مصرف سنا در بارداری، چه عوارضی دارد؟

به طور کلی ما مصرف سنا را به صورت مداوم به کسانی که دچار یبوست هستند توصیه نمی کنیم و دارویی که تحت عنوان سیلاکس شناخته می شود از جمله آلکالوئیدهای سناست و از این قاعده کلی مستثنی نیست.

سوال مخاطب نی‌نی‌بان: با عرض سلام. من در ماه ۱۴ حاملگی هستم. به دلیل یبوست شدید دکتر عمومی سیلاکس تجویز کردند. الان روزی یک عدد قرص سیلاکس را می خورم و رژیم غذای را هم رعایت می کنم. الان می خواستم بدانم روزی یک عدد سیلاکس بر روی جنین مشکل ایجاد نمی کند و در ضمن بدون قرص نمی توانم دفع داشته باشم.

پاسخ دکتر کتایون برجیس، جراح زنان و نازایی و فلوشیپ نازایی:
به طور کلی ما مصرف سنا را به صورت مداوم به کسانی که دچار یبوست هستند توصیه نمی کنیم و دارویی که تحت عنوان سیلاکس شناخته می شود از جمله آلکالوئیدهای سناست و از این قاعده کلی مستثنی نیست. مصرف طولانی مدت سنا و فراورده های آن باعث ایجاد مقاومت دارویی شده و در موارد مزمن، اگر در دوره زمانی طولانی استفاده شده باشد وضعیت را بدتر می کند. بنابراین به صورت طولانی مدت نباید از سیلاکس استفاده کرد، فرقی هم نمی کند که شخصی که قرار است دارو را دریافت کند در دوران حاملگی است یا نه. به جای مصرف سیلاکس به این خانم توصیه می شود که مصرف فیبر را در برنامه غذایی روزانه خود افزایش دهد و آن را به همراه آب کافی مصرف کند. فیبر باعث می شود که عبور باقی مانده مواد غذایی از روده آسانتر و در نتیجه مشکل یبوست برطرف شود. آلو، لواشک، انجیر، گوجه فرنگی و به طور کلی مصرف میوه ها و سبزیجات برای درمان یبوست ضروری است. البته باید در مصرف این مواد غذایی مداومت داشته باشند و بعد از یک بار انتظار نداشته باشند که مشکلشان کاملا رفع شود.

مهمترین مطالب در این باره

یکی از نخستین دستورات احتیاطی در این زمینه توجه به این مسئله است که تا وقتی کاملاً مطمئن نشده‌اید که گیاهی برایتان مناسب است آن را مصرف نکنید و در این باره هیچ‌کس مثل یک متخصص این حوزه نمی‌تواند کمک‌کننده باشد. در این میان گاهی عوارض استفاده سرخود از برخی از داروهای گیاهی می‌تواند نتایج بسیار بدی به همراه داشته باشد. یکی از زمان‌هایی که به هیچ وجه نباید دارویی گیاهی را بدون مشاوره با پزشک مصرف کرد، دوران بارداری است. مهم‌ترین دلیل این موضوع این است که برخی از گیاهان باعث سقط جنین می‌شوند.

مصرف برگ سنا در دوران بارداری

مصرف سنا در دوران بارداری با توجه به اثرات تحریکی بافت رحم و احتمال ایجاد ناهنجاریهای ژنتیکی و از طرفی اثرات تسکین دهنده انقباضات رحمی ‌و اثر ملینی مناسبی که برای زنان باردار دارد مصرف آن زیر نظر پزشک مجاز است. مصرف سنا در دوران شیردهی در مواردی که بیش از حد استفاده شود اثرات ملینی بر شیرخوار دارد.

موارد منع برگ سنا

در مصرف برگ سنا نباید زیاده‌روی کرد، چرا که ممکن است باعث اسهال شدید گردد. همچنین نباید از این گیاه به‌ طور ممتد و طولانی استفاده شود، چون باعث تنبلی روده می‌گردد. بهتر است پس از دو هفته استفاده، یک یا دو هفته مصرف آن قطع شود. لازم است ذکر شود، میزان مصرف روزانه برگ گیاه سنا برای افراد بزرگسال، بین نیم تا یک گرم است. گیاه سنا نباید در افراد کمتر از ده سال مصرف شود، همچنین مصرف این گیاه در دوران بارداری و شیردهی ممنوع است. مصرف سنا در برخی از شرایط ممنوع می باشد. افراد مبتلا به انسداد روده، بیماری کرون، کولیت لولسراتیو، هموروئید یا زخم معده می بایستی از مصرف سنا خودداری کنند. در صورت مصرف داروهای قلبی ، قبل از مصرف سنا حتما با پزشک خود مشورت کنید، چرا که امکان بروز تداخلات دارویی و وقوع اختلالات قلبی وجود دارد.

مصرف همزمان سنا با داروهای ادرارآور ممنوع بوده، چرا که این امر می‌تواند منجر به دفع بیش از حد پتاسیم از بدن شود.

از عوارض برگ سنا در صورت مصرف بیش از حد این گیاه، قولنج، بروز دردهای شکمی و دل پیچه است. برای کاستن عوارض جانبی توصیه می‌شود، آن را با گشنیز، دارچین، زنجبیل، انیسون و هل مخلوط نموده و مصرف کنند. به طور کلی مصرف برگ سنا در دوز مناسب، تقریبا بی خطر بوده و هیچ گونه نگرانی درباره مصرف آن وجود ندارد.

دکتر رضایی پور در ادامه بیان کرد استفاده از مویز، بِهِ شیرین، گلابی، سیب میخوش(ملس) و انار ملس، در دوران بارداری برای درمان یبوست حاملگی توصیه می‌شود.

رضایی‌پور افزود یکی از مشکلات دوره بارداری به‌ویژه در اوایل آن، یبوست است. برای لینت مزاج لازم است در رژیم غذایی زنان باردار، از شورباها, آش‌ ساده بسیار چرب با کمی هویج رنده‌ شده و گوشت مرغ جوان استفاده شود تا از یبوست حاملگی پیشگیری و یا آنرا بتوان درمان کرد. در صورتی که یبوست شدید باشد، می‌توان از شیرخشت، ترنجبین، فلوس، روغن بادام یا برگ گل‌سرخ استفاده کرد، ولی مصرف مسهل‌های قوی یا فرآورده‌های سنا، صبر زرد، گل بنفشه، گل ختمی، گل پنیرک و خاکشیر به منظور رفع یبوست بارداری ممنوع است.

این دستیار دکترای تخصصی طب سنتی دانشگاه شاهد بیان کرد مصرف ۳۰-۲۵ گرم ترنجبین یا شیرخشت در یک لیوان آب ولرم با دو قاشق غذاخوری گلاب نیم تا یک ساعت پیش از صبحانه، برای یبوست بارداری قابل توصیه است.