سرد بودن دست و پای نوزاد
در کودکان به خصوص شیرخواران و نوزدان تغییر در دمای دست و پا نگران‌کننده نیست.
سوال مخاطب نی‌نی‌بان: سلام. خسته نباشید. چرا نوزاد ۶ ماهه ام بیشتر مواقع دست و پاهایش بخصوص سرد است. لطفا جواب بدهید. ممنون.
پاسخ دکتر علی ناصح، فوق‌تخصص نوزادان و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی:
در کودکان به خصوص شیرخواران و نوزدان تغییر در دمای دست و پا نگران‌کننده نیست. اختلاف حرارتی در اندام‌های بدن به خصوص در شیرخواران طبیعی است. معمولا شکم و سینه گرم‌تر از نواحی دیگر بدن مثل دست و پا است. سرد بودن دست نوزاد نمایانگر دقیق دمای بدن نیست.
پاسخ دکتر علی ناصح، فوق‌تخصص نوزادان و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی:
در کودکان به خصوص شیرخواران و نوزدان تغییر در دمای دست و پا نگران‌کننده نیست. اختلاف حرارتی در اندام‌های بدن به خصوص در شیرخواران طبیعی است. معمولا شکم و سینه گرم‌تر از نواحی دیگر بدن مثل دست و پا است. سرد بودن دست نوزاد نمایانگر دقیق دمای بدن نیست.
گرمای بدن نوزاد را می‌توانید با دست گذاشتن روی قفسه سینه او حس کنید. در این شرایط توصیه میشود در هوای سرد از دستکش، جوراب همراه با کلاه نازک استفاده کنید. اما در هوای گرم، فقط کنترل دمای کلی بدن کافی است و مختصر دمای حرارتی بدن در دست و پا مشکلی ندارد.
اما اگر سردی دست و پای کودکان همراه با تعریق در این نواحی از بدن است حتما به یک فوق‌تخصص نوزادان و کودکان مراجعه کنید چون در این حالت احتمال کمبود ویتامین D مطرح است.
مهمترین مطالب در این‌باره:
مواد مغذی به راحتی در دسترس هستند، اما گاهی اوقات ممکن است کودک شما با کمبود آن مواجه شود، به خصوص زمانی که آنها از شیر مادر تغذیه کنند.
مطالعات پیشین نشان‌دهنده اهمیت ویتامین D بر تراکم استخوان‌ها بودند اما پژوهشگران می‌گویند که این ویتامین میتواند منافعی برای ترکیب کلی بدن نیز داشته باشد.
اگرچه شیردهی منبع مهمی برای تامین نیازهای غذایی و عوامل ایمنی بدن کودک و به‌عنوان بهترین روش تغذیه نوزادان به شمار می‌رود اما نمی‌تواند تمام نیازهای کودک را از نظر ویتامین D تامین کند.
محققان دانشگاه مک‌گیل مونترال کانادا در ادامه تحقیقی که سال 2013 با استفاده از 132 نوزاد انجام شده بود، به بررسی ارتباط بین وضعیت ویتامین D موجود در بدن نوزادان 12 تا 36 ماهه و چگالی استخوان آنها پرداختند.
نوزادان مکمل ویتامین D-3 را در چهار مقدار متفاوت در سنین بین 1 تا 12 ماهگی دریافت کردند. این میزان به ترتیب 400، 800، 1200 و 1600 واحد بین‌المللی در یک روز بود.
این نوزادان سپس تحت اسکن‌هایی به‌منظور تعیین تراکم استخوان قرار گرفتند اما این اسکن اطلاعاتی درباره روند رشد ماهیچه‌ها و تراکم چربی را نیز فراهم می‌آورد.
کودکانی که ذخیره ویتامین D آنها بیشتر از ۴۰۰ واحد بین‌المللی بود، چربی بدنی آنها در سه‌سالگی به‌طور متوسط، 450 گرم کمتر از سایر کودکانی با میزان ویتامین D پایین‌تر بود.
بدین ترتیب مولفان این تحقیق به وجود ارتباط میان ماهیچه‌های لاغر و میزان میانگین ویتامین D در بدن نوزادان در سه سال اول زندگی آنها پی بردند.
تامین ویتامین دی از طریق خوراکی
فعالیت بدنی کودکان نیز عامل مهم دیگری در کنار میزان ویتامین D آنها به شمار می‌رود. معمولاً تولید ویتامین D بر اثر قرار گرفتن در معرض نور خورشید در پوست به وجود می‌آید.
از طرفی نور آفتاب مهمترین عامل بروز سرطان پوست است. بنابراین محققان توصیه می‌کنند که ویتامین D از راه خوراکی (به‌صورت طبیعی و استفاده از انواع مکمل) تامین شود.
شیر، حبوبات، ماهی و روغن ماهی، تخم‌مرغ، آب‌پرتقال، قارچ، انواع پنیر و خاویار حاوی مقادیر زیادی ویتامین D هستند. محققان اندازه‌گیری ویتامین D توسط آزمایش خون را برای همه سنین ضروری می‌دانند.
استفاده از مکمل‌های ویتامین D علاوه بر زنان و کودکان، برای مردان نیز توصیه شده است چراکه احتمال سرطان پروستات را کاهش میدهد.
ویتامین دی و تابش آفتاب
ویتامین دی در اثر تابش نور آفتاب در پوست بدن ساخته می شود. تنها بزرگسالان نیستند که در معرض خطر کمبود ویتامین D قرار دارند بلکه این خطر برای نوزادان زیر یک سال هم وجود دارد چرا که آنها روزانه به ۵ میکروگرم ویتامین D نیاز دارند.
با بررسی و آگاهی از این علائم و نشانه‌های کمبود ویتامین D می‌توانید بفهمید که آیا کودکتان از کمبود ویتامین D رنج می‌برد یا نه.
عوامل ایجاد کننده کمبود ویتامین
1- قرار نگرفتن در معرض اشعه آفتاب ؛لازم به تذکر است که آفتاب باید مستقیم به پوست بتابد و اشعه ای که از پشت پنجره بتابد، فاقد اشعه ماورای بنفش است.
2- عدم استفاده از غذاهای حاوی ویتامین d مثل تخم مرغ
3- رشد بسیار سریع کودک. برای مثال کودکان با وزن کم هنگام تولد ( کمتر از 2500 گرم) که پس از تولد رشد سریعی دارند و همچنین کودکان در دوران بلوغ که رشدشان بسیار سریع می شود، اگر ویتامین d را به مقدار کافی دریافت نکنند، ممکن است دچار کمبود این ویتامین شوند.
4. کودکانی که دارای بیماری های خاصی هستند، ممکن است به علت عدم جذب ویتامین D دچار کمبود این ویتامین شوند. به عنوان مثال در انواع بیماری هایی که با سوء جذب چربی همراه هستند.
همچنین داروهای ضد تشنج که در انواع صرع یا در تشنج های دیگر مصرف می شوند، مثل فنوباربیتال یا فنی توئین نیز به علت مداخله در متابولیسم ویتامین d، بیمار را در معرض کمبود این ویتامین قرار می دهد.
اثرات کمبود ویتامین d در بدن
در اثر کمبود ویتامین d در بدن، بیماری نرمی استخوان( راشیتیسم یا Rickets) ایجاد می شود.
وقتی در اثر کمبود ویتامین d، جذب کلسیم از روده ها متوقف شود، برای نگه داری سطح کلسیم خون در حد طبیعی، هورمونی به نام پاراتورمون از غده پاراتیروئید ترشح می شود.
این هورمون، کلسیم را از استخوان ها برمی دارد و وارد خون می کند. از این رو سطح کلسیم خون در حد طبیعی باقی می ماند، اما فسفر که از طریق ادرار دفع می شود، در خون پایین می آید.
اثرات کمبود ویتامین d در بدن، چند ماه بعد ظاهر می شود. این علائم در کودکان شیرخواری که مادرانشان کمبود این ویتامین را دارند، در عرض 2 ماه پس از تولد ظاهر می شود.
اما در بقیه موارد در اواخر سال اول و در حین سال دوم زندگی، علائم مزبور بروز می کنند. در سایر دوران کودکی( به جز سن شروع بلوغ) کمبود این ویتامین نادر است.
مهمترین این علائم در کودکان عبارتند از
- ریکتز یا راشیتیسم بیماری است که به علت کمبود ویتامین دی در بچه ها ایجاد شده و خود را معمولا بصورت زانوهای پرانتزی و مچ دست کلفت نشان میدهد
- دیر راه افتادن بچه و کوتاه قدی وی میتواند از علائم کمبود ویتامین دی باشد
- بچه مبتلا به کمبود ویتامین دی دیر دندان درمیاورد
- تحریک پذیری بچه ها میتواند نشانه ای از کمبود ویتامین دی باشد
- کمبود ویتامین دی موجب افزایش استعداد بچه به عفونت میشود
- در کمبود شدید ویتامین دی بچه دچار کرامپ یا اسپاسم عضلانی، تشنج و مشکل تنفسی میشود. این علائم به علت کمبود کلسیم ایجاد میشود
- بندرت در کمبود شدید ویتامین دی ضعف عضله قلب (کاردیومیوپاتی) ایجاد میشود
راه های دریافت ویتامین d
راه های دریافت ویتامین دی به این شرح است:
از طریق تابیدن اشعه آفتاب( اشعه ماوراء بنفش) به پوست بدن
در پوست انسان ماده ای به نام دهیدروکلسترول وجود دارد که پیش سازویتامین d است و در اثر تابیدن اشعه آفتاب به پوست، مراحلی را در بدن طی کرده و سرانجام در کلیه، به ویتامین D فعال تبدیل می شود.
از طریق غذا
موادغذایی حاوی ویتامین d شامل:کره، روغن کبد ماهی، زرده تخم مرغ، خامه، جگر، شیرهای غنی شده با ویتامین d، سرلاک و شیرخشک هستند.
می توان ویتامین d را به صورت سنتیتک ( یعنی مصنوعی یا ساختگی) نیز به بدن رساند.
غذای شیرخواران ممکن است حاوی مقادیر بسیار کمبود ویتامین d باشد. شیرگاو حاوی IU40 (واحد بین المللی) و سبزیجات و میوه جات حاوی مقادیر بسیار ناچیز ویتامین d هستند.
زرده تخم مرغ حاوی 400-120 واحدویتامین d در هر گرم می باشد که منبع بسیار با ارزشی است. به اغلب شیر خشک ها ویتامین D را در حد معقولی اضافه کرده اند.
نظر کاربران
باسپاس فرآوان از مطالب بسیار عالی و مفیدتون
مطالب خیلی مختصر و خیلی مفید بود.ازتون تشکر می کنم.
کل بدن نوزاد۱۵ ماهه یک دفعه سردمی شود وعرق میکندعلت ان چیست
پاسخ ها
همراه عزیز نی‌نی‌بان، اگر سوالی از متخصصان دارید در آدرس زیر مطرح کنید
https://bit.ly/31AMOqp
مطلب خیلی جامع بود، ممنونم سوالم برطرف شد
پاسخ ها
سلام، ممنون از توجه و لطف شما
نوزاد ما همیشه کف پاش یخ و مرطوبه
پاسخ ها
همراه عزیز نی نی بان، اگر سئوالی دارید با متخصصان کلینیک نی نی بان مطرح کنید
https://clinic.niniban.com