عسل برای نوزادان، چرا ممنوع است؟

پرسش: چرا توصیه می شود به کودکان زیر 1 سال عسل ندهیم؟

پاسخ: دادن عسل به نوزاد زیر یک سال باعث بروز مسمومیت " بوتولیسم" می شود.

بوتولیسم در اثر اسپورهای باکتری بوتولینم بوجود می اید. اسپورهای این باکتری به مقدار زیادی در خاک ، گرد و غبار و عسل وجود دارد. اگر این اسپورها توسط افراد بزرگسال بلعیده شوند، تاثیر بدی بر آن ها ندارند. ولی اگر وارد بدن نوزاد شوند، در مجرای گوارشی او تکثیر می یابند و باعث تولید سم بوتولینم می شوند. حتی اگر برای شیرین شدن سر پستانک نوزاد، عسل به آن بمالید، چنین واکنشی را در بدن او ایجاد خواهد کرد.

سم بوتولینم به عنوان کشنده ترین سم برای انسان شناخته شده است. مقدار کشنده ان یک ده میلیونیم میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن است که این مقدار با چشم غیرمسلح دیده نمی شود. اگر این مقدار بسیار جزئی وارد جریان خون شود ، در کمتر از چند دقیقه با فلج کردن عضلات تنفسی، باعث مرگ فرد می شود.

دادن عسل به نوزاد زیر یک سال باعث بروز مسمومیت " بوتولیسم" می شود.بوتولیسم نوزادان، در تمام قاره ها به جز آفریقا وجود دارد.

بوتولیسم می تواند توسط خاک یا گرد و غبار ( به خصوص گرد و خاک کیسه جارو برقی ) در نوزاد ایجاد شود، ولی خوردن عسل، مهم ترین عامل بروز این مسمومیت است. مسمومیت بوتولیسم در نوزادان زیر یک سال اتفاق می افتد ، ولی بیشتر تا سن ۶ ماهگی است. خوشبختانه در بیشتر موارد، مقدار سم انقدر کم است که مسمومیت غیرقابل تشخیص است.

اولین علامت بوتولیسم در نوزاد، یبوست است( البته یبوست در بسیاری از نوزادان شایع است و خطری هم ندارد ) که ۳ تا ۳۰ روز بعد از خوردن عسل بروز می کند. در طی روزهای بعدی نوزاد دچار ضعف، بی میلی به غذا، کاهش اشتها و گریه کردن ضعیف می شود.

اگر بیماری پیشرفت کند، نوزاد کمتر و کمتر حرکت می کند و اب از دهانش می ریزد. عمل مکیدن و بازکردن دهان کاهش می یابد. عدم کنترل سر نیز از علائم جدی این بیماری است. حتی تنفس ضعیف ممکن است به تدریج یا بطور ناگهانی بروز کند.

پس اگر کودک سالمی دچار علائم بالا شد یعنی یبوست همراه با ضعف در مکیدن و گریه کردن یا نفس کشیدن، باید او را نزد پزشک ببرید ، زیرا ممکن است دچار بوتولیسم شده باشد، مگر اینکه علت دیگری برای این ضعف وجود داشته باشد.

اگر پزشک تشخیص داد که کودک دچار بوتولیسم شده است، بایستی برای مدت یک ماه در ICU تحت مراقبت ویژه باشد( با سیستم تهویه خودکار و غذاخوردن متناوب از راه لوله ). بعد از ان برای مدت دو هفته هم در بیمارستان بستری شود.

اگر پزشک بوتولیسم را به درستی و فوری تشخیص دهد و نوزاد هم سریعاً تحت درمان و مراقبت قرار بگیرد، هیچ خطری سلامتی نوزاد را تهدید نخواهد کرد و می تواند کاملاً بهبود یابد.

میزان مرگ ناشی از این مسمومیت در نوزادان بستری در بیمارستان کمتر از یک درصد است.

اخیراً یک پادزهر برای این مسمومیت کشف شده است که می تواند مدت زمان بستری شدن در بیمارستان و ICU را کاهش دهد.

مؤثرترین روش برای جلوگیری از مسمومیت بوتولیسم در نوزاد، ندادن عسل به اوست. شیر مادر نیز شدت بوتولیسم را کاهش می دهد.

بنابراین علی رغم فواید فراوان عسل، مصرف ان در کودکان زیر یک سال مجاز نمی باشد و برای سلامتی آن ها مضر است.
البته در حال حاضر عسل های پاستوریزه تولید شده است که میتوانید درباره ان با پزشک تان مشورت کنید.