فیلم سازی برای کودکان، مصاحبه با چیستا یثربی

فارس: نشست جایگاه تخصصی قهرمان در سینمای کودک با حضور دکتر چیستا یثربی نویسنده و کارگردان و روانشناس، طهماسب صلح‌جو مجری کارشناس، منصورمقاره عابدی کارشناس حقوقی کودک، محمدعلی طالبی کارگردان و وحید نیکخواه آزاد تهیه‌‌کننده و کارگردان برگزار شد.

*در ساخت فیلم باید به توانایی کودکان توجه کرد

طالبی در بخشی از این نشست گفت: باید هنگام ساخت فیلم برای کودکان به توانایی‌های آنها نگاه کرد.

وی با اشاره به وضعیت سینمای هالیوود گفت: سینمای هالیوود زبان خاص خود را دارد این که ما کارهای عجیب و غریب را به آنها نسبت داده و تصور کنیم با استقبال روبرو می‌شود، درست نیست.

کارگردان فیلم باد و مه تأکید کرد: بچه‌ها در فیلم‌ها با قهرمانان همراه و مأنوس می‌شوند و باید قهرمان فیلم‌ها به آنها نزدیک باشد و ما در این راه باید احساس مسئولیت بیشتری داشته باشیم. فیلمسازان ما در این راه مطالعه نکرده‌اند و روش‌های آموزش جدید را بلد نیستند و در سینمای کودک سرمایه‌گزاری بزرگی صورت نمی‌گیرد و فیلم کودک مانند فیلم الف ساخته نمی‌شود.

*بچه‌ها از نقاط ضعف خود می‌توانند به عنوان یک نقطه قوت استفاده کنند

طالبی ادامه داد: این بچه‌ها آینده را می‌سازند و وقتی سرچهار راه چراغ قرمز را نمی‌بینند و صبر ندارند، زیرا آموزش ندارند و ما وقتی قهرمان می‌‌سازیم می‌گوییم باید قانون گرا باشد. بچه‌ها الگوپذیر هستند و قهرمان در این زمینه مسئله مهمی است. در جشنواره فرانکفورت فیلمی برنده شد که قهرمانش دقیقاً خلاف استانداردهای طبیعی و رایج آدم‌های مثبت رفتار می‌کرد و این مسئله نشان داد قهرمان برای بچه‌ها چیز دیگری بود. بچه‌ها از نقاط ضعف خود می‌توانند به عنوان یک نقطه قوت استفاده کنند.

*دنیای بچه‌ها به شدت غیر واقعی است

بنابراین گزارش، در ادامه نشست وحید نیکخواه‌آزاد گفت: قهرمان دو تعریف دارد و می‌تواند یک فرد یک موجود یا یک پدیده باشد، دنیای بچه‌ها به شدت غیر واقعی است و با حضور ویدئو و ماهواره و اینترنت و رسانه‌های پیشرفته آن کسی برنده است که اثرش دیده شود و در این رقابت کسی برنده است که بتواند به بچه‌ها نزدیک شود که شاهکار این ردیف فیلم‌ها دونده امیر نادری است و مشکل سینمای ما تبدیل محصولات به دو قطب پرمخاطب بی‌ارزش و بی مخاطب با ارزش است. آیا با ترکیب این دو نمی‌توان فیلم ساخت؟ قهرمان نقش اول است و بار اصلی قصه را به دوش می‌کشد و قصه حتما با پیروزی قهرمان به پایان می‌رسد.

وی با اشاره به تاریخچه قهرمان در سینمای کودک گفت: ادبیات کودکان چه زمانی که با دیکنز و اولیورتویست آغاز شد و چه امروز همیشه پررنگ بوده و زمینه گرایش به فهرمان همیشه وجود دارد و در غرب نیز هنرمندان از عنصر قهرمان استقبال کرده‌اند اما قهرمان در قصه با نوع قصه‌گویی ارتباط مستقیم دارد.

*از دید کودکان قهرمان عنصر جسارت است

نیکخواه آزاد با تقسیم‌بندی جامعه به قشرهای عوام و فرهیخته گفت: ما در کودکان هرگز کودک فرهیخته نداریم و اگر کودکی زیاد کتاب می‌خواند فرهیخته نیست، بلکه از سن خود جلوتر حرکت کرده است و معتقدم بسیاری از الگوهای فیلم فارسی قدیمی می‌تواند در سینمای کودکان مطرح شود. در کار برای کودکان باید با آنها همراه شویم و روانشناسی می‌گوید قهرمان مهم است و باید وجود داشته باشد.

در ادامه مراسم مقاره عابدی گفت: قهرمان کسی است که با تکیه بر قابلیت‌ها و توانایی‌های خود با ناملایمات ستیز کند و از آنها پرش کند. از دید کودکان قهرمان عنصر جسارت است و حامی ضعیفان و باید این ویژگی‌ها را داشته باشد. شجاع، پرانرژی، اکتیو و خلاق بوده تا بتواند با کودکان ارتباط برقرار کند. مثلاً در مرد عنکبوتی این ویژگی‌ها وجود دارد و قهرمان فیلم به صورت برجسته نشان داده می‌شود. کودک امروز خلاق و چالشگر است و دولت‌ها در قبال آنها موظف هستند.

*کودکان قهرمانی را دوست دارند که به آنها نزدیک باشند

چیستا یثربی در پایان این نشست گفت: امروز قهرمان کسی است که در برابر مشکلات تسلیم نمی‌شود، جهان امروز پر چالش و پیچیده است و معتقدم قهرمان هرگز نمی‌میرد بلکه شکل آن عوض می‌شود امروز کودکان ما در دنیای ارتباطات حضور دارند و مسایل را به چالش می‌کشند. کودکان قهرمانی را دوست دارند که به آنها نزدیک باشند. وقتی در جایی به ضد قهرمان جایزه می‌دهند و تعریف جدیدی از جسارت ارائه می‌کنند، حتی قهرمانانی که دراکولا هستند را بچه‌ها دوست ندارند.

یثربی خاطرنشان کرد: امروزه نیازهای آموزشی و فرهنگی بچه‌ها تغییر یافته و همه چیز را به چالش می‌کشند همین داوران کودک امروزه بحث‌هایی می‌کنند که ما در ۲۵ سالگی انجام می‌دادیم.