فیبروم رحمی در بارداری، تاثیر آن بر زایمان طبیعی

لیومیوم‌های رحمی (فیبروم) شایع‌ترین تومورهای خوش خیم در سنین باروری می باشند. در سنین پیش از یائسگی در ۳۰ تا ۴۰ درصد زنان، این توده خوش خیم ایجاد می‌شود

فیبروم
دکتر ثریا عالمی ، جراح و متخصص بیماری های زنان و زایمان در مورد این بیماری می گوید:
«یکی از بیماری‌های شایع زنان، فیبروم است. این توده‌های گوشتی رحم در صورت بررسی با سونوگرافی در ۷۷ درصد زنان یافت می‌شود و سن شایع بروز آن ۳۵ تا ۵۰ سالگی است.

این توده‌های گوشتی که در لایه‌های مختلف رحمی یافت می‌شود، اندازه‌های متفاوتی دارد؛ از دو میلیمتر تا ۱۰ سانتیمتر و بزرگ‌تر.
فیبروم ها می توانند یکی و یا متعدد باشند و از آنجا که در سنین باروری در رحم یافت می شوند، حال این سوال پیش می آید که آیا فیبروم از علل نازایی است و به اختلال در باروری منجر می گردد و آیا در سیر زایمان اختلالی ایجاد می کند؟

این توده های رحمی که در بیشتر موارد بدون علامت است و به ندرت انواع سرطانی آن یافت می گردد، ترس و وحشت شدیدی در بیمار ایجاد می کند، اما در اغلب موارد بیشتر از یک خال گوشتی، مشکل دیگری نیست.
البته در مواردی بیشتر دیده می گردد، از جمله وجود سابقه در بستگان درجه یک مثل مادر و خواهر، آغاز عادت ماهانه در سنین پایین تر و یائسگی در سنین بالاتر.

در اشخاص چاق و در کسانی که کمتر حاملگی داشته اند، در مقابل آنها که حاملگی های متعدد داشته اند، کمتر دیده می گردد، اما خوردن قرص های جلوگیری از بارداری نقشی در ایجاد فیبروم یا بزرگ تر کردن آن ندارد.

این توده های رحمی در اشخاص نازا به ندرت مانع باروری می گردد، اما مواردی را که ممکن است فیبروم سبب نازایی شود، می توان با MRI (ام آر آی) تشخیص داد و جراحی لازم برایشان انجام داد، اما باید دانست با این جراحی امکان زایمان طبیعی را از بیمار می گیریم، زیرا وی فقط می تواند با سزارین بچه اش را به دنیا آورد و خطر یک جراحی سنگین با احتمال چسبندگی بعد از عمل و سایر عوارض جراحی و بیهوشی را برای بیمار باقی می گذاریم.

رشد فیبروم‌ها تحت تاثیر هورمون استروژن است
اغلب پس از سن یائسگی، با کاهش میزان هورمون‌ها توده‌ها از بین می روند
در ضمن احتمال پاره شدن رحم فردی که پس از این جراحی باردار شده است، حین بارداری وجود دارد.
فیبروم در بارداری هم گاهی مشکل ایجاد می کند. از جمله این که ممکن است تا دو و نیم ماهگی بزرگ تر شود و این بزرگ شدن ربطی به اندازه فیبروم ندارد و در اکثر موارد، سایز فیبروم هیچ تغییری نمی کند، اما به هر حال تا چهار هفته پس از زایمان به سایز قبلی برمی گردد.

فیبروم ها ممکن است به زایمان زودرس منجر شود
یا در مواردی ایجاد درد در بارداری کند که در این موارد می توان از مسکن های ساده مثل ایبوپروفن استفاده کرد.

فیبروم معمولا مشکلی برای زایمان طبیعی ایجاد نمی کند
فرد می تواند زایمان کند و نیازی به سزارین ندارد. در مواردی می بینیم بیماران از پزشک شان می خواهند ضمن سزارین فیبروم شان برداشته شود. باید دانست این کار فوق العاده خطرناک است، چون فیبروم ها حین بارداری خونرسانی وسیعی دارند و اگر به جراحی فیبروم در این زمان اقدام شود، امکان خونریزی شدید حین عمل جراحی و حتی از دست رفتن رحم وجود دارد.

در ضمن همان طور که گفته شد اندازه فیبروم پس از زایمان به حالت قبلی برگشته و کوچک تر می گردد، در نتیجه نیازی به جراحی ندارد.»

دکتر الهام السادات هاشمیان نایینی، جراح و متخصص زنان معتقد است:
«لیومیوم‌های رحمی (فیبروم) شایع‌ترین تومورهای خوش خیم در سنین باروری می باشند.
در سنین پیش از یائسگی در ۳۰ تا ۴۰ درصد زنان، این توده خوش خیم ایجاد می‌شود.
رشد فیبروم‌ها تحت تاثیر هورمون استروژن است و اغلب پس از سن یائسگی، با کاهش میزان هورمون‌ها توده‌ها از بین می روند.

آنمی (کم خونی)، دردهای قاعدگی، علایم فشاری در لگن، بزرگی شکم و نازایی از عوارض شایع فیبروم‌های رحمی است.
درمان بیمار دچار فیبروم رحمی باید بر اساس سن بیمار، تظاهرات بیماری و تمایل بیمار جهت انتخاب نوع درمان باشد.
در زنانی که مبتلا به علایم خفیف تا متوسط فیبروم می باشند و یا در بیماران با فیبروم های کوچک و بدون علامت و یا در زنان دچار فیبروم نزدیک به سن یائسگی، درمان طبی مناسب است.

درمان طبی بر دو نوع هورمونی و غیرهورمونی است. داروهای غیرهورمونی با کاهش میزان پروستاگلاندین‌ها، میزان خونریزی را کاهش می‌دهند.
مصرف ماهیانه داروهای هورمونی به مدت شش ماه، حجم فیبروم را ۳۰ درصد و حجم کلی رحم را ۳۵ درصد کاهش می دهد، ولی ۴ تا ۸ هفته پس از قطع مصرف دارو، اندازه رحم در طی مدت ۴ تا ۶ ماه به اندازه قبل از درمان برمی گردد. این درمان بر اساس صلاحدید پزشک معالج در بیمارانی که دچار خونریزی شدید می باشند تجویز می گردد.

در صورت افزایش رشد سریع فیبروم در طی درمان و یا عدم پاسخ به درمان طبی، باید هر گونه علل دیگر مشکلات رحمی مورد بررسی قرار گیرد.»