آیا کودک نو پای شما زود از کوره در می رود، عصبانی و خشن است. با بزرگسالان جروبحث می کند و از انجام دستوراتشان سرباز می زند. یا حتی آن قدرجسور شده که شما را می زند؟
رفتار پرخاشگرانه در کودکان
کودکان اغلب ۲ تا ۶ سال سن دارند که شروع به کتک زدن <دیگران> می کنند و این دیگران شامل تمام کسانی است که با خواسته های آنان مخالفت کرده و از آن سرباز می زنند، از جمله والدینشان.
بهتر است بدانید این نوع رفتار در کودکان تا سن
۶ سالگی طبیعی و شایع است اما بعد از ۶ سالگی، کودک از نظر روند تکاملی به مرحله ای می رسد که می تواند تکانه های خود برای زدن، گازگرفتن و لگدزدن را کنترل و از انجام آن جلوگیری کند.
پس یک کودک احتمالا در سنین ۲ تا ۶ سالگی نمی تواند خود را کنترل کند. برای حل این مشکل بهتر است ابتدا بدانیم چرا کودک دیگران را می زند و این زدن به چه معانی می تواند باشد.
ناکامی و عصبانیت
عصبانیت شایع ترین مشکل بچه هاست. این عصبانیت در واقع تجلی درد و ناکامی کودک بدلیل ناتوانی او در کنترل جهان اطراف است. اتفاقی رخ می دهد که پسر شما را آزار می دهد. او می خواهد کار کند و شما جلوی او را می گیرید.
از آنجایی که کودک شما نوپاست، هر چند احساسات او بسیار قوی است، اما وسیله کافی برای ابراز ناامیدی خود به طرز مناسبی را ندارد. این امر او را بیش از پیش ناامید کرده و از عصبانیت منفجر می کند. در نهایت او با تنها وسیله ای که در اختیار دارد به شما حمله می کند یعنی با کتک زدن.
ناتوانی در برقراری ارتباط
یکی از عللی که باعث شده دو ساله ها را کودکانی وحشتناک بخوانند این است که بچه های دو ساله خواسته ها و آرزوهای بسیار قوی دارند، اما مهارت لازم برای انتقال این خواسته ها به دیگران را ندارند و چون مهارت های زبانی و کلامی برای بیان خویش ندارند، با وسایل دیگری این کار را انجام می دهند: با قهر، قشقرق به پاکردن و زدن دیگران.
اجازه دهید مثال بزنیم: کودکتان می خواهد کاری کند و شما او را منع می کنید. او خیلی از شما رنجیده و می خواهد به شما بگوید:<مامان عزیزم، پدر مهربانم وقتی شما اجازه نمی دهی محیط اطرافم را کشف کنم، احساس زندانی بودن و محدودیت می کنم. اگر با روح و روان کودکت مشورت کنی، به تو خواهد گفت که من نیاز دارم راجع به جهان همه چیز را یاد بگیرم و در پیچیدگی هایش کندوکاو کنم.
این گونه خواهم توانست خردمندانه رشد کنم. مطمئنا تو دوست نداری جلوی رشد مرا بگیری. پس لطفا برو عقب و اجازه بده ببینم وقتی چنگال را در سوراخ پریز برق فرو می کنم، چه اتفاقی می افتد؟!
اغلب کودکان نو پا نمی توانند اینگونه سخن وری کنند، اما اگر می توانستند، حتما چنین جملاتی می گفتند! در عوض آنها با وسیله ای که در دسترس دارند یعنی قشقرق، جیغ وفریاد راه انداختن و کتک زدن، حرف خود رابیان می کنند.
مواقع فشار
کودکانی که با چالش های تکاملی روبرو می شوند و تحت فشار زیادی هستند، بارها و بارها وارد مراحل پرخاشگری می شوند چرا که آنها انرژی کافی برای کنترل خود ندارند و همچنین وقایع پراسترس آنها را به زور هل می دهد و هر گونه ناراحتی و زحمت ناچیزی را در نظرشان بسیار بزرگتر جلوه می دهد. در نتیجه این کودکان بیشتر به کتک زدن متوسل می شوند.
نیاز به کنترل کردن
همه ما نیاز داریم احساس کنیم کنترل جهان اطراف خود را در دست داریم و کودکان نیز از این امر مستثنی نیستند. با این حال کودک شما نسبت به آنچه برایش رخ می دهد، کنترل بسیار کمی دارد. اغلب کتک زدن راهی است که کودک شما با تلاش برای کنترل یک گوشه از جهان خودش، در پیش گرفته است و خودش را بدین وسیله اثبات می کند.
جلب توجه
کودک نیاز به توجه شما دارد. به طور معمول او ترجیح می دهد از راه های مثبت یعنی با کارهای خوب این توجه را بدست آورد. اما اگر تشویق کارهای خوب به اندازه کافی نباشد و کودک مورد بی توجهی قرار گیرد، برای او توجه منفی هم بهتر از هیچ است.
کودکی که اغلب مورد غفلت واقع می شود ممکن است پس از مدتی کشف کند که اگر جنگ و دعوا راه بیندازد و دیگران را بزند، در مرکز توجه دیگران قرار می گیرد.
اگر شما به کودکی که شما را می زند واکنش قوی نشان دهید ممکن است منشا مشکلات دیگری در آینده شود. پاسخ شدید به رفتار منفی، کودک را تشویق می کند که رفتار بد را ادامه دهد.
به همین دلیل است که به والدین توصیه می کنیم وقت زیادی را صرف پرورش توجه مثبت کنند و به عبارتی کودک را برای کارهای خوبش، همه جوره تشویق کنند. (تشویق کلامی، لمس کردن شانه یا سر، خندیدن، صرف وقت برای گفتگو، بازی کردن با کودک، جایزه های کوچک، همه می توانند به نوعی تشویق باشند.)
آزمایش قوانین و محدودیت ها
این علت، در مورد کتک زدن علت شایعی نیست، اما گاهی کودکان دست به سر پیچی از قوانین می زنند تا قدرت قانون و حریم محدودیت های خود را امتحان کنند.
ممکن است کودک فقط به این علت شما را می زند که می خواهد بداند چقدر شما در قانون گذاری خود پا بر جا هستید و آیا می تواند پا را از این محدوده فراتر بگذارد؟
چه باید کرد؟
شما می توانید به کودکتان کمک کنید تا راه دیگری غیر از زدن برای بیان ناامیدی اش بیابد. شاید بتوانید با ارائه چیزی مناسب کتک خوردن( !مثلا بالش یا کیسه بکس) میل او به زدن را تغییر دهید. حتی شاید گاهی لا زم باشد به کودک اجازه بدهید برای خالی کردن عصبانیتش عروسکی را گاز بگیرد، نه یک آدم زنده را .
این کار وقتی موثر است که کودک شما بزرگتر باشد. بعد از پایان بحران یعنی زمانی که کودکتان آرام و منطقی شده، می توانید دوباره واقعه را مرور کنید و راجع به آن صحبت کنید.
لیستی از کارهایی که به آرام شدن او در زمان عصبانیت کمک می کند، (مثلا وقتی که شما به او دستوری مخالف علاقه اش دهید) تهیه کنید. وقتی دوباره بحران شروع شد، به گفتگوی قبلی خود اشاره کنید: < تو دوباره عصبانی شده ای، یادت هست که با هم چه تصمیمی گرفتیم؟ تو خودت گفتی که آن را بنویسیم، قرار شد وقتی عصبانی شدی به جای دیگران، به کیسه بکس مشت بزنی.>
برقراری ارتباط کلامی را به او بیاموزید
برای کودک لازم و مفید است بیاموزد و بتواند از کلماتی برای بیان احساسات منفی اش استفاده کند. به کودک یاد بدهید که در زمان مناسب بگوید:<من الان واقعا دیوانه هستم> یا <الان دارم از عصبانیت آتش می گیرم> وقتی کودک بتواند احساسات خود را مستقیما و مانند افراد بالغ بیان کند، کتک زدن به تدریج متوقف می شود.
احساسات کودکتان را تصدیق کنید
کودک می زند چون نمی تواند احساسات خود را به شما منتقل کند. وقتی شما بر احساسات کودکتان واقف باشید و آن را تصدیق کنید، دیگر دلیلی برای کتک زدن وجود ندارد.
مثلا به او بگویید:<حتما از اینکه به تو اجازه نداده ام این کار را بکنی خیلی ناراحت هستی!> با این جمله شما به او نشان داده اید که احساس او را می فهمید و به او حق می دهید که احساس عصبانیت کند و این طبیعی است.آنچه شما بدین وسیله به او می آموزید، این است که به روشی غیر از کتک زدن، عصبانیت خود را ابراز کند.
به او یاد بدهید که کتک زدن کار اشتباهی است
حتی اگر کودکتان به اندازه کافی بزرگ نشده باشد، لازم است بداند که رفتار پرخاشگرانه، اشتباه است. کودکان خود به خود نمی دانند چه کاری اشتباه است و این را باید به آنان آموزش داد.
وقتی کودک سعی می کند شما را بزند، محکم دستانش را بگیرید، در چشمان او خیره شوید و محکم (اما بدون عصبانیت) بگویید:<شما اجازه نداری مامان را بزنی.>
کتاب
قصه های کودکانه ای که مضمون آنها گفتگو را به جای دعوا، پیشنهاد می کند، نیز وسیله آموزشی بسیار خوبی برای بچه هاست. به محرک ها توجه داشته باشید
یک روز کامل کودک خود را تحت نظر بگیرید. آیا در زمان خاصی از روز رفتار پرخاشگرانه او تشدید می شود؟ اگر کودک شما قبل از شما یا بعد از مدرسه، کنترل خود را از دست می دهد ممکن است به دلیل گرسنگی باشد. میان وعده های مناسب مثل آجیل، سبزیجات و میوه ها می توانند جلوی این مشکل را بگیرند.
آیا کودک شما وقتی بیش از حد خسته است کتک می زند؟ در این صورت زمان خلوت (زمان مشخصی مثلا ۲ تا ۵ دقیقه کودک باید در یک مکان خاص بدون حرکت و کلامی، بنشیند و دیگران به او توجهی نکنند) می تواند کمک کند. اگر شما به آنچه در جهان کودکتان می گذرد توجه کنید، به راحتی می توانید راه حل مناسبی برای رفتار خشونت بار او بیایید.
نقش الگو را خوب اجرا کنید
نمی خواهیم در این مورد بحث کنیم که کتک زدن و تنبیه بدنی کودک خوب است یا بد. با این حال باید بدانید کودکان اگر ببینند والدین آنها تنبیه بدنی را به کار می برند، بیشتر تمایل به زدن پیدا می کنند. اگر شما راجع به رفتار خشن و پرخاشگری کودکتان مضطرب هستید، نباید به او اجازه دهید شما را در حال کتک زدن حتی به عنوان تنبیه ببیند؟
نمایش فیلم های خشن را محدود کنید
نباید به کودک اجازه داد فیلم های پرخاشگرانه و سرشار از خشونت را در تلویزیون یا سینما و حتی کتاب ها ببیند. همچنین باید جلوی استفاده از بازی های خشن ویدئویی و کامپیوتری را گرفت.
حرف آخر
در مورد اغلب کودکان، رفتار وحشیانه و خشن، تنها یک مرحله است که دیر یا زود از آن خارج می شوند. وظیفه شما این است که علت کتک زدن و پرخاشگری کودک خود را بیابید و سپس راه های بهتری برای ابراز احساسات به او بیاموزید.
را چندین بار لت و کوی کرده است نجمی فهمم که چگونه با پدرم
رفتار داشته باشیم پدرم با هر شخص خانواده بد رفتاری دارد لطفا بریم نظر بدین که چی کنم