هرآنچه درباره ی پوشک باید بدانید(۱)

اگر تازه به گروه مادرها وارد شده‌اید یا اینکه قصد مادر شدن دارید،‌ این مطلب را از دست ندهید. در این صفحات قرار است همه آنچه باید در مورد پوشک بچه‌ها بدانید را با شما در میان بگذاریم.

چقدر بس است؟
بچه‌ها برای تخلیه روده‌های‌شان از قانون یکسانی پیروی نمی‌کنند. بعضی‌های‌شان بعد از هر وعده مدفوع را تخلیه می‌کنند و بعضی دیگر تنها یک یا دو بار در هفته این رد پا را در پوشک‌شان باقی می‌گذارند. اما آنچه اهمیت دارد، میزان دفعات تخلیه روده‌ها نیست بلکه نرم و طبیعی بودن حالت آن است. نوزادان تازه متولد شده‌ای که از شیر مادر تغذیه می‌کنند، بعد از هر بار شیر خوردن، یعنی حدود شش تا ۱۰ بار در روز، مدفوع‌شان را تخلیه می‌کنند اما بعد از گذشتن سه تا شش هفته بعد از تولد، سرعت دفع نوزادان کمتر می‌شود.

چه شکلی باشد؟
مدفوع نوزادهایی که شیر مادر می‌خورند به حالت کرمی روی پوشک دیده می‌شود که بویش هم چندان بد نیست. البته یادتان نرود که حتی نرمی و سفتی مدفوع و شکل و رنگش تا اندازه زیادی بستگی به تغذیه مادر دارد و اگر تغییراتی در پوشک نوزادتان مشاهده کردید اما علائم دیگری را در رفتار و حالاتش ندیدید، دلیلی برای نگرانی وجود ندارد. مدفوع طبیعی نوزادان نه سفت است و نه خشک. پس اگر بعد از باز کردن پوشکش با مدفوعی سفت و خشک روبه‌رو شدید، بدانید که بسیاری از گریه‌هایش به‌خاطر یبوست است و برای به سامان شدن وضعیتش باید از یک متخصص کمک بگیرید.

چه رنگی باشد؟
مدفوع نوزادان در روزهای اول به رنگ سبز بسیار تیره و نزدیک به سیاه است. وقتی نوزاد شما دو تا چهار روزه می‌شود، مدفوعش روشن‌تر و کمتر چسبناک به نظر می‌رسد. این تغییر رنگ به شما می‌گوید که نوزادتان در هضم شیر مادر تواناتر شده است. نوزادانی که شیر مادر می‌خورند، مدفوعی زرد یا تا اندازه‌ای سبز دارند.

چرا شل می‌شود؟
اسهال می‌تواند نشانه ابتلا به برخی عفونت‌ها یا آلرژی باشد و اگر تنها چند روز ادامه پیدا کند، به از دست رفتن آب مورد نیاز بدن نوزاد ختم می‌شود و جانش را به خطر می‌اندازد. پس اگر حتی سه، چهار بار متوالی در پوشکش چنین نشانه‌ای را مشاهده کردید، فورا با پزشکش تماس بگیرید. البته اگر در اسهال فرزندتان رگه‌های خونی مشاهده کردید هم باید فورا با پزشک تماس بگیرید.

جامد یا مایع؟
اسهال نوزادان بسیار آبکی است و به نظر می‌رسد بیشتر از آب تشکیل شده باشد تا مواد جامد. رنگ آن می‌تواند همان زرد یا سبز باشد یا اینکه قهوه‌ای به نظر برسد. این مدفوع مایع گاهی از پوشک نوزاد به بیرون نفوذ می‌کند و گاهی آنقدر در پوشک سر می‌خورد که همه نقاطش را آغشته می‌کند.

چرا سفت می‌شود؟
اگر مدفوع نوزادتان حسابی سفت است یا شبیه سنگ‌ریزه در پوشکش دیده می‌شود، احتمالا به یبوست مبتلاست. یکی، دو بار دیدن چنین نشانه‌ای در پوشک نباید شما را نگران کند اما اگر تکرار شد یا در آن خون مشاهده کردید، حتما باید با پزشکش تماس بگیرید.

پوشک خونی یعنی چه؟
تغییر رنگ مدفوع کودک‌تان به رنگ قرمز روشن، ممکن است به دلایل مختلفی اتفاق افتاده باشد. اما اگر خون قرمز روشن را روی پوشکش مشاهده کردید یا اینکه رگه‌ای از خون را در مدفوع طبیعی‌اش دیدید، فورا پزشک را در جریان بگذارید، چراکه ممکن است به پروتئین شیر حساسیت داشته باشد یا اینکه دچار بواسیر خفیفی شده باشد.

اگر هم اسهال همراه با خون قرمز را مشاهده کردید، باز هم موضوع را جدی بگیرید چراکه ممکن است کودک‌تان در خطر مبتلا شدن به یک عفونت باکتریایی قرار گرفته باشد. اگر هم مدفوع کودک‌تان کاملا خونی و مثل ژله توت فرنگی بود، نباید احتمال مبتلا شدن به یک مشکل شدید روده را نادیده بگیرید.

چرا رنگش می‌پرد؟
مدفوع رنگ پریده و گچی می‌تواند از اختلالات کبدی یا مشکلات دیگر خبر دهد، پس اگر آن را به شکلی تکراری در پوشک فرزندتان دیدید، باز هم پزشکش را در جریان بگذارید.

چه جنسی باشد؟
تصور نکنید استفاده از پوشک‌های پارچه‌ای بهتر از پوشک‌های یکبار مصرف است، چراکه پارچه به اندازه پوشک‌های مدرن امروز نمی‌تواند رطوبت را جذب کند و پوشک خیس و کثیف خیلی زود پای کودک را آزرده کرده و می‌سوزاند. پوشکی بلند و با رویه کتان را برای نوزادتان انتخاب کنید تا هم ادرار از پوشکش به بیرون درز نکند و هم به‌خاطر جنسش امکان تبادل هوا به بیرون را داشته باشد. گذشته از این پوشک‌هایی که پنبه‌های‌شان گلوله‌گلوله و جدا از هم به نظر می‌رسند، عطر دارند و چسب‌های‌شان به سختی باز می‌شود را برای فرزندتان انتخاب نکنید.

چطور تعویضش کنیم؟
قبل از تعویض نوزادتان جایی مناسب را برای این کار انتخاب کنید. تخت‌های نوزادی که پایین‌شان میز تعویض دارند، بهترین گزینه برای شما هستند. با کمک این میزها در حالت ایستاده و مسلط به وضعیت کودک می‌توانید تعویض را انجام دهید. قبل از این کار پوشک، کیسه برای انداختن پوشک کثیف، دستمال مربوط و کرم ضدالتهاب و سوختگی پوست را کنار دست‌تان بگذارید تا برای تکمیل روند تعویض پوشک مجبور به رها کردن نوزاد نشوید.


چطور آرامش کنیم؟
هنگام تعویض پوشک، دست‌تان را روی بدن کودک بگذارید و او را نگه دارید. اگر نوزادتان با تکان خوردن‌هایش کار را برای شما سخت می‌کند، می‌توانید از چند اسباب بازی کوچک که می‌تواند آنها را در دست‌هایش بگیرد برای سرگرم کردن او استفاده کنید. شاید خواندن لالایی‌ای که دوست دارد و چند آواز آرامش‌بخش هم در این شرایط بتواند به آرامش کودک‌تان کمک بیشتری کند.