چه موقع استفراغ نوزاد خطرناک است؟ | راهنمای کامل دلایل و عوارض + ۵ نوع شایع استفراغ نوزاد

تفاوت بین بالا آوردن و استفراغ چیست؟

بالا آوردن (spitting up) معمولاً جریان آرام و کنترل ‌شده‌ای از محتویات معده است که اغلب همراه با آروغ زدن نوزاد اتفاق می‌افتد و معمولاً بدون درد یا ناراحتی است. در مقابل، استفراغ (vomiting) فرآیندی قوی‌تر و غیرارادی است که محتویات معده با فشار و شدت بیشتری از دهان خارج می‌شود و معمولاً نیازمند توجه بیشتری است.

بیشتر بخوانید:  بهترین روش گرفتن آروغ نوزاد

استفراغ نوزاد چیست؟

وقتی غذا یا مایعات به صورت ناگهانی و با فشار از دهان یا بینی نوزاد بیرون می‌آید، می‌گوییم نوزاد استفراغ کرده است. اگر استفراغ نوزاد شما قرمز یا سیاه باشد، ممکن است به این معنا باشد که خون بالا آورده است. اگر استفراغ نوزاد شما سبز باشد، ممکن است به این معنا باشد که صفرا بالا آورده و دچار انسداد روده شده است. دانستن اینکه هنگام استفراغ نوزاد چه کاری باید انجام دهید اهمیت زیادی دارد، زیرا ممکن است تهدیدکننده‌ی زندگی باشد.

شدت استفراغ بیشتر به مدت زمانی که کودک استفراغ می‌کند بستگی دارد. در آغاز بیماری، معمول است که کودک همه‌چیز را استفراغ کند و این حالت می‌تواند ۳ تا ۴ ساعت طول بکشد. سپس حال کودک بهتر می‌شود و استفراغ او به حالت خفیف تغییر می‌کند.

• استفراغ خفیف: ۱ تا ۲ بار در روز
• استفراغ متوسط: ۳ تا ۷ بار در روز
• استفراغ شدید: استفراغ همه چیز یا تقریباً همه چیز، یا ۸ بار یا بیشتر در روز

بیشتر بخوانید:  غذاهای ممنوع در دوران شیردهی - لیست ۹ خوردنی ممنوعه

انواع استفراغ نوزاد کدام‌اند؟

تشخیص نوع استفراغ نوزاد می‌تواند سرنخ‌های مهمی درباره علت آن به شما بدهد. در جدول زیر انواع استفراغ نوزاد را آورده‌ایم.

بالا آوردن شیر در نوزادان نشانه چیست؟

بالا آوردن شیر در نوزادان می‌تواند علل مختلفی داشته باشد. در ادامه به مهم‌ترین دلایل و نشانه‌های آن اشاره می‌کنیم:

1) عفونت‌های دستگاه ادراری و گوش

نوزادان ممکن است به دلیل عفونت ادراری یا گوش استفراغ کنند. در صورت مشکوک بودن به عفونت ادراری، حتماً به پزشک مراجعه کنید. در مورد عفونت گوش، می‌توان ابتدا ۲۴ ساعت صبر کرد تا ببینید وضعیت بهتر می‌شود یا نیاز به مراجعه به پزشک هست.

بیشتر بخوانید:  حساسیت نوزاد به شیر مادر، چه علائمی دارد؟

۲) حساسیت به شیر گاو و پروتئین (CPMA)

اگر نوزاد به شیر گاو حساسیت دارد، سیستم ایمنی بدن او نسبت به پروتئین‌های لبنی واکنش نشان می‌دهد. این با عدم تحمل لاکتوز متفاوت است که واکنشی به قند شیر است و در نوزادان کم اتفاق می‌افتد. بسیاری از شیرخشک‌ها حاوی پروتئین شیر گاو هستند. حتی اگر مادر لبنیات مصرف کند، مقدار کمی از پروتئین‌ها به شیر مادر منتقل می‌شود. نوزادان با CPMA ممکن است بعد از غذا، شیر بالا بیاورند و علائم زیر را نشان دهند:

• اگزما
• اسهال
• یبوست
• مشکل در افزایش وزن

قبل از هر تغییر در رژیم غذایی خود یا نوزاد، حتماً با پزشک مشورت کنید.

بیشتر بخوانید:   علائم حساسیت در نوزادان، نسبت به پروتئین گاوی

۳) تنگی پیلوریک

یک بیماری نادر که موجب استفراغ شدید می‌شود. در این بیماری، ماهیچه‌ای که کنترل خروج شیر از معده به روده را دارد، ضخیم می‌شود و شیر نمی‌تواند به روده منتقل شود. علائم معمولاً زمانی شروع می‌شوند که نوزاد حدود ۶ هفته سن دارد و شامل بالا آوردن مقدار کمی شیر پس از هر وعده است. با پیشرفت بیماری، استفراغ شدیدتر شده و شیر بالا آورده شده ممکن است دلمه بسته و زرد رنگ باشد. نوزادان پسر بیشتر از نوزادان دختر به این بیماری مبتلا می‌شوند.

۴) عفونت گاستروانتریت

 گاستروانتریت که به آن «گاسترو» یا «ویروس معده» نیز گفته می‌شود، به دلیل عفونت در دستگاه گوارش ایجاد می‌شود. این عفونت معمولاً ناشی از ویروس است اما گاهی باکتریایی هم هست. گاستروانتریت باعث استفراغ، اسهال، تب و درد شکم می‌شود. این بیماری به‌ راحتی بین افراد، به‌ویژه کودکان، منتقل می‌شود.

نقل قول از:

healthdirect

Children and small babies are more likely to get dehydrated from gastroenteritis. If your baby is under 6 months old, and has gastroenteritis see a doctor.

ترجمه:

کودکان و نوزادان بیشتر در معرض کم‌آبی ناشی از گاستروانتریت هستند. اگر نوزاد شما کمتر از ۶ ماه سن دارد و به گاستروانتریت مبتلا شده است، حتماً به پزشک مراجعه کنید.

۵) کتواسیدوز دیابتی (Diabetic ketoacidosis)

کتواسیدوز دیابتی یک اورژانس پزشکی است. اگر کودک استفراغ می‌کند و دچار کم‌آبی بدن نوزاد شده، باید سریعاً او را به اورژانس منتقل کنید. کتواسیدوز دیابتی گاهی اولین نشانه‌ی دیابت در کودک است. این وضعیت زمانی رخ می‌دهد که بدن انسولین کافی برای استفاده از گلوکز (قند خون) برای تامین انرژی ندارد. گاهی بدن شروع به تجزیه چربی‌ها می‌کند و کتون تولید می‌شود. کتون‌ها باعث می‌شوند خون بیش از حد اسیدی شود. علائم کتواسیدوز دیابتی عبارت است از:

• کم‌آبی
• استفراغ
• تند شدن تنفس
• خستگی
• گیجی و اختلال ذهنی

استفراغ نوزاد از بینی نشانه چیست؟

بالا آوردن شیر از بینی نوزاد به حالتی گفته می‌شود که شیر خورده شده، با فشار یا بدون فشار، از بینی نوزاد خارج می‌شود. این وضعیت می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد و اغلب در چند ماه اول زندگی شایع است. والدین معمولاً با مشاهده این حالت نگران می‌شوند و می‌پرسند: «چرا نوزاد از بینی استفراغ می‌کند؟» در ادامه، مهم‌ترین دلایل بالا آوردن شیر از بینی و دهان نوزاد را بررسی می‌کنیم.

• خوردن بیش از حد شیر: نوشیدن مقدار زیادی شیر در یک وعده، بیش از ظرفیت معده نوزاد، می‌تواند باعث برگشت شیر و خروج آن از بینی شود.
• وجود عوامل به‌هم‌زننده تمرکز نوزاد: محیط شلوغ یا پر از صدا و عوامل مزاحم هنگام شیر خوردن، باعث اختلال در بلع نوزاد می‌شود و ممکن است شیر از بینی نوزاد بیرون بزند. بهتر است شیردهی در محیطی آرام انجام شود.
• بلع هوا همراه با شیر: نوزادان گرسنه ممکن است با سرعت شیر بخورند و در حین بلع، هوا نیز وارد معده شود. این موضوع می‌تواند باعث استفراغ یا خروج شیر از بینی شود.
• دریچه نابالغ معده (کاردیا): دریچه بین مری و معده در نوزادان هنوز کامل شکل نگرفته است، بنابراین برگشت غذا و رفلاکس شایع است. این عامل باعث می‌شود شیر به بینی و دهان نوزاد برگردد، به خصوص در نوزادان تازه متولد شده و نارس.
• انسداد دریچه پیلور: استفراغ جهنده و مکرر در نوزادان، به ویژه پسران، ممکن است نشانه انسداد دریچه انتهایی معده باشد. در این حالت، با لمس قسمت بالایی و راست شکم، ممکن است توده‌ای شبیه زیتون حس شود و خروج شیر از بینی شایع است.

استفراغ نوزاد بعد از خوردن شیر خشک

استفراغ گاه‌ به ‌گاه بعد از شیر خوردن، چه شیر خشک باشد و چه شیر مادر، در نوزادان شایع است زیرا دستگاه گوارش تازه و حساس نوزاد هنوز در حال یادگیری نحوه پردازش شیر است. دلایل مختلفی وجود دارد که نوزاد بعد از خوردن شیر خشک استفراغ کند اما مهم است بدانید که این حالت اغلب طبیعی است. در ادامه، دلایل استفراغ نوزاد بعد از خوردن شیر خشک را توضیح می‌دهیم.

• افراط در شیردهی: شیر دادن با شیشه شیر راحت‌تر از شیر مادر است و نوزاد می‌تواند سریع‌تر و مقدار بیشتری شیر بنوشد. معده نوزادان کوچک است و در چهار تا پنج هفتگی تنها می‌تواند حدود ۹۰ تا ۱۲۰ میلی‌لیتر شیر نگه دارد. نوشیدن بیش از حد شیر باعث پر شدن معده و در نتیجه استفراغ می‌شود.
• عدم آروغ زدن درست: نوزادان هنگام شیر خوردن هوا هم می‌بلعند. شیر دادن با شیشه شیر ممکن است باعث بلع بیشتر هوا شود که معده را پر کرده و باعث استفراغ می‌شود. آروغ زدن بعد از شیر دادن می‌تواند این مشکل را کاهش دهد.
• رفلاکس نوزاد: نوزادان ممکن است رفلاکس معده داشته باشند و شیر به مری و دهان بازگردد. این حالت معمولاً باعث بالا آوردن می‌شود و گاهی تحریک گلو و استفراغ را در پی دارد. تغذیه با وعده‌های کوچک‌تر ممکن است کمک ‌کننده باشد.

  ---

  بیشتر بخوانید: علائم رفلاکس در نوزادان، هشداری مهم

• ---

  یبوست: نوزادانی که با شیر خشک تغذیه می‌شوند، معمولاً باید روزانه یک بار اجابت مزاج داشته باشند. کمتر از این مقدار می‌تواند نشانه یبوست باشد. علائم یبوست شامل نفخ، شکم سفت، گریه و تلاش شدید برای دفع مدفوع است. یبوست می‌تواند باعث استفراغ نیز بشود.
• آلرژی به شیر: در موارد نادر، استفراغ نوزاد ممکن است به دلیل حساسیت به شیر گاو باشد. این حساسیت ممکن است بلافاصله یا چند ساعت پس از شیر خوردن ایجاد شود و علائمی مانند جوش پوستی، اسهال، سرفه، کهیر و مشکلات تنفسی داشته باشد.
• عدم تحمل لاکتوز: عدم تحمل لاکتوز با آلرژی شیر متفاوت است و معمولاً باعث علائم گوارشی مانند اسهال، نفخ و گاهی استفراغ پس از خوردن شیر خشک حاوی شیر گاو می‌شود.

بیشتر بخوانید: شیر خشک نوزاد، انواع آن را بشناسید

آیا خون در استفراغ نوزاد خطرناک است؟

وجود خون در استفراغ نوزاد می‌تواند نگران‌کننده باشد اما همیشه به معنای وجود مشکلی جدی نیست. شایع‌ترین علت خونریزی، خون نوک سینه مادر است که ممکن است هنگام شیر دادن وارد دهان نوزاد شود و باعث دیده شدن خون در استفراغ یا مدفوع شود. این حالت ممکن است دردناک باشد یا بدون درد رخ دهد. با این حال، دلایل دیگری نیز می‌توانند باعث استفراغ خونی در نوزاد شوند:

• اختلالات لخته خون: برخی نوزادان، به ‌ویژه آن‌هایی که کمبود ویتامین E دارند، ممکن است دچار مشکلات انعقادی شوند که خونریزی را تشدید می‌کند.
• استفراغ شدید یا مکرر: بالا آوردن مداوم یا با فشار زیاد می‌تواند باعث خراشیدگی گلو و حلق نوزاد شود و منجر به مشاهده خون در استفراغ گردد.

عوارض استفراغ نوزاد چیست؟

در صورتی که استفراغ نوزاد درمان نشود و شدت آن زیاد باشد، عوارض زیر را در پی خواهد داشت:

• کم آبی: استفراغ مکرر می‌تواند منجر به از دست دادن مایعات و الکترولیت‌های بدن شود که در نوزادان به دلیل وزن کم و ذخایر محدود مایعات، بسیار خطرناک است. علائم کم‌آبی شامل خشکی دهان، کاهش ادرار، گریه بدون اشک و بی‌حالی است.
•    اختلالات الکترولیتی: از دست دادن الکترولیت‌هایی مانند سدیم، پتاسیم و کلرید می‌تواند باعث عدم تعادل شیمیایی در بدن شود که بر عملکرد قلب، عضلات و سیستم عصبی تاثیر می‌گذارد.
•   کاهش وزن: استفراغ مکرر می‌تواند مانع دریافت مواد مغذی کافی شود که در نوزادان می‌تواند کاهش وزن را در پی داشته باشد.
• تحریک مری: استفراغ مکرر، می‌تواند مری را تحریک کرده و باعث التهاب یا حتی زخم شود.

استفراغ زرد نوزاد

نوزادانی که روده‌هایشان مسدود یا پیچ‌خورده است، حتی زمانی که روده در حال آسیب دیدن است، ممکن است سالم به نظر برسند. مهم‌ترین علامت انسداد یا پیچ‌خوردگی روده، استفراغ زرد یا سبز (استفراغ صفراوی) است. پیش از هر چیز نوزاد شما توسط پزشک معاینه شده و آزمایش‌ها و اسکن‌هایی انجام می‌شود تا مشخص شود آیا پیچ‌خوردگی یا انسداد روده وجود دارد یا خیر. ابتدا یک رادیوگرافی انجام می‌شود تا مشخص شود که آیا روده پیچ خورده است (ولولوس) یا در جای اشتباه قرار دارد (چرخش غیرطبیعی یا مال‌روتاسیون).

ممکن است پزشک آزمایش‌های دیگری، از جمله آزمایش خون، تجویز کند تا مطمئن شود استفراغ صفراوی ناشی از علت دیگری نیست. اگر نوزاد شما دچار مال‌روتاسیون یا ولولوس باشد، نیاز به انتقال فوری به بیمارستان کودکان برای جراحی اضطراری خواهد داشت.

درمان استفراغ زرد نوزاد چگونه است؟

اولین قدم برای درمان استفراغ  زرد نوزاد، قطع تغذیه اوست تا روده استراحت کند و از استفراغ بیشتر جلوگیری شود. در بیمارستان، یک کاتتر وریدی (IV) در دست نوزاد قرار داده می‌شود تا مایعات و قند دریافت کند. در صورتی که استفراغ ناشی از عفونت باشد، پزشک ممکن است آنتی‌بیوتیک نیز تجویز کند.

نوزاد می‌تواند پس از تایید پزشک مبنی بر عدم وجود پیچ‌خوردگی یا انسداد، مجدداً تغذیه شود. اگر انسداد یا پیچ‌خوردگی وجود داشته باشد، نوزاد نیاز به جراحی دارد. در جراحی، روده باز شده، خون‌رسانی ترمیم می‌شود و روده در موقعیت طبیعی خود قرار می‌گیرد.

چه موقع استفراغ نوزاد خطرناک است؟

استفراغ نوزاد معمولاً پدیده‌ای شایع و طبیعی است اما در برخی شرایط می‌تواند خطرناک باشد و نیاز به توجه فوری دارد که عبارتند از:

• استفراغ در خواب: نوزادان معمولاً در حالت خواب عمیق روی شکم راحت‌تر می‌خوابند اما در این وضعیت میزان فرو بردن شیر کمتر است. اگر نوزاد در خواب استفراغ کند، غذا و مایعات می‌توانند در دهانه مجاری تنفسی جمع شوند و وارد ریه یا مجاری تنفسی شوند. این حالت می‌تواند باعث مسدود شدن راه تنفس و خفگی شود و از جمله شرایط اورژانسی محسوب می‌شود.
• استفراغ صفراوی: استفراغی که رنگ آن سبز یا زرد تیره باشد، معمولاً ناشی از مایع صفرا است و می‌تواند نشانه‌ای از انسداد یا پیچ‌خوردگی روده باشد. این نوع استفراغ جدی تلقی می‌شود و نیاز به بررسی فوری پزشکی دارد.
• استفراغ همراه با خون: مشاهده خون در استفراغ نوزاد نیز می‌تواند خطرناک باشد، به ویژه اگر ناشی از آسیب گلو یا مشکلات انعقادی باشد و نیاز به ارزیابی توسط پزشک دارد.

بعد از استفراغ نوزاد چه کنیم؟

اگر استفراغ نوزاد زرد یا سبز رنگ بود، همان‌طور که پیش‌تر اشاره کردیم باید فوراً به اورژانس مراجعه کنید. در غیر این صورت باید از دهیدراته شدن بدن نوزاد جلوگیری کنید. اگر نوزاد دچار گاستروانتریت شده، ادامه تغذیه او با شیر مادر یا شیر خشک مهم است؛ می‌توانید دفعات تغذیه را بیشتر کنید.

اگر نوزاد بیش از ۶ ماه سن دارد و استفراغ او ناشی از گاسترو است، پزشک ممکن است دارویی به نام اندانسترون (Ondansetron)  تجویز کند که مانع تهوع و استفراغ می‌شود. سایر داروهای ضد استفراغ معمولاً به دلیل عوارض جانبی احتمالی توصیه نمی‌شوند. همچنین به هیچ عنوان بدون دستور پزشک و خودسرانه به نوزاد دارو ندهید.

موارد مهم دیگری که باید رعایت کنید به شرح زیر است:

• به جای اینکه هر دو ساعت ۱۵ دقیقه شیر دهید، دفعات شیردهی را افزایش دهید و مدت زمان هر وعده را کاهش دهید؛ مثلاً هر یک ساعت، حدود ۸ دقیقه شیر دهید.
• نوزاد را طوری نگه ندارید که فشار اضافی به معده او وارد شود. این کار به کاهش استفراغ و ناراحتی معده کمک می‌کند.
• اطمینان حاصل کنید که نوزاد تمام هاله پستان را در دهان بگیرد تا هوای کمتری بلعیده شود. هرچه هوای کمتری وارد معده شود، راحتی نوزاد در هنگام تغذیه بیشتر خواهد بود.

بیشتر بخوانید: شربت دمیترون - راهنمای کامل کاربردها، دوز و عوارض

درمان استفراغ در کودکان زیر ۲ سال

در بیشتر موارد، استفراغ در نوزادان و کودکان زیر ۲ سال موقتی است و به خودی خود بهبود می‌یابد. با این حال، درمان استفراغ به علت زمینه‌ای آن بستگی دارد. برخی از نکات مهم در مدیریت استفراغ کودکان عبارتند از:

1. به کودکان زیر 2 سال که استفراغ کرده‌اند، محصولات لبنی یا غذای جامد ندهید.
2. وقتی کودک سه تا چهار ساعت استفراغ نداشت، به ‌تدریج مقدار مایعات را افزایش دهید.
3. در صورت کم‌آبی کودکان زیر 2 سال، به آنان به ‌صورت منظم و جرعه ‌جرعه آب بدهید. از دادن آبمیوه یا نوشیدنی‌های گازدار به کودکان خودداری کنید، زیرا این نوشیدنی‌ها نه‌ تنها به جبران کم‌ آبی کمک نمی‌کنند، بلکه ممکن است علائم گوارشی ناخوشایند مانند اسهال را طولانی‌تر کنند.
4. اگر کودک شما کمتر از دو سال سن دارد و همچنان با شیر خشک تغذیه می‌شود، از شیر خشک بدون لاکتوز استفاده کنید.

اگر استفراغ کودک با روش‌های ساده کنترل نشد یا با علائم دیگری مانند تب، کم‌آبی شدید، خون در استفراغ یا بی‌قراری زیاد همراه بود، مراجعه فوری به پزشک ضروری است.

آیا بعد از استفراغ نوزاد می‌توانیم به او شیر بدهیم؟

در اغلب موارد، می‌توانید مدت کوتاهی پس از استفراغ نوزاد، دوباره شیر دهید تا از کم ‌آبی بدن او جلوگیری شود. با این حال، در برخی شرایط بهتر است قبل از تلاش مجدد برای تغذیه، کمی صبر کنید. به‌خصوص اگر نوزاد داروهایی مانند مسکن یا تب‌بر دریافت کرده است، بهتر است اجازه دهید دارو جذب شود و از بالا آوردن مجدد آن جلوگیری شود.

راه‌های پیشگیری از استفراغ نوزاد کدام‌اند؟

برای جلوگیری از استفراغ نوزاد می‌توانید کارهای زیر را انجام دهید:

•   نوزاد را در حالت نشسته یا قائم شیر دهید.
• پس از شیر دادن، نوزاد را کمی بالا نگه دارید.
•   نوزاد را به سمت چپ بخوابانید.
• نوزاد خود را به پرخوری عادت ندهید.
•   از تاب دادن یا بالا و پایین کردن نوزاد بعد از شیر دادن خودداری کنید.

چه زمانی برای استفراغ نوزاد باید به پزشک مراجعه کنیم؟

زمان و شرایط استفراغ می‌تواند به شناسایی علت آن کمک کند. در برخی موارد، استفراغ نوزاد نیاز به بررسی فوری پزشکی دارد:

• استفراغ ۱ تا ۸ ساعت پس از غذا می‌تواند نشانه مسمومیت غذایی باشد.
• در صورتی که استفراغ نوزاد ناشی از آسیب سر یا جراحت باشد.
• بالا آوردن همراه با اسهال باشد.
• در صورتی که نوزاد بیش از 6 ساعت ادرار نکرده باشد.
• وقتی نوزاد تب بالاتر از 100 درجه فارنهایت دارد.
• در صورتی که نشانه‌هایی از کم‌آبی بدن مشاهده شود.
• استفراغ بیش از یک روز ادامه داشته باشد.
• رنگ استفراغ زرد یا سبز باشد.

در صورتی که نوزاد شما هر یک از علائم ذکر شده را داشت، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید.

سوالات متداول

1. استفراغ پنیری نوزاد نشانه چیست؟ استفراغ پنیری نوزاد معمولاً نشانه مشکلات گوارشی یا هضم دشوار شیر است.
2. استفراغ نوزاد تا چه اندازه طبیعی است؟ استفراغ در نوزادان معمولاً بلافاصله یا کمی بعد از تغذیه رخ می‌دهد و در شرایط طبیعی نباید بیش از ۲۴ ساعت ادامه داشته باشد.
3. آیا استفراغ نوزاد خطرناک است؟ اگر نوزاد به طور مکرر استفراغ می‌کند یا استفراغ او با علائمی مانند تب بالا، سرفه شدید، مشکلات تنفسی، وجود خلط در استفراغ یا تغییر رنگ و بوی غیرطبیعی آن همراه باشد، این وضعیت خطرناک محسوب می‌شود و نیاز است فوراً به پزشک مراجعه کنید.

جمع‌بندی

به طور کلی، بالا آوردن و استفراغ در نوزادان دو پدیده مرتبط اما متفاوت هستند که تشخیص صحیح آن‌ها اهمیت زیادی دارد. بالا آوردن معمولاً فرآیندی آرام و کنترل ‌شده است و اغلب با آروغ زدن همراه بوده و برای نوزاد خطرناک نیست، در حالی که استفراغ فرآیندی شدید و غیرارادی است که می‌تواند نشانه مشکلات گوارشی، عفونت یا بیماری‌های جدی مانند انسداد روده و کتواسیدوز دیابتی باشد. نوع، رنگ و شدت استفراغ اطلاعات مهمی درباره علت آن ارائه می‌دهد و در برخی موارد نیازمند مراقبت فوری پزشکی است. همچنین، عواملی مانند تغذیه بیش از حد، بلع هوا، حساسیت به شیر یا رفلاکس معده می‌توانند منجر به بالا آوردن یا استفراغ شوند. آگاهی والدین از علائم خطر و مراجعه به پزشک در زمان مناسب می‌تواند از عوارض جدی مانند کم‌ آبی، اختلالات الکترولیتی و کاهش وزن جلوگیری کند و سلامت نوزاد را تضمین کند.