مشکلات اقتصادی در خانواده، راه حل برای زنان

زنان در مدیریت و برنامه ریزی الگوهای مصرفی در خانواده نقش اصلی را دارند و در جوامع سنتی این نقش در مسیر قناعت در خانواده پررنگ تر بود.

سیمرغ: با توجه به تورم و شرایط اقتصادی کنونی می توان گفت «مسائل اقتصادی» گریبان بسیاری از خانواده ها را گرفته، طوری که مشکل مشترک بسیاری از افراد جامعه است. حال برای برخی بیشتر و عمیق تر است و برای برخی دیگر خفیف و بی خطر.

این مطلب فوت وفن های مدیریت اقتصادی یک خانواده را بررسی می کند و سعی دارد به این پرسش که ذهن بسیاری را مشغول کرده است پاسخ دهد:«با مشکلات اقتصادی خانواده چه کنم؟!» در ادامه به چند راهکار در این زمینه اشاره می کنیم، شاید بتوانیم با استفاده از آن ها میم مشکلات اقتصادی خانواده را حذف کنیم!

مدیریت حرف اول را می زند

اقتصاد خانواده تنها محدود به خانواده های مرفه و ثروتمند نیست. این علم برای اقشار کم درآمد که اتفاقاً دخل و خرجشان همخوانی ندارد کاربردهای بیشتری خواهد داشت. از نکات قابل توجه در اقتصاد خانواده این است که افزایش درآمد لزوما به معنی بهبود معاش خانواده نیست بلکه افزایش درآمد افزایش هزینه ها را در پی خواهد داشت و این مدیریت هزینه هاست که هنر گردانندگان اقتصاد خانواده را آشکار می کند.

برنامه ریزی کنید

اصل دوم در شکوفایی اقتصاد خانواده «برنامه ریزی» است. برنامه ریزی اقتصادی خانواده ، اهداف کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت اقتصادی خانواده را مشخص می کند. اهداف باید قابلیت تحقق داشته باشند و در تعیین آن ها از خیال پردازی دوری شود.

انتخاب و توزیع مناسب

اعضای خانواده دوست دارند بهترین نوع غذا را مصرف کنند، زیباترین لباس ها را بپوشند، در بهترین نقطه شهر و در بهترین منزل زندگی کنند، به طور مکرر سفر بروند و ... ولی واقعیت این است که فقط درصد کمی از خانواده ها قادر به تامین همه این خواسته ها هستند.

درآمد یک خانواده متوسط فقط می تواند تعداد محدودی از این خواسته ها را برآورده کند؛ از این رو خانواده باید از میان خواسته های خود انتخاب به عمل آورد. چگونگی توزیع منابع در دسترس خانواده، بین اعضای آن نیز بسیار مهم است.

واضح است اگر یکی از اعضای خانواده قسمت بیشتری از درآمد خانواده را به خود اختصاص دهد، سهم کمتری برای دیگری می ماند. پس بهتر است فهرستی از خواسته های افراد خانواده تهیه کنید. انتخاب های ممکن را بنویسید. انتخاب ها را آنقدر با هم عوض کنید که به بهترین انتخاب با توجه به درآمدتان دست یابید.

پس انداز کنید

در هر خانواده ای باید « پس انداز» وجود داشته باشد بدون پس انداز، هیچ خانواده ای نخواهد توانست به کامیابی برسد.« پس انداز» تعدیل کننده هزینه ها، تضمین کننده آینده و نقطه اتکای خانواده است.

اصل مهم سرمایه گذاری

اقتصاد خانواده با« سرمایه گذاری » شکوفا می شود. اگر پس انداز به تضمین وضعیت موجود نظر دارد، سرمایه گذاری تضمین کننده وضعیت مطلوب و آینده خانواده است.

انجام مشاوره های اقتصادی

در برخی موارد خانواده ها در مدیریت اقتصادی خود از توان لازم برخوردار نیستند و یا این که با مسائل و مشکلاتی مواجه می شوند که حل آن به تنهایی از عهده آنان بر نمی آید. امروزه منابع و مراجع بسیاری با موضوع اقتصاد خانواده وجود دارد.از منابع بالقوه اطلاعات و مشاوره می توان به دوستان و آشنایان، اقوام، اعضای خانواده، همکاران شغلی و... اشاره کرد.

افزایش سطح دانش اقتصادی خانواده

ابتدایی ترین مرجع برای افزایش سطح دانش و آگاهی و به روز ماندن، کتاب و نشریات است. ارائه آموزش های لازم به فرزندان و ارتقای سطح عمومی دانش اقتصادی خانواده می تواند زمینه خوبی برای تصمیم گیری های صحیح اقتصادی فراهم آورد.

روحیه همکاری بین اعضای خانواده

تعامل مناسب اعضای خانواده و همچنین اولویت بندی نیازهای اقتصادی سبب تقویت و سلامت اقتصاد خانواده می شود. نباید این طرز تفکر بین اعضای خانواده به خصوص فرزندان ایجاد شود که تنها پدر یا مادر خانواده مسئول حل مشکلات اقتصادی هستند.

زنان و مدیریت اقتصاد خانواده

زنان در مدیریت و برنامه ریزی الگوهای مصرفی در خانواده نقش اصلی را دارند و در جوامع سنتی این نقش در مسیر قناعت در خانواده پررنگ تر بود. در قدیم «مصرف» صرفاً یک رفتار اقتصادی بیان می شد به گونه ای که افراد غنی به لحاظ درآمد بالا، از کالاهای بیشتری هم استفاده می کردند، حال آن که امروزه مصرف وسیله ای شده که افراد شخصیت خود را با آن به دیگران نشان می دهند؛ در واقع مصرف به یک رفتار اجتماعی تبدیل شده است.

با توجه به جایگاهی که زن در خانواده به عنوان مادر و فردی که در انتقال ارزش های اخلاقی به نسل بعد موثر است، دارد، می تواند در اصلاح الگوی مصرف نقشی بسیار مهم داشته باشد.اگر در خانواده ای مصرف و استفاده از کالاهای مصرفی توسط مادر خانواده مدیریت نشود اقتصاد خانواده دچار مشکل می شود.

همان طور که نقش زن در جامعه سنتی در قناعت، بسیار چشمگیر بوده است، در جوامع مدرن هم در گرایش یا گرایش نداشتن افراد خانواده به مصرف گرایی بسیار موثر است.

در حد درآمد خود خرج کنید

در حد درآمد خود خرج کردن به معنی آن است که خانه، خودرو و سطح زندگی شما مناسب با درآمدتان باشد. نباید بیش از یک سوم درآمد خود را به اجاره خانه اختصاص دهید. حدود یک دهم درآمد را برای مخارج خودرو و بنزین و بیمه آن درنظر بگیرید. بقیه را صرف صورت حساب ها و دیگر مخارج روزانه کنید.

شاید این مطلب بدیهی به نظر برسد ولی اگر نگاهی به اطرافیان خود بیندازید افرادی را می بینید که با وجود درآمد کم و تنها برای داشتن یک موقعیت کاذب اجتماعی با اخذ وام و قرض، خودروهای گران قیمت سوار می شوند و در مناطق بالای شهر سکونت دارند و در مقابل از برخی نیازهای ضروری زندگی مانند تغذیه مناسب، آموزش، تفریح، سفر و... بی بهره اند.

اصولی که فراموش کرده ایم!

شکرگزاری

شکر نعمت موجب ازدیاد روزی می شود. «از روزی پروردگارتان بخورید و شکر او را به جا آورید.»(سباء/۱۵) « و پروردگارتان اعلام عمومی کرده است که اگر شکر کنید، حتماً روزی شما را افزون خواهم کرد و اگر ناسپاسی کنید قطعاً عذاب من سخت خواهد بود.»(ابراهیم/۷)

سحرخیزی و استغفار

بیداری سحر به ویژه در فاصله اذان صبح تا طلوع آفتاب، موجب افزایش روزی می شود.همچنین استغفار از گناهان و ترک معاصی موجب افزایش رزق می شود.«گفتم از پروردگارتان آمرزش بخواهید که او همواره آمرزنده است، تا بر شما از آسمان باران ملایم، پی در پی فرستد و شما را به وسیله مال و پسران یاری کند و برای شما باغ ها و نهرهای آب پدید آورد.» (نوح/۱۲-۱۰)

خوش خلقی با خانواده

خدای متعال برای آنانی که با اهل خانواده خود خوش خلقی می کنند روزی فراوان قرار داده است. امام صادق(ع) فرمودند:«هر کسی که خوب گرداند نیکی اش را بر اهل خانواده اش، روزی اش افزوده می شود.» (میزان الحکمه،ج۴، ص۱۱۷)

مهمانی دادن(اطعام)

مهمانی دادن و اطعام به مومنان و خویشاوندان موجب افزایش روزی است،ولی متاسفانه به این ادب اسلامی کمتر توجه می شود و حتی برخی از آن می گریزند. شاید علت گریز از آن تکلف هایی است که در برپایی مهمانی ایجاد شده است.

هر گونه تکلفی که باعث شود این آداب اسلامی در بین مسلمانان تضعیف شود، ناپسند است. حضرت رسول اکرم(ص) فرمودند: «مهمان رزق و روزی خود را می آورد و گناهان میزبانان خود را می برد و آنان را پاک می سازد.»(نهج الفصاحه، ح۱۸۹۴)

صدقه دادن

یکی از بهترین راه ها برای افزایش روزی، صدقه دادن است. کلمه صدقه از «صدق» به معنای راستی است. آن چه که از روی صدق و راستی به نیازمندی داده می شود ، صدقه نام گرفته است. مقدار و کمیت صدقه مهم نیست، بلکه انگیزه و کیفیت آن اهمیت دارد؛ بنابراین انسان های تنگدست نیز امکان و فرصت صدقه دادن و بهره گیری از آثار معنوی و الهی آن را دارند.

به علاوه این که صدقه صرفاً جنبه مادی ندارد، بلکه فردی هم که یک مسلمان را آموزش بدهد و یا پای درددل فردی بنشیند در واقع صدقه داده است.حضرت علی(ع) فرمودند: «رزق و روزی را به وسیله صدقه دادن از آسمان پایین بکشید.(افزایش دهید) » (میزان الحکمه، ج۵، ص۳۲۳)

توکل و رضا

توکل به معنای به وکالت و سرپرستی گرفتن خدای متعال در کارهای خود است. بدون تردید همه چیز از اوست و جز او هیچ قدرت و نفوذی در عالم نیست. هر چه هست اسباب مادی است که او آفریده و در طول اراده اش قرار دارد؛ بنابراین بدون توکل به خدا پیروزی و سعادت آدمی ممکن نیست و خیر و برکتی در زندگی نخواهد بود.

البته نباید به بهانه توکل به خدا از کار و تلاش دست کشید. چون توکل یک نیروی فوق مادی است که بر امور مادی اشراف دارد و در جهت دهی آن ها دخالت می کند. انسان متوکل خود را در پناه خدای قادر مطلق قرار می دهد و پیروزی خود را تضمین می کند، ولی فرد غیر متوکل خود را از این فرصت الهی محروم می سازد.