مشکلات کودکان تک سرپرست، حواستان باشد

کودک در هر مرحله از رشد نیازهای عاطفی خاصی دارد که یک والد نمی‌تواند آن را به‌تنهایی برطرف کند.

روزنامه شهرآرا مشهد: هر کودکی نیاز دارد که با پدر و مادرش زندگی کند، شاید بگویید این اصل هر زندگی است و امری بدیهی. اما در جامعه‌ای که زندگی می‌کنیم گاهی شاهد هستیم که کودک به همراه یکی از والدینش زندگی می‌کند، کودکانی که به هر دلیلی یکی از والدین‌شان را در کنار خود ندارند.

کودک در هر مرحله از رشد نیازهای عاطفی خاصی دارد که یک والد نمی‌تواند آن را به‌تنهایی برطرف کند. به‌نظرتان این کودکان در معرض چه آسیب‌های اجتماعی‌ای هستند و باید با آن‌ها چه رفتاری داشته باشیم. یک کارشناس‌ارشد روان‌شناسی معتقد است: کودکان بین هفت تا 11سال نیاز دارند که توجه بیشتری به آن‌ها شود و اگر در این مرحله یکی از والدین‌شان را به هر دلیلی از دست بدهند دچار کمبود می‌شوند.

زهرا احمدی می‌افزاید: کودکان در این سن دوست دارند مرکز توجه باشند، به همین دلیل در محیط‌هایی مانند مدرسه برای کسب توجه معلم و مربیان امکان دارد کارهایی انجام دهند که نظم مدرسه را به هم بزنند تا جلب توجه کنند؛ حتی دعوا کردن و تنبیه این کودکان از سوی اولیا مدرسه برایشان نوعی جلب توجه محسوب می‌شود.

وی ادامه می‌‌دهد: گروه دیگری از کودکان هم سعی می‌کنند که دانش‌آموز خوب و منظمی باشند و از این طریق توجه اطرافیان‌شان به‌خصوص معلم را جلب کنند.

این کارشناس‌ارشد روان‌شناسی توصیه می‌کند: شما به‌عنوان والد باید اولیا مدرسه را در جریان بگذارید که فرزندتان یک والد بیشتر ندارد، زیرا در صورتی که معلم از این موضوع آگاه باشد با رفتاری‌هایی که دانش‌آموز از خود بروز می‌دهد می‌تواند واکنش متناسبی داشته باشد.

این مشاور آموزش مهارت‌های فرزندپروری را برای والد موثر می‌داند و می‌گوید: والد نیز باید توجه داشته باشد این امر تنها به مدرسه منحصر نمی‌شود، هنگامی که فرزندتان با رفتارهای بدش قصد جلب توجه‌تان را دارد واکنش خاصی نشان نداده و تنها به کارهای خوب او واکنش نشان بدهید.

ویژگی‌های فرزندان تک والد

واکنش‌ها در هر سنی متفاوت است، همان‌طور که اشاره شد کودکان زیر سن ۱۱سال نیاز به توجه دارند. یک کارشناس‌ارشد روان‌شناسی می‌گوید: باتوجه به اینکه در سن نوزادی تا ۲سالگی، کودک وابستگی زیادی به مادر دارد از دست دادن مادر می‌تواند تاثیر زیادی در روحیه او داشته باشد.

حسین جانعلی‌پور می‌افزاید: واکنش شیرخوار به این موضوع، می‌تواند همراه با گریه، پرخاشگری دوران نوزادی، اضطراب، بداخلاقی و بی‌قراری باشد.

این کارشناس‌ارشد روان‌شناسی، پسران را آسیب‌پذیرتر از دختران می‌داند و ادامه می‌دهد: تحقیقات نشان داده است که پسران در مقابل از دست دادن یک والد و زندگی تک والدی آسیب‌پذیرتر از دختران هستند. علت این امر به‌طور دقیق مشخص نیست؛ اما می‌توان اشاره کرد که دختران در قبول و درک این موضوع منعطف‌تر از پسران هستند.

وی ادامه می‌دهد: در سنین بالاتر اولین واکنش چنین فرزندانی به طلاق یا فوت یکی از والدین، به‌طورحتم یک دوره سوگواری است، مگر اینکه فرزند زیر پنج سال باشد و تصویر روشنی از آن چه رخ داده در ذهن نداشته باشد.

این کارشناس‌ارشد روان‌شناسی مشکلات خواب، عدم یادگیری و تمرکز حواس، جویدن ناخن و حتی شب‌ادراری را از مشکلات این گروه می‌داند و می‌افزاید: نوجوان به دلیل اینکه گاهی با والدینش تنش‌هایی دارد علاوه برسوگواری به سرزنش می‌پردازد و دائما تصور می‌کند فرزند خوبی نبوده‌ به همین دلیل پدر یا مادر خود را از دست داده است.

اجازه بدهید با والد دیگر در ارتباط باشید

این مشاور بیان می‌کند: در چنین شرایطی گفتگوی‌تان با نوجوان باید به نحوی باشد که این ذهنیت از او دور شود که او مسئول اتفاقی که در خانواده افتاده نیست. در سنین بالاتر بیشتر آن‌ها آرزو می‌کنند والدین یک‌بار دیگر در کنار هم زندگی کنند و با هم باشند. در این موارد نیز باید به او بگویید که هر چند از وجود پدر یا مادر محروم شده‌اند؛ اما هر دو والد خود را از دست نداده‌اند و در صورت جدایی طرفین باید اجازه دهند بچه‌ها بتوانند با والدی که از او دور است، دیدار کنند.

این کارشناس‌ارشد روان‌شناسی با اشاره به نقش پدر یا مادر در ایجاد آرامش در خانواده‌های تک فرزند عنوان می‌کند: والد تنها باید تلاش کند که فضای خانه را آرام نگه‌دارد و بتواند با فرزندش در هر سنی که هست رابطه دوستانه‌ای داشته باشد.

وی هشدار می‌دهد: در سنین نوجوانی که فرد به دنبال کسب هویت و استقلال است و از والدین خود کمتر الگو می‌گیرد و گرایش به گروه همسالان داشته یا تحت تاثیر بزرگسالانی قرار می‌گیرد که علاقه‌مند به آن‌ها است، کار پدر یا مادرهایی که به‌تنهایی به پرورش و تربیت فرزندان خود اقدام می‌کنند، دشوارتر است.

جانعلی‌پور با اشاره به اینکه باید از سنی که کودک درک مفاهیم را دارد مفهوم مرگ را برای او توضیح داد، بیان می‌کند: از هر سنی که کودک قدرت درک کلمه‌ها را دارد باید با مفهوم مرگ یا جدایی آشنا شود درصورتی‌که از شما توضیحی خواست به صورت شفاف آن را بیان کنید.

وی مشکلات را مقطعی می‌داند و می‌افزاید: در صورتی‌که مفهوم مرگ را به خوبی توضیح داده باشید، تاثیرات آسیب‌ها مقطعی و گذرا ست و در آینده نیز تنها حسرت دارد که چرا بیشتر از وجود والدش بهره نبرده است، اما کودکی که با این مفاهیم آشنا نباشد در آینده با مشکلات روحی و رفتاری مواجه خواهد شد.