نحوه مراقبت از کودک، وقتی در بیمارستان بستری است

یکی از مهم ترین عواملی که کودک را آزار می دهد، جدایی از والدین به ویژه مادر است. البته در ماه های نخست زندگی که نوزاد هنوز از غریبه ها ترس ندارد، اگر در بیمارستان با ملایمت و مهربانی با او رفتار کنند، دوری از مادر برای او تا حدی قابل تحمل خواهد شد. مسئله ی مهم، تغذیه با شیر مادر می باشد که مهم ترین نیاز شیرخوار است. بچه های شیرخوار بعد از هشت ماهگی، هنگام جدا شدن از مادر دچار اضطراب جدایی می شوند و از غریبه ها هم می ترسند. این امر مهم ترین عامل تنش آن ها در دوره ی بستری شدن در بیمارستان است. کودک تحمل جدا شدن از مادر را ندارد. او محیط، اشیا و افراد آشنا را ترک می کند و با افراد غریبه ای که ممکن است ملایمت زیادی هم در کار خود نداشته باشند و گاهی هم به او آمپول می زنند و سرم وصل می کنند، مواجه می شود که این به خودی خود برای او اضطراب زاست.

ترس از غریبه ها و ترس از کارهایی که آن ها می کنند و معمولاً بدون توضیح اقداماتی خشن انجام می دهند، کودک را تحت فشار قرار می دهد. بلاتکلیفی کودک که معنای این رفتارها برایش مشخص نیست و نمی داند تا کی ادامه خواهد داشت و این برخورد عجیب و تهدیدکننده کی به پایان می رسد، او را مضطرب نگه می دارد.

از طرف دیگر درد و بیماری نیز موجب افزایش تمایل کودک به چسبندگی به والدین می شود. بستری شدن کودک و جدایی از مادر حادثه ای استرس زا برای اوست. کودکانی که روزها یا هفته ها در بیمارستان بستری شده و والدین خود را ندیده اند، در ابتدا مرحله ی گریه و اعتراض کردن و سپس افسردگی را تجربه می کنند. این واکنش ها در فاصله ی سنی بین ۶ ماهگی تا ۴ سالگی واضح تر است.

اگر یک جدایی منفرد و کوتاه مدت به علت بستری در بیمارستان رخ دهد، نمی تواند عواقبی چندان نامطلوب باقی بگذارد و با افزایش احتمال بروز ناهنجاری های روانی در دوران های بعدی زندگی همراه نیست. ولی بستری های متعدد یا درازمدت با میزان بالایی از مشکلات بعدی همراه است. خانواده های باثبات قادر به جبران مشکلات دوره ی بستری هستند، ولی اگر خود خانواده هم فاقد اطمینان و امنیت باشد، عوارض را به حداکثر می رساند.

تماس والدین با کودک در بیمارستان موجب کاهش این عوارض می شود. حتی کودکان نارسی که در ICU بستری هستند، نیاز به حضور مادر در کنار خود دارند. مادر جدا از منبع تغذیه ی کودک، در ایجاد آرامش و احساس امنیت و کاهش تنش نوزاد نقش مهمی ایفا می کند. کودکان بالای شش ماه در معرض تنش بیشتری قرار دارند. این اطفال در اثر دوری از مادر دچار اضطراب جدایی می شوند. در این مرحله کودک هنوز پی نمی برد آن چه که از دیدش مخفی شده (مثل مادر) بازخواهد گشت و فکر می کند دیگر او را نخواهد دید. از این رو دچار اضطراب شدیدی می شود که به اضطراب جدایی موسوم است. از این رو به مادران این کودکان باید اجازه دهند با ایشان تماس داشته و در طول شب همراه با آن ها باشند.

پس از دو سالگی، اضطراب جدایی در کودکان کاهش پیدا می کند و غریبه ها را بهتر می پذیرند. ولی هنوز هنگام بستری شدن ترس از مکان ها و افراد غریبه و آزاری که از بیماری خود می بینند، آن ها را تحت فشار قرار می دهد و نیاز به حمایت والدین را شدیداً احساس می کنند. به طور کلی کودک زیر ۵ سالی که در بیمارستان بستری می شود، بهتر است یکی از آشنایانش (ترجیحاً مادر) همراهش باشد.