خطر اسهال در بارداری

سوال مخاطب نی‌نی‌بان: هفته ۱۶ بارداری هستم و سه روز است که اسهال دارم. ممکن است مشکلی داشته باشم؟ یک بار اینطوری شدم و یک روزه خوب شدم. این بار ۳ روز طول کشیده. چکار کنم؟

پاسخ دکتر نسرین زارع پور، جراح و متخصص زنان و زایمان:
اگر اسهال عفونی باشد، می تواند برای تان مشکل ایجاد کند. باید به پزشک متخصص مراجعه کنید. آزمایش مدفوع بدهید و برای اینکه اسهال زیاد طول نکشد، تحت نظر پزشک دارو مصرف کنید. اسهال عفونی گاهی منجر به سقط و زایمان زودرس خواهد شد. بنابراین حتما مراجعه داشته باشید و مورد بررسی قرار بگیرید تا خدایی نکرده مشکلی پیش نیاید.

مهم‌ترین مطالب در این‌باره:
بیشتر مادران در دوران بارداری دچار یبوست می شوند که خود یکی از عوارض تغییرات هورمونی بارداری است. اما در عین حال پاسخ دستگاه گوارش برخی افراد به این تغییرات هورمونی متفاوت بوده و به جای یبوست، دائماً اسهال را تجربه می کنند.
آیا ابتلا به اسهال در دوران بارداری طبیعی است؟ علت ایجاد کننده اسهال در طی دوران بارداری چیست؟ چه عواملی سبب شل شدن مدفوع در این دوران می شوند؟ آیا اسهال در بارداری سبب سقط جنین می شود؟ برای رسیدن به پاسخ این پرسش ها این مطلب را دنبال کنید.

علل ایجاد کننده اسهال در بارداری چیست؟
همانند بیشتر تغییرات بدن در طی بارداری، اسهال را نیز یکی از عوارض تغییرات هورمونی در این دوران می دانند. البته در نظر داشته باشید که دستگاه گوارش مادران در این دوران بسیار حساس است.
مصرف برخی از غذاها مانند آلو ، خاکشیر، کره و ... به راحتی می توانند منجر به اسهال شوند. به جز تغییرات هورمونی، ابتلا به اسهال در این دوران می تواند ناشی از عوامل زیر باشد:

۱- تغییرات رژیم غذایی
وقتی که از بارداری خود مطلع می شوید، به احتمال زیاد تصمیم می گیرید که برای کمک به سلامتی فرزندتان، از یک رژیم غذایی سالم و سرشار از سبزیجات پیروی کنید، همین تغییر ناگهانی در رژیم غذایی روزمره ممکن است منجر به اسهال شود، تا زمانی که دستگاه گوارش شما به رژیم جدید عادت کند.

2- حساسیت های غذایی
در اثر تغییرات هورمونی، ویار بارداری و هورمون های ترشح شده از جفت، ممکن است عملکرد دستگاه گوارش کمی دچار اختلال شود و درنهایت به هر آنچه که می خورید حساس شده و آنها را پس می زند، در نتیجه شما به اسهال و استفراغ مبتلا خواهید شد.

3- افزایش مصرف آب
امروزه بیشتر مادران از اهمیت مصرف آب در دوران بارداری آگاه هستند، اما گاهاً در مصرف آن بسیار زیاده روی کرده و درنتیجه متأسفانه به اسهال مبتلا می شوند.

4- مکمل های پره ناتال
گر چه مصرف این مکمل ها برای سلامتی شما و جنین تان بسیار مهم است، اما گاهاً سبب شل شدن قوام مدفوع نیز خواهند شد.

5- بیماری
این احتمال وجود دارد که اسهال شما ناشی از یک بیماری مانند عفونت معده، روده و ... باشد، خصوصاً اگر با سایر علائم نظیر تب، بدن درد و ... همراه شود.

ابتلا به اسهال در بارداری و سقط جنین
اگر در طی دوران بارداری خود، در مدت یک شبانه روز بیش از سه بار مدفوع شل دفع کنید، مساله ابتلا به اسهال در بارداری مطرح می شود.
ابتلا به اسهال معمولاً سبب درد های شکمی می شود. حرکات روده ها در این زمان معمولاً به شدت دردناک است. برای یک مادر باردار هرگونه دردی خصوصاً در نواحی شکم و کمر می تواند نگران کننده باشد.
لازم است متذکر شویم که دردهای شکمی که در طی اسهال تجربه می کنید ناشی از حرکات روده ها است، اما دردهای شکمی در هنگام سقط ناشی از انقباضات رحم است. بنابراین گر چه ممکن است که شما هر دو درد را به یک شکل حس کنید اما منشأ هر یک متفاوت بوده و دردهای ناشی از اسهال به هیچ وجه منجر به سقط نخواهند شد.
اما به هرحال باید از نشستن طولانی مدت خصوصاً در توالت های ایرانی و زور زدن شدید و طولانی پرهیز کنید. به یاد داشته باشید که اسهال یکی از نشانه های سقط جنین است اما سبب آن نمی شود.

روش های درمان اسهال در بارداری
اگر شما جزء آن دسته از مادرانی هستید که نسبت به مصرف دارو در دوران بارداری بسیار سختگیر بوده و تا حد امکان از انجام این کار پرهیز می کنید خبرهای خوشی برایتان داریم: شما برای درمان اسهال نیاز به مصرف هیچ گونه دارویی ندارید.
در واقع این عارضه در بسیاری از موارد نیاز به درمان خاصی نداشته و خود به خود بهبود می یابد. با این وجود در صورت موثر واقع نشدن این راهکارها می توان از برخی درمان های دارویی نیز استفاده کرد.

۱- کمی زمان بدهید
اغلب اسهال هایی که ناشی از مسمومیت غذایی بوده و یا به دنبال ابتلا به عفونت های ویروسی و باکتریایی ایجاد می شوند، معمولاً ظرف چند روز بهبود خواهند یافت. در این شرایط آبرسانی کافی به بدن را فراموش نکنید.

2- عوارض جانبی داروها را مد نظر بگیرید
چنانچه ابتلا به اسهال در اثر مصرف داروی خاصی رخ داده باشد بدن شما به مرور خود را با حضور این دارو سازگار کرده و اسهال شما متوقف خواهد شد. در غیر اینصورت به منظور جایگزین کردن آن با دارویی دیگر با پزشک خود مشورت کنید.

3- به پزشک مراجعه کنید
در صورت تداوم این عارضه به مدت ۲ یا ۳ روز حتماً به پزشک خود مراجعه کنید. پزشک پس از انجام یک معاینه بالینی برای تعیین علل احتمالی یک آزمایش خون برای شما تجویز خواهد کرد.

4- از مصرف غذاهای محرک دستگاه گوارش پرهیز کنید
برخی از مواد غذایی می توانند منجر به تشدید عارضه اسهال شوند. بنابراین از مصرف غذاهای چرب، سرخ شده، پر ادویه، شیر و لبنیات و همچنین مواد غذایی پرفیبر پرهیز کنید.

5- هرگز بدون مشورت با پزشک دارو مصرف نکنید
هرگز بدون مشورت با پزشک خود از داروهای ضد اسهال موجود در داروخانه ها که بدون نیاز به نسخه پزشک به فروش می رسند، استفاده نکنید. زیرا برخی از این داروها می توانند منجر به تشدید این عارضه شوند. ضمن آنکه مصرف آنها برای همه افراد ایمن نیست.

6- آب رسانی کافی به بدن را فراموش نکنید
آب رسانی کافی به بدن در زمان ابتلا به اسهال از اهمیت ویژه ای برخوردار است. زیرا اجابت مزاج روان منجر به از دست دادن مقدار زیادی از مایعات بدن خواهد شد.
عارضه کم آبی ممکن است به سرعت رخ داده و عوارض وخیمی را برای مادران باردار ایجاد کند. در واقع حتی در شرایط عادی نیز خانم های باردار باید بیش از سایرین در طول روز مبادرت به نوشیدن آب و مایعات کنند.
در مدت ابتلا به اسهال به منظور جایگزین کردن آب از دست رفته بدن مایعات فراوان نوشیده و برای تامین الکترلیت ها، املاح و ویتامین هایی که از این طریق از بدن دفع شده اند از یک رژیم غذایی شامل آبمیوه و آبگوشت استفاده کنید.

7- درمان های دارویی
در صورتیکه روش های خانگی برای درمان اسهال موثر نبود می توانید تحت نظر پزشک متخصص، از دارو هایی مانند کائوپکتات و ایمودیوم استفاده کنید. به یاد داشته باشید که مصرف هرگونه دارویی در دوران بارداری فقط و فقط باید تحت نظر پزشک متخصص انجام شود.

در هنگام اسهال بارداری، چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
اسهال یکی از مواردی است که در دوران بارداری به صورت شایع رخ می دهد. اما در صورتی که هر یک از علائم زیر را داشتید، حتماً با پزشک خود مشوت کمید:
- علی رغم انجام روش های درمانی خانگی، اسهال به مدت بیشتر از 2 روز باقی ماند.
- بیشتر از ۳ بار در روز دفع مدفوع بسیار شل داشتید.
- در مدفوع خود خون و یا مخاط مشاهده کردید.
- دچار معده دردهای شدید شدید.
- مقدار ادرار شما کاهش پیدا کرد.
- دچار تب شدید.
- استفراغ های شدید داشتید.
- احساس سرگیجه می کردید.
- دچار خشکی دهان شدید.
- ادرار شما به رنگ تیره درآمد.
بیشتر این موارد که ذکر شد مربوط به کم آبی بدن است، بنابراین آرامش خود را حفظ کرده و مقدار کافی آب بنوشید، سپس در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید.

اگر اسهال شما با این علائم همراه بود متخصص زنان خود را در جریان بگذارید
- کرامپ
- انقباضات مکرر
- فشار در اطراف لگن
- ترشحات واژن