیله‌های اطراف یا بدن والدین، گاز گرفتن و عصبانیت همراه است. اما دلیل این پرخاشگری چیست؟ قبل از پرداختن به روش‌های درمان پرخاشگری و عصبانیت کودک ۲ ساله ، بهتر است به این سوال پاسخی جامع دهیم.

چالش های ارتباطی

در سن دو سالگی، کودکان در مراحل اولیه یادگیری زبان هستند. ناامیدی در برقراری ارتباط زمانی به وجود می‌آید که آنها برای بیان نیازها و خواسته‌های خود به صورت کلامی تلاش می‌کنند، اما نمی‌توانند منظور خود را به درستی منتقل کنند و این شرایط باعث طغیان پرخاشگری آن‌ها می‌شود.

توسعه استقلال

کودکان دو ساله در حال کشف استقلال خود هستند، فرآیندی که اغلب شامل آزمایش میزان کنترل آن‌ها بر زندگی و خواسته‌هایشان می‌شود. رفتار پرخاشگرانه می‌تواند راهی برای کودکان نوپا باشد تا استقلال خود را ابراز کنند.

پیشنهاد ویژه نی نی بان: قهوه با مغز چه میکند؟ فِرِش و شاداب

بیان عاطفی

مهارت‌های محدود تنظیم هیجان و سرزنش شدن از سوی والدین، باعث می‌شود تا کودکان برای ناامیدی و خشم خود دست به رفتارهای پرخاشگرانه بزنند. این ابراز خشم معمولا با آسیب به اشیای فیزیکی همراه است تا توجه بیشتری را به خود جلب کنند. آموزش روش‌های جایگزین برای ابراز احساسات یکی از راهکارهای درمان پرخاشگری و عصبانیت کودک ۲ ساله است که در بخش‌های بعدی بیشتر درباره آن صحبت خواهیم کرد.

تقلید رفتار

کودکان خصوصا در محدوده سنی دو یا سه یال، ناظرهای دقیقی هستند و تمایل دارند رفتاری را که شاهد آن هستند، تقلید کنند. آن‌ها پرخاشگری که در خواهر و برادرها، همسالان یا حتی والدین خود می‌بینند، به عنوان الگوی خود در نظر گرفته و هنگام برقراری ارتباط‌های اجتماعی آن را اجرا می‌کنند. این پرخاشگری کاملا غیر ارادی است و ناشی از غریزه کودکان و طبیعت آن‌ها در الگوبرداری از اطرافیان است.

توسعه همدلی

در سن دو سالگی، کودکان نوپا تازه شروع به درک احساسات دیگران می‌کنند. پرخاشگری می‌تواند ناشی از فقدان همدلی باشد زیرا آنها با درک اینکه چگونه اعمالشان بر اطرافیانشان تأثیر می‌گذارد، دست و پنجه نرم می‌کنند.

مطالب پیشنهادی: چگونگی برخورد با کودکان پرخاشگری

روش‌های درمان پرخاشگری و عصبانیت کودک 

با وجود اینکه پرخاشگری در کودکان دو ساله معمولا جریانی طبیعی از روند رشدی آن‌ها است و بعد از مدتی بهبود می‌یابد، اما والدین نباید به آن بی توجه باشند. در چنین شرایطی شناخت درمان پرخاشگری و عصبانیت کودک ۲ ساله می‌تواند به شناسایی علت زمینه‌ای رفع آن کمک کند. این رویکرد باعث می‌شود تا از هرگونه رفتار آسیب زننده و نهادینه شدن آن در روان کودک جلوگیری شود. در ادامه بیشتردرباره این روش‌ها صحبت خواهیم کرد.

تکنیک‌ های پاداش و رویکرد مثبت

اجرای تکنیک‌‌های پاداش و رویکرد مثبت می‌تواند شکل‌گیری رفتارهای مطلوب را در کودکان دو ساله تشویق کند. تمجید و پاداش دادن به رفتار خوب، امکان بروز انجام رفتارهای مثبت در آن‌ها را افزایش داده و به کودک انگیزه می‌دهد تا راه‌های قابل قبول‌تری را برای ابراز وجود خود انتخاب کند. تاکیدهای کلامی ساده، برچسب ها یا خوراکی‌های کوچک ابزارهای موثری برای سیستم پاداش دهی و افزایش انگیزه به شمار می‌روند.

مرزها و پیامدهای ثابت

ایجاد مرزهای واضح و ثابت در کمک به یک کودک دو ساله برای درک رفتار قابل قبول و درک تمایز آن با رفتارهای مخرب ضروری است. برای این کار بهتر است پیامدهای اقدامات پرخاشگرانه را به وضوح به کودک بیان کنید. ثابت قدم بود در این مسیر حیاتی است زیرا به کودک حس پایداری و قابلیت پیش بینی می‌دهد و به اصلاح رفتار او کمک می‌کند.

آموزش روش‌های ارتباطی جایگزین

از آنجایی که رشد زبان در این سن هنوز در حال پیشرفت است، آموزش روش‌های جایگزین برای بیان خود به کودکان یکی از روش‌های موثر درمان پرخاشگری و عصبانیت کودک ۲ ساله محسوب می‌شود. در چنین شرایطی سعی کنید کودک را تشویق کنید تا بیشتراز کلمات برای برقراری ارتباط و بیان نیازها و عواطف خود استفاده کند. همچنین می‌توانید ابزارهایی موثرتر و قابل قبول‌تر برای بیان ناامیدی یا هیجان در اختیار آنها قرار دهید.

بیشتر بخوانید: راهکارهایی برای درمان خشم کودکان، کنترل عصبانیت کودک

مدل سازی رفتار مناسب

کودکان از طریق مشاهده یاد می‌گیرند و الگوبرداری از رفتار مناسب، ابزار قدرتمندی در شکل دادن به اعمال آنهاست. والدین و مراقبان باید روش‌های آرام و سازنده‌ای را برای مقابله با احساسات، تعارض و استرس نشان دهند. کودکان دو ساله اغلب از اطرافیان خود تقلید می‌کنند، بنابراین ایجاد الگوهای مثبت در هدایت رفتار آنها نقش بسزایی را ایفا می‌کند.

توسعه مهارت های اجتماعی

ترویج تعاملات اجتماعی به کودکان دو ساله کمک می‌کند تا مهارت‌های اساسی مانند به اشتراک گذاشتن احساسات و نظرات خود و درک احساسات دیگران را توسعه دهند. برای این کار قرارهای بازی با آن‌ها ترتیب دهید یا با کودکان خود در فعالیت های گروهی مناسب آن‌ها شرکت کنید. این اقدامات به آن‌ها کمک می‌کند تا رفتارهای اجتماعی مثبت در آن‌ها تقویت شود. همچنین آموزش همدلی از طریق داستان و بازی می‌تواند یکی از روش‌های موثر درمان پرخاشگری و عصبانیت کودک ۲ ساله در نظر گرفته شود که توانایی کودک در درک بهتر و موثرتر موقعیت‌های اجتماعی را بهبود می‌بخشد.

جستجوی راهنمایی حرفه ای

اگر با انجام اقداماتی که در این بخش ذکر شد، باز هم رفتار پرخاشگرانه ادامه پیدا کرد یا شدت گرفت، مشورت با متخصص اطفال، روانشناس کودک یا رفتار درمانگر توصیه می‌شود. این متخصصان می‌توانند وضعیت کودک را به دقت ارزیابی کنند، هر گونه مشکل زمینه‌ای اساسی را شناسایی کرده و بر اساس نیازهای خاص کودک، راهنمایی و مداخلات مناسبی را ارائه دهند.

پیشنهاد ویژه نی نی بان: فواید یائسگی، پیش به سوی زندگی بهتر

سوالات متداول

چگونه می‌توانم به رفتار پرخاشگرانه کودک بدون تشدید آن پاسخ دهم؟

پاسخ دادن به چنین رفتاری با رویکردی آرام و سنجیده ضروری است. از تنبیه شدید بپرهیزید و در عوض توجه کودک را به رفتارهای قابل قبول تر هدایت کنید. در نظر گرفتن پاداش برای رفتار خوب نیز می‌تواند کودک را به بروز رفتارهایی سالم‌تر سوق دهد.

چه زمانی باید برای پرخاشگری فرزندم از متخصص کمک بگیرم؟

اگر رفتار پرخاشگرانه ادامه یابد، افراطی شده یا باعث نگرانی قابل توجه شود، بهتر است که به دنبال راهنمایی حرفه ای باشید. مشاوره با یک روانشناس کودک می‌تواند به شناسایی هر گونه مشکل اساسی و ارائه استراتژی‌های مناسب کمک کند.

مطالب پیشنهادی: علت پرخاشگری کودک، چرا قشقرق به پا می کند؟

کلام آخر

پرداختن به رفتار پرخاشگرانه در یک کودک دو ساله مستلزم رویکردی چندوجهی است که درک، صبر و راهبردهای پیشگیرانه را ترکیب می‌کند. همان طور که در این مقاله درباره روش‌های درمان پرخاشگری و عصبانیت کودک ۲ ساله اشاره کردیم، با اجرای سیستم پاداش دهی، تعیین مرزهای مشخص، آموزش روش‌های ارتباطی جایگزین، ایجاد الگوی مثبت و قابل قبول و در صورت لزوم جستجوی راهنمایی حرفه ای، والدین می‌توانند نقش موثری در بهبود این وضعیت ایفا کنند. پیاده سازی این روش‌ها یک محیط حمایتی برای رشد کودک ایجاد می‌کند و از بروز رفتارهای آسیب زننده در او پیشگیری خواهد کرد.