مراقبت های بعد از سزارین، نکات ضروری
امروزه آمار سزارین در میان زنان باردار افزایش یافته‌است. برخلاف تصور موجود که سزارین بدون درد است، عمل سزارین هم عوارض و دردهای بعد از عمل خود را دارد.
روزنامه سلامت: امروزه آمار سزارین در میان زنان باردار افزایش یافته و بسیاری از مادران تصور می کنند که با انجام این نوع زایمان دیگر درد شدید زایمان طبیعی را تجربه نمی کنند، در حالی که این طور نیست و بعد از سزارین هم عوارضی وجود دارد که برای حل آنها باید نکاتی را بدانید.
با دکتر ابوالفضل مهدی زاده، متخصص زنان و زایمان و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران، درباره این زایمان و مراقبت های پس از آن حرف زده ایم.
مراقبت های پس از سزارین در بیمارستان چگونه است؟
ـ به طور معمول بیمارانی که تحت جراحی سزارین قرار می گیرند تا ۲ روز بعد از جراحی در بیمارستان می مانند و این بستگی به وضعیت آنها و نظر پزشک دارد.
پرستار در ابتدا هر ساعت یک بار طبق دستورپزشک به بیمار سر می زند و وضعیت مادر را کنترل می کند. علایم حیاتی چک می شود. شکم لمس می شود تا میزان سفتی رحم مشخص شود.
همچنین میزان خونریزی کنترل شده و به اطلاع پزشک می رسد. ممکن است مادر دارای ترشحات خونی از واژن باشد که اولین بار که از جا برمی خیزد مقدار زیادی از این ترشحات خونی دفع شوند که ۳ تا ۴ روز اول به رنگ قرمز روشن است.
نحوه سرفه کردن و تمرینات تنفسی به مادر آموزش داده می شود تا مایعات جمع شده در ریه ها تخلیه شود. این امر در صورتی که بی هوشی شما از نوع عمومی بوده باشد بسیار حایز اهمیت است.
دقت کنید که هنگام سرفه (و نیز عطسه و خنده) دست ها یا یک بالش کوچک را روی شکم بگذارید. اگر همه چیز نرمال باشد، سرم و سوند ادراری در عرض ۱۲ ساعت پس از جراحی برداشته خواهد شد.
تا چه مدت پس از عمل سزارین مادر نباید چیزی بخورد؟
ـ برحسب تشخیص پزشک ۱۲ تا ۲۴ ساعت ناشتا بودن لازم است. در روز اول به علت نفخ و تجمع گاز در شکم بهتر است از مایعات استفاده شده و تا دو روز غذای سبک تر مصرف شود.
از آنجا که حرکات روده بعد از جراحی کند می شود، گاز در روده تجمع می یابد. حرکت کردن و راه رفتن به سیستم گوارش کمک می کند تا مجددا فعالیت خود را از سرگیرد. اگر ناراحتی مادر زیاد باشد و یا تهوع و عدم دفع گاز داشته باشد، باید توسط پزشک معالج معاینه شود.
مصرف مسکن، چطور؟ خطر دارد؟
ـ پس از سزارین شما نیز مثل زایمان طبیعی با در آغوش گرفتن فرزندتان احساس سرخوشی و در عین حال خستگی خواهید داشت، ولی هم زمان زخمی هم روی شکم دارید و در دوره نقاهت پس از یک جراحی شکمی بزرگ هستید.
اگر برای سزارین تحت بی هوشی عمومی قرار گرفته اید نیاز به مسکن دارید. ممکن است بلافاصله پس از جراحی به شما داروهای مسکن تزریقی تجویز شود.
ممکن است هر چند ساعت داروی ضددرد به صورت تزریق یا شیاف دریافت کنید. در هیچ شرایطی از اینکه درخواست مسکن کنید، خجالت نکشید.
هر چه بیشتر صبر کنید، کنترل درد مشکل تر می شود. به علاوه، هر چه راحت تر و آرام تر باشید، شیر دادن و به راه افتادن برای خودتان آسان تر خواهد بود، ولی اگر به روش موضعی اپیدورال سزارین شده اید معمولا کاتتر اپیدورال به پمپ مسکن متصل است و تا ۲۴ ساعت بعد از سزارین کاملا بدون درد خواهید بود و سپس کاتتر خارج خواهد شد. معمولا نیازی به آنتی بیوتیک ندارید، مگر اینکه پزشک معالج تجویز کرده باشد.
از چه زمانی مادر می تواند حمام کند؟
ـ پس از مرخص شدن می توانید برحسب نظر جراح حمام کنید. اگر از پانسمان های ضد آب استفاده کرده اید اصولا نیازی به پانسمان مجدد در محل برش ندارید، اما نکته مهم بعد از حمام کردن خشک کردن محل عمل است که می توانید با سشوار محل را کاملا خشک کنید.
بسیاری از پزشکان بر این موضوع توافق دارند که حمام کردن پس از سزارین مشکلی ندارد و حتی می تواند آثار آرام بخشی هم داشته باشد. آب گرم می تواند ترمیم ناحیه زخم و تورم را بهتر کند.
حمام کردن همچنین خستگی و تنش را از شما دور می کند اما ممکن است پزشک تشخیص دهد که حمام کردن تا زخم شکمی بهتر نشده حتی تا یک هفته به تاخیر بیفتد. در این مورد حتما نظر پزشک تان را بپرسید.
در اولین روزهای پس از سزارین باید انتظار چه مشکلاتی را داشت؟
ـ ممکن است بلافاصله پس از جراحی احساس گیجی و تهوع داشته باشید که این تهوع حتی ممکن است ۴۸ ساعت هم طول بکشد ولی اگر همراه با بی حالی و سرگیجه مداوم بود باید به پزشک ارجاع دهید.
برخی مادران ممکن است احساس خارش بدن را داشته باشند، مخصوصا آنهایی که از طریق اپی دورال یا اسپینال بی حسی دریافت کرده اند. در این صورت باید به پزشک اطلاع دهید تا داروی ضدخارش برای تان تجویز کند.
سزارین مانع شیردهی مادر نیست؟
ـ نه! همانند سایر مادرانی که طبیعی زایمان کرده اند، مادرانی که سزارین کرده اند هم می توانند خودشان به فرزندشان شیر بدهند؛ مگر اینکه پزشک، این کار را منع کرده باشد.
یعنی به دلایلی مادر داروی خاصی دریافت می کند که در شیر او ترشح می شود. در این صورت هم مادر باید شیرش را بدوشد تا فرآیند تولید شیر در او متوقف نشود. اگر مانعی برای شیردهی نباشد، از پرستار بخواهید که به شما آموزش دهد چگونه در وضعیت خوابیده به پهلو به نوزاد شیر دهید.
چرا جای سزارین معمولا دردناک است؟
ـ مادران باید به خاطر داشته باشند که سزارین یک عمل جراحی بزرگ شکم است. بنابراین احساس درد در محل برش سزارین معمولی است. محل برش ممکن است کمی برآمده و برجسته بوده و از رنگ پوست تان تیره تر باشد.
عطسه، سرفه یا سایر فعالیت هایی که در محل شکم فشار ایجاد نماید، در روزهای اول دردناک خواهد بود ولی روز به روز و رفته رفته بهتر خواهید شد. برای کاهش درد مادر باید دو طرف محل عمل را با دست یا بالش یا پتو نگه دارد تا درد او هنگام سرفه کردن کمتر شود.
مادر از چه زمانی می تواند از تخت بیرون بیاید؟
ـ معمولا در روز جراحی و روز بعد از آن به مادر توصیه می شود که از تخت خارج شود. هنگامی که در تخت هستید، با حرکت دادن و کشیدن ساق ها و چرخاندن مچ پا خون را در ساق پا به جریان بیندازید.
در روز بعد از عمل باید با کمک همسرتان یا پرستار چند بار در اتاق قدم بزنید. این امر به گردش خون در بدن کمک می کند، از تنبلی روده ها می کاهد و خطر لخته شدنه خون را در ساق پا کاهش می دهد.
در ابتدا ممکن است حتی رفتن به دستشویی غیرممکن به نظر برسد ولی حرکت کردن در بهبود شما اهمیت خاصی دارد. می توانید برنامه راه رفتن را طوری تنظیم کنید که پس از دریافت مسکن باشد تا درد کمتری احساس کنید.
زمان مراجعه به پزشک بعد از ترخیص از بیمارستان بهتر است چه موقع باشد؟
ـ احتمالا در عرض ۷ تا ۱۰ روز بعد مادر باید به پزشک مراجعه کند ولی چنانچه دراین مدت هر مورد غیرطبیعی داشت باید به پزشک خود حتما اطلاع دهد.
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼