رفتار با کودکان کم رو، چگونه باید باشد؟

گرچه خجالت دوران کودکی، والدینی را که نگران اجتماعی بودن کودک شان هستند نگران می کند، اما آنها می توانند با ملایمت کودک را به سوی موقعیت های اجتماعی هدایت کنند. خجالت در دوران کودکی شایع است و بسیاری از والدین را نگران می کند. برخی از کودکان به علت تجربه های سخت زندگی خجالتی می شوند، اما اغلب کودکان خجالتی با این صفت متولد می شوند. برای برخی از کودکان در سنین میانی این دوره زندگی، موقعیت ها و تعامل های اجتماعی ترساننده است. هنگامی که این کودکان در تماس با کودکان جدید قرار می گیرند، احساس راحتی نمی کنند. آنها نمی توانند یا نمی خواهند اولین گام را در دوستی بردارند و ترجیح می دهند که یک دوستی بالقوه را رد کنند تا اینکه با فردی ناآشنا تماس داشته باشند. گرچه اقلیتی از این کودکان ممکن است دچار مشکل عاطفی باشند، اما اغلب این کودکان تنها به طور طبیعی انزواجو هستند و در خو گرفتن به موقعیت های جدید کند عمل می کنند.

برخورد با کودک خجالتی
اغلب کودکان خجالتی پس از اینکه دوره ابتدایی تطبیق یافتن با موقعیت جدید را طی می کنند، می تواند رابطه برقرار کنند و در یک موقعیت اجتماعی عمل کنند. اما اگر پس از این دوره آشنایی تدریجی اولیه، باز هم کودک در ایجاد و حفظ رابطه دچار اشکال بود، باید توجه بیشتری به او کرد. نهایتا بسیاری (و شاید اغلب) کودکانی که خجالتی هستند، می آموزند که بر این گرایش شان غلبه کنند. آنها به طریقی عمل می کنند که ظاهرا خجالتی و انزواجو به نظر نمی رسند، هر چند که در درونشان ممکن است هنوز احساس شرم کنند. والدین می توانند با ملایمت این کودکان را به سوی موقعیت های اجتماعی هدایت کنند که در آن بتوانند ایجاد موفقیت آمیز رابطه با دیگران را بیاموزند.

کودکان طرد شده
اغلب کودکان می خواهند دوست پیدا کنند، اما برخی از آنها در یادگیری چگونه دوست پیدا کردن کند هستند. برخی از کودکان ممکن است به دنبال رفاقت با کودکان دیگر باشند، اما ممکن است از یک گروه کودکان یا گروهی دیگر طرد شوند که ممکن است به علل مختلفی باشد؛ به خاطر نوع لباس پوشیدن، چاقی، بهداشت شخصی یا حتی زبان آور نبودن باشد.

کودکان اغلب درصورتی که رفتار تهاجمی یا آشوبگرانه نشان دهند، به وسیله همسالانشان طرد می شوند. همچنین برخی از کودکان ممکن است به حاشیه رانده شوند، بدون اینکه خودشان متوجه باشند. این کودکان فراموش شده اغلب اوقات شان را به تنهایی می گذرانند. کودکان طرد شده به طور واضح مورد علاقه همسالانشان نیستند و مداوما احساس ناخوانده بودن را دارند. این کودکان اغلب به پرخاشگری و آشوبگری تمایل دارند و نسبت به حاشیه رانده شدن بسیار حساس نشان می دهند. آنها ممکن است به قلدری و قانون شکنی روی بیاروند یا اینکه آنقدر به خودشان نامطمئن باشند که موجب طرد شدن به وسیله دیگران شوند. برخی از این کودکان ممکن است به اختلال کم توجهی بیش فعالی مبتلا باشند.

کودکان رهاشده
در مقابل، کودکان رهاشده به طور آشکار طرد نمی شوند یا به حاشیه رانده نمی شوند، اما اغلب صرفا به امان خدا رها می شوند، فراموش می شوند، در گروه های کودکان پذیرفته نمی شوند و آخرین نفری هستند که برای یک تیم برداشته می شوند. این کودکان ممکن است به تنهایی و انزواجویی شناخته شوند، اما ممکن است منفعل باشند و از انزوای شان ناراحت باشند. برخی دیگر از این کودکان ممکن است واقعا ترجیح دهند که تنها باشند.

این گروه ممکن است بوسیله دیگر کودکان مورد احترام و تحسین باشند، اما به سادگی در انجام فعالیت های انفرادی یا گذراندن وقت با والدین، خواهر و برادر، سایر بزرگسالان یا حتی حیوانات خانگی احساس راحتی بیشتری می کنند. این گروه کودکان نیز ممکن است فاقد مهارت های اجتماعی و اعتماد به نفس لازم برای وارد شدن به حوزه های اجتماعی باشند که اغلب به خاطر کمبود تجربه اجتماعی شان است یا اینکه خجالتی تر، آرام تر و خوددارتر از اغلب همسالانشان باشند.

والدین چکار می توانند بکنند؟
رابطه موفق با همسالان به داشتن مهارت های گوناگون و شیوه های خاص تعامل با دیگران نیاز دارد. والدین باید این مهارت ها را به کودکان شان بیاموزند و به آنها کمک کنند که بر آنها مسلط شوند و خودشان الگوی کودکان باشند. از جمله این مهارت ها می توان به این موارد اشاره کرد: کنارآمدن با شکست و نومیدی. کنارآمدن با موفقیت. کنار آمدن با تغییر و دوران گذار، کنار آمدن با طرد شدن و به حاشیه رانده شدن. مهار خشم. بخشش دیگران. معذرت خواهی. پرهیز از پذیرفتن کارهای خطرناک به ظاهر شجاعانه. فکر کردن به انجام دادن کارهای سرگرم کننده. بیان عواطف. اجتناب موقعیت های خطرناک. دفاع از خود. آرامبخشی به شخصی دیگر. سهیم کردن دیگران در احساسات خود.