خراب شدن دندان در بارداری، چه علت و درمانی دارد؟

بعضی خانم ها معتقدند که با هر حاملگی و با تولد هر بچه تعدادی از دندان هایشان پوسیده و از بین رفته است زیرا جنین کلسیم خود را از دندان های مادر تأمین می کند! این عقیده اعتبار علمی ندارد و تحقیقات نشان داده که حاملگی بطور مستقیم در ایجاد پوسیدگی دندان های مادر نقش ندارد. پوسیدگی و از دست دادن دندان ها در دوران حاملگی به دلیل رعایت نکردن اصول بهداشت دهان و عدم مراقبت های دندانی اتفاق می افتد.

مراقبت های دندانی
خانم های باردار باید توجه داشته باشند که در دوران حاملگی باید بیشتر بهداشت دهان را رعایت کنندزیرا در این دوران شرایطی بوجود می آید که احتمال پوسیدگی و بیماری لثه افزایش می یابد. بعضی از این شرایط عبارتست از:

مراقبت های دندانی دوران حاملگی - حساسیت و تورم لثه
به دلیل تغییرات هورمونی دوران بارداری لثه حساس می شود و ممکن است یک تورم و برجستگی در قسمتی از بافت لثه از ماه سوم حاملگی به بعد ایجاد شود و روی بعضی از دندانها را بپوشاند که به آن تومور حاملگی می گویند.حساسیت لثه و تومور حاملگی ممکن است باعث شود خانم حامله بخوبی از مسواک یا نخ دندان استفاده نکند.در نتیجه پلاک میکروبی که عامل پوسیدگی است مدت زیادی روی سطح دندانها باقی می ماند.

مراقبت های دندانی دوران حاملگی - بیماری صبحگاهی
در سه ماهه اول بارداری ممکن است صبحها نوعی حالت کسالت ، تهوع و استفراغ وجود داشته باشد که به آن « بیماری صبحگاهی » می گویند.این حالت در اثر استشمام بوی بعضی مواد یا غذاها تشدید می شود.استفراغ مکرر باعث می شود سطح دندان بطور متناوب در معرض اسید معده قرار گیرد.

مراقبت های دندانی دوران حاملگی - مصرف مواد شیرین یا ترش به مقدار زیاد
خانم حامله ممکن است نوعی عادت غیرطبیعی داشته باشد که عامه مردم به آن « ویار » می گویند. بدین ترتیب که از مواد ترش یا شیرین بطور مکرر و زیاد استفاده کند. این مواد می تواند باعث پوسیدگی دندانها شود.

مراقبت های دندانی دوران حاملگی - کاهش ظرفیت معده
در دوران بارداری ، بخصوص در ماههای آخر ظرفیت معده کاهش می یابد. خانم حامله مقادیر کمتر ولی در دفعات بیشتری غذا می خورد و کمتر هم مسواک می زند.بنابراین امکان تشکیل پلاک میکروبی که عامل پوسیدگی است افزایش می یابد.

چگونه می توانیم از پوسیدگی دندان و بیماری لثه در دوران بارداری جلوگیری کنیم؟
بهتر است در همان ماههای اول بارداری جهت معاینه دندانها به دندانپزشک مراجعه کنید تا دندانپزشک روشهای بهداشتی لازم جهت پیشگیری از پوسیدگی و بیماری لثه را به شما آموزش دهد.
بعد از هر بار مصرف مواد غذایی ، بخصوص مواد قندی دندانهایتان را مسواک کنید.
بعد از هر بار استفراغ دندانها را مسواک کنید و یا حداقل دهان را بطور کامل با آب بشویید.

زمان مناسب جهت درمان دندانپزشکی خانم باردار
بطور کلی دوران حاملگی را سه دوره سه ماهه تقسیم می کنند که به نامهای سه ماهه اول ، دوم و سوم موسوم است. زمانهای مناسب مراجعه به دندانپزشک شامل دو بار در سه ماهه اول، حداقل یکبار در سه ماهه دوم و یکبار در سه ماهه سوم است.

مراقبت های دندانی دوران حاملگی - سه ماهه اول:
بافتهای مختلف بدن جنین در این دوره تشکیل می شود و جنین به مواد و تحریکات مختلف بسیار حساس است و احتمال سقط جنین زیاد است همچنین در این دوره مادر از کسالتهایی چون تهوع و استفراغ صبحگاهی ، بی میلی به غذا و تغییرات قلبی عروقی رنج می برد.

بنابراین بهتر است درمانهای دندانپزشکی طولانی مدت در این دوره انجام نشود در ملاقات اول ، دندانهای مادر معاینه و رادیوگرافی های دندانی که قبل از بارداری گرفته شده اند بررسی می شود و دندانهایی که قبل از زایمان ممکن است برای مادر مشکل ایجاد کند معین می شود و جهت ترمیم آنها در سه ماهه دوم حاملگی به بیمار نوبت داده می شود . همچنین چگونگی مسواک زدن صحیح و استفاده از نخ دندان به خانم حامله آموزش داده می شود . ملاقات دوم سه ماهه اول جهت ارزیابی رعایت بهداشت دهان توسط خانم حامله است .

تغییرات بافتهای لثه در اثر هورمونها بررسی می شود و دستورات بهداشتی لازم داده می شود .

مراقبت های دندانی دوران حاملگی - سه ماهه دوم:
این دوره بهترین زمان جهت انجام درمانهای دندانپزشکی است چون بافتهای مختلف بدن جنین تشکیل شده اند و در حال رشد و تکال هستند و حالت کسالت و تهوع ابتدای حاملگی تا حدودی برطرف شده است. مادر معمولاً راحت تر از سه ماهه اول می تواند روی صندلی دندانپزشکی قرار گیرد. می توان تمام درمانهای دندانی لازم را انجام داد استفاده از بی حس کننده موضعی مانعی ندارد .

در صورت لزوم دندانپزشک بعد از درمان ، آنتی بیوتیک یا مسکن تجویز میکند که استفاده از آنها بلامانع است باید توجه داشت که درمان دندانهایی که قبل از زایمان برای خانم حامله مشکلی ایجاد نمی کنند ، باید به بعد از زایمان موکول شود .

مراقبت های دندانی دوران حاملگی - سه ماهه سوم :
در این دوره رشد و تکامل جنین ادامه دارد و سرعت آن بیشتر است . مادر به دلیل افزایش وزن جنین نمی تواند مدت زیادی در حالت خوابیده به پشت روی صندلی دندانپزشکی قرار گیرد بنابراین بهتر است فقط درمانهای کوتاه مدت و اورژانسی در این دوره انجام شود.

خانمهای حامله باید توجه داشته باشند که درمانهای اورژانس دندانپزشکی در هر دوره و زمانی از حاملگی می تواند انجام شود بنابراین به هیچ وجه نباید برای تسکین درد دندان خود به مدت طولانی از مسکن ها استفاده کنند ، بلکه باید سریعاً به دندانپزشک مراجعه نمایند .

مصرف خودسرانه هر دارویی ممکن است برای مادر و جنین خطرناک باشد . بنابراین لازم است هیچ دارویی را بدون اجازه پزشک یا دندانپزشک استفاده نکنند در مواردیکه پزشک یا دندانپزشک معالج با اطلاع از حاملگی بیمار دارویی را تجویز می کنند مصرف آن دارو بلامانع و حتی ضروری است و اجتناب از مصرف آن ممکن است برای بیمار و جنین زیان داشته باشد.