قصه گفتن برای کودکان، جذابیت گذشته را ندارد؟

سلامت: از زمان های گذشته تاکنون چیزهایی وجود داشته اند و دارند که هرگز کهنه و تکراری نمی شوند. یکی از آنها قصه گفتن برای کودکان است. بیشتر ما خاطرات و قصه های شیرین زیادی از گذشته در ذهنمان داریم که والدین یا پدربزرگ یا مادربزرگمان برایمان گفته اند. قصه ها تخیلاتمان را بزرگ کردند و ما را به دنیای افسانه ها بردند ما در این زمانه خیلی از افراد معتقدند که قصه گفتن دیگر کارکرد و جذابیت گذشته را ندارد. با دکتر کتایون رازجویان، روان پزشک کودکان درباره این باور غلط گفت و گو کرده ایم.


برخی والدین و افرادی که به نوعی با کودکان سر و کار دارند، بر این باورند که با وجود سرگرمی هایی مانند بازی های رایانه ای و... دیگر قصه گویی برای کودکان جذابیت گذشته را ندارد. شما در این باره چه نظری دارید؟
به نظرم این طرز فکر اصلا درست نیست و در هیچ زمانی نمی شود قصه را از دنیای کودکان حذف کرد. قطعا هنوز هم قصه گفتن برای کودکان جذاب است و نمی تواند جایگزین داشته باشد و مثل آغوش مادر، یک پناهگاه امن برای کودک محسوب می شود.

پس شما فکر می کنید هنوز هم قصه ها تاثیر دارند؟
بله، البته شرایط قصه ها مثل خود بچه ها تغییر کرده. بچه امروز نمی تواند با قصه های 20 سال پیش ارتباط برقرار کند. همان طور که کارتون های دیروز را نمی پسندد. ما باید سعی کنیم با بچه های امروز به زبان خودشان حرف بزنیم تا برایشان قابل باور باشد و احمقانه به نظر نرسد.

به نظر شما چه باید کرد تا کودکان به کتاب خواندن و شنیدن قصه ترغیب شوند؟
باید این مهارت و شوق را در آنها ایجاد کنیم. متاسفانه به دلیل مشکلات جامعه، والدین دیگر مثل والدین گذشته فرصت کتاب خواندن برای فرزندشان ندارند در حالی که اگر زمانی را به این کار اختصاص دهند، کودک هم ترغیب می شود که با ادبیات و شنیدن قصه های مهم دنیا بیشتر و بهتر آشنا شود.

خود کتاب ها در این زمینه چقدر مهم اند؟
خیلی زیاد. مثلا وقتی کتاب هری پاتر روانه بازار نشر شد، خیلی از کودکان و نوجوانان آمریکایی پشت در کتابفروشی ها شب را صبح کردند تا بتوانند هر چه زودتر آن را داشته باشند. بنابراین جذاب بودن کتاب خیلی مهم است. یادم است در آن زمان اعلام شد که 75 درصد کودکان و نوجوانان آمریکایی این کتاب را خریده اند پس با چاپ کتاب های خوب می توانیم قصه گوی خوبی هم برای کودکانمان شویم.

درست است که می گویند از همان دوران بارداری مادر می تواند برای جنینش قصه بخواند؟
به هر حال صحبت مادر با جنین بسیار خب و موثر است و او را آرام می کند. ضمن اینکه کودکی که در چنین شرایطی بزرگ می شود دایره لغاتش وسیع تر است و در آینده می تواند روابط اجتماعی بهتری با دیگران برقرار کند.

به نظر شما فی البداهه قصه گفتن بهتر است یا خواندن آن از روی کتاب؟
به نظرم هر دوی این شیوه ها خوب هستد و ارزش خودشان را دارند. اگر والدین آنقدر ذهن خلاقی دارند که می توانند یک قصه درست را برای کودکشان بیان کنند، هیچ اشکالی ندارد.

بعضی از والدین اشتباه کودکشان را به واسطه یک شخصیت خیالی در قصه برایش بیان می کنند مثلا می گویند دختر کوچولوی قصه را دیدم که بیش از اندازه شکلات می خورد...
بله، این کار اگر در یک قالب درست قرار بگیرد و حالت نصیحت نداشته باشد، مانعی ندارد.

اما با این کار ممکن است کودک از قصه و شنیدن آن دیگر لذت نبرد و حتی بیزار شود!
برای همین می گویم نباید قصه مان شعاری و نصیحت گونه باشد. هر چقدر بتوانیم غیرمستقیم تر و یا حالتی جذاب مفاهیم آموزشی را در قصه هایمان بگنجانیم، موفق تر خواهیم بود چون بچه ها خیلی خوب می توانند خوب و بد را از هم تشخیص دهند.

آیا با قصه گفتن برای کودکان آن هم هر شب موافق هستید؟
بله، حتی اگر داستان هایی که تعریف می کنیم کوتاه هم هستند، بهتر است این کار انجام شود چون با این روش هاست که خلاقیت کودک رشد می کند و به جواب خیلی از پرسش هایش می رسد.

کدام والد این کار را انجام دهد بهتر است؟
فرقی نمی کند. به نظرم باید هر دوی آنها این کار را انجام دهند. حتی می شود این مسئولیت را گاهی هم به پدربزرگ و مادربزرگ ها سپرد چون انجام این کار راه خوبی است برای شکل گرفتن ارتباط های بهتر و موفق تر. حتی به نظرم می شود خود کودک را به یک کتاب فروشی ببریم و از او بخواهیم قصه دلخواهش را انتخاب کند.

قصه گفتن برای بچه ها چه تاثیری در دوران تحصیلی شان دارد؟
بسیار موثر است، چون هم قوه تخیلشان و هم دایره لغاتشان بهتر می شود و هم در دروسی مثل ادبیات و حتی نوشتن انشاء موفق ترند. ضمن اینه بیان بهتری هم نسبت به بچه های دیگر دارند؛ بنابراین توصیه می کنم گاهی تلویزیون هایتان را خاموش و به جایش برای کودکانتان قصه های خوب تعریف کنید. باور کنید با این شیوه کودکان موفق تر، باهوش تر و مطلع تری را پرورش خواهید داد.