بارداری میتواند باعث تغییراتی در آسم شود و آسم شرایطی است که در آن راههای هوایی سفت میشود و تنفس را سخت میکند. در حدود ۴۰ درصد از خانمهای باردار، علائم آسم بدتر میشوند. اجتناب از محرکهای آسم و مصرف داروها میتواند مشکل ریه در بارداری را مدیریت کند. اگر درباره تاثیر آسم بر جنین نگرانید، باید بگوییم که درمانهایی مانند استنشاقها معمولا در دوران بارداری بیخطر هستند.
آسم در بارداری چیست؟
آسم، یک بیماری مزمن است که ریهها را درگیر میکند. علاوه بر این، تنگی نفس یکی از علائم شایع بارداری، حتی در بین افراد کاملا سالم است. اگر مبتلا به آسم هستید، که شامل علائم دیگری مانند خسخس سینه، دورههای سرفه و سفتی قفسه سینه میشود، ممکن است شرایط برایتان کمی سختتر شود. علاوه بر نگرانی در مورد سلامتی خودتان، حتما نگران تاثیر آسم بر جنین نیز هستید.
اگر آسم دارید و باردار شدهاید، ادامه درمان برای جلوگیری از حملات آسم یا تشدید آن اهمیت بسیاری دارد. آسم کنترلنشده میتواند خطراتی را برای سلامتی شما و جنین ایجاد کند. از سوی دیگر، اگر برنامه درمانی خود را دنبال و تمام داروهای تجویز شده را مصرف کنید، دلیلی ندارد که نتوانید بارداری سالم و نوزاد سالمی داشته باشید.
آیا بارداری آسم را بدتر میکند؟
این موضوع به شرایط منحصر به فرد شما بستگی دارد. تحقیقات نشان میدهد که در حدود 40 درصد از افراد، آسم در دوران بارداری تشدید میشود که اغلب شامل افرادی است که آسم شدید دارند. 60 درصد دیگر از خانمهای باردار مبتلا به آسم یا متوجه تغییراتی نمیشوند یا علائم آسم آنها بهبود مییابد.
محققان همچنین درباره تغییرات آسم در بارداری، موارد زیر را دریافتهاند:
- بدتر شدن آسم معمولا بین هفتههای ۲۹ تا ۳۶ بارداری رخ میدهد.
- بهبود آسم در طول بارداری معمولا به تدریج رخ میدهد.
- علائم آسم معمولا در طول زایمان بدتر نمیشود.
- علائم آسم که در دوران بارداری تغییر میکند معمولا در سه ماه اول پس از تولد نوزاد به حالت عادی باز میگردد.
- خانمهایی که در بارداری تغییراتی را در علائم آسم تجربه میکنند، تغییرات مشابهی را در بارداریهای آینده خواهند داشت.
تاثیر آسم بر جنین، آیا روی جنین تاثیر میگذارد؟
آسم اگر کنترل نشود، میتواند برای جنین خطراتی داشته باشد. آسم کنترل نشده، میزان اکسیژن موجود در خون شما را برای جنین در حال رشد کاهش و خطر عوارض بارداری را افزایش میدهد.
اکثر زنان باردار مبتلا به آسم که عوارضی را تجربه میکنند، معمولا نمیدانند چگونه آسم خود را در دوران بارداری مدیریت کنند. مثلا نگرانند که داروهای آسم ممکن است به جنین آسیب برساند، بنابراین مصرف آن را قطع میکنند. اما عدم مدیریت آسم، خطراتی بیشتر از روشهای درمانی دارد.
از سوی دیگر، انجام اقدامات مناسب برای مدیریت آسم مانند مصرف تمام داروهای تجویز شده، شانس شما را برای داشتن یک بارداری طبیعی و به دنیا آوردن یک نوزاد سالم افزایش میدهد.
علائم آسم در بارداری چیست؟
علائم آسم در دوران بارداری مانند علائم آسم در شرایط دیگر است. اگر نسبت به محرکهای خاصی حساسیت دارید، باید از آنها دوری کنید. علائم آسم در بارداری عبارتند از:
- تنگی نفس
- سرفه (به ویژه در شب)
- سفتی قفسه سینه، درد یا فشار روی قفسه سینه
- خسخس سینه
آنچه در بارداری متفاوت است، شدت علائم آسم است که امکان دارد در دوران بارداری بهتر یا بدتر شوند، یا اصلا تغییر نکنند.
علت آسم در بارداری چیست؟
بارداری باعث آسم نمیشود، اما تغییرات مرتبط با بارداری در بدن شما میتواند باعث شود که شرایطی متفاوت را تجربه کنید. تغییراتی که بر تنفس شما تأثیر میگذارد عبارتند از:
- افزایش اندازه رحم: در دوران بارداری، رحم برای نگهداری جنین در حال رشد منبسط میشود. بنابراین دیافراگم (عضلهای که کمک میکند هوا را به داخل ریههای خود بکشید و آن را آزاد کنید) تغییر مکان میدهد. دیافراگم شما ممکن است نتواند آزادانه حرکت کند که به شما اجازه تنفس کامل بدهد.
- افزایش هورمونهای بارداری: افزایش ناگهانی هورمونهای بارداری میتواند باعث التهاب و خشکی سینوسها شود. به طور خاص، افزایش سطح پروژسترون باعث تحریک تنفس سریعتر میشود.
- افزایش ضربان: قلب شما باید بیشتر کار کند تا بتواند خون شما و جنین را تامین کند و این شرایط برای قلب، خستهکننده است و باعث تنگی نفس میشود.
اگر سابقه آسم ندارید و به طور ناگهانی دچار مشکل در تنفس شدهاید، ممکن است مشکل یک بیماری مزمن باشد که علائم دیگری دارد. شاید هم آسم خفیف و تشخیص داده نشده داشتهاید که تغییرات مرتبط با بارداری، آن را بدتر کرده است. برای اطمینان به پزشک مراجعه کنید.
عوارض آسم در دوران بارداری و زایمان چیست؟
آسم کنترل نشده خطر برخی از عوارض بارداری را افزایش میدهد. همچنین، افراد مبتلا به آسم شدید، نسبت به افراد مبتلا به آسم خفیف یا متوسط، احتمال دارد عوارض بیشتری را تجربه کنند. این عوارض عبارتند از:
- پرهاکلامپسی: یک وضعیت فشار خون جدی است که اندامهای شما را تحت فشار قرار میدهد و خطرات جدی برای جنین ایجاد میکند.
- زایمان زودرس: زمانی که نوزاد قبل از هفته ۳۷ بارداری به دنیا میآید، یعنی دچار زایمان زودرس شدهاید. نوزادانی که خیلی زود به دنیا میآیند ممکن است مشکلات سلامتی مرتبط با مسائل رشدی داشته باشند.
- وزن کم نوزاد هنگام تولد: ممکن است در صورت داشتن آسم، نوزاد را زودتر به دنیا بیاورید و نوزادانی که کوچکتر از حد طبیعی هستند کاملا رشد نکردهاند که میتواند باعث مشکلات سلامتی شود.
عوامل خطر افزایش عوارض بارداری مرتبط با آسم
عوامل خاصی ممکن است باعث بدتر شدن آسم در دوران بارداری شود. این عوامل عبارتند از:
- سیگار کشیدن
- مصرف نکردن داروهای آسم یا عدم مصرف داروها بر اساس تجویز پزشک
- داشتن اضافه وزن یا چاقی (بیامآی ۳۰ یا بالاتر)
تشخیص آسم در بارداری چگونه است؟
روند تشخیص آسم، یکسان است. پزشک آزمایشهایی انجام میدهد که برای شما و جنین بیخطر باشد. تشخیص شامل موارد زیر است:
- سابقه پزشکی: شامل شرح علائم شما و زمانی که علائم ایجاد یا بدتر میشوند.
- معاینه فیزیکی: در طول معاینه فیزیکی، پزشک علائم شما را بررسی میکند.
- اسپیرومتری: آزمایشی که جریان هوا را در سراسر ریه شما اندازهگیری میکند.
- همچنین ممکن است برای رد کردن شرایطی غیر از آسم که بر تنفس شما تأثیر میگذارد نیاز به آزمایش خون و روشهای تصویربرداری داشته باشید.
درمان آسم در دوران بارداری
مدیریت آسم در دوران بارداری شامل مصرف داروهای آسم طبق تجویز پزشک است. مدیریت آسم به این معنی است که شما باید حداقل علائم را در طول روز داشته باشید. تمام شب بدون علائم آسم بخوابید. بتوانید فعالیتهای روزمره خود را انجام دهید و به ندرت به استفاده از استنشاق تسکیندهنده نیاز داشته باشید.
نظارت بر سلامتی و وضعیت جسمی
نظارت بر وضعیت جسمی، شامل مراقبت از سلامت خودتان و جنین است که شامل موارد زیر میشود:
- بررسی ریهها و تنفس: شاید برای بررسی تنفس خود به آزمایشات منظم نیاز، یا اسپیرومتری نیاز داشته باشید.
- بررسی عملکرد اندام و رشد جنین: برای بررسی رشد جنین به آزمایشاتی نیاز دارید. سونوگرافی منظم بارداری نحوه رشد جنین را بررسی میکند. ممکن است پس از هفته ۳۲ بارداری به سونوگرافی یا آزمایش بدون استرس برای بررسی ضربان قلب جنین نیاز داشته باشید.
از محرکها اجتناب کنید
باید مراقب «محرکها» یا موادی که میتوانند باعث حمله آسم شوند، باشید و تا حد امکان از آنها دوری کنید. محرکهای رایج آسم عبارتند از:
- دود تنباکو
- فضولات آفات (سوسک و موش)
- بوهای شدید شیمیایی (مانند محصولات پاککننده)
- رایحههای قوی (مانند عطر یا ادکلن)
- کنههای گرد و غبار خانگی
- بیمار شدن (سرماخوردگی، آنفولانزا)
- شوره حیوانات خانگی
- استرس
- گرده
داروهای آسم را طبق برنامه درمانی خود مصرف کنید.
داروهای ایمن و موثر آسم به اشکال مختلف از جمله داروهای استنشاقی و خوراکی (قرص ها و مایعات) وجود دارند.
داروهای ایمن و موثر آسم به اشکال مختلف از جمله داروهای استنشاقی و خوراکی (قرص ها و مایعات) وجود دارند. هنگام تجویز داروهای آسم در دوران بارداری، پزشک عوامل متعددی را در نظر میگیرد که عبارتند از:
- کدام داروها طولانیترین سابقه استفاده ایمن در دوران بارداری را دارند.
- کدام داروها در کنترل آسم مؤثرتر هستند.
- کدام داروها در هر سه ماهه بیخطرترین و موثرترین هستند.
- اکثر افراد میتوانند در دوران بارداری و زایمان و در دوران شیردهی به مصرف داروهای معمول آسم خود ادامه دهند.
پیشگیری از خطر عوارض مرتبط با آسم در دوران بارداری
بهترین راه کاهش خطر عوارض آسم در بارداری این است که برنامه درمانی خود را دنبال کنید که شامل اجتناب از محرکها و مصرف منظم داروها میشود. مدیریت ضعیف آسم نسبت به اکثر عوارض جانبی رایج درمان، خطر بیشتری برای جنین دارد.
آیا مصرف آلبوترول در دوران بارداری بیخطر است؟
آلبوترول، یکی از بیخطرترین داروهای آسم در دوران بارداری است. با این حال، ایمنترین دارویی که باید مصرف کنید، دارویی است که در کنترل آسم شما بهترین عملکرد را دارد.
آیا میتوانم در دوران بارداری واکسن آلرژی بزنم؟
پزشکان تزریق واکسن آلرژی را در دوران بارداری شما شروع نمیکنند. اگر قبل از بارداری، واکسن آلرژی دریافت کردهاید، ممکن است پزشکتان تزریق آن را ادامه دهد.
آیا میتوانم در دوران بارداری واکسن آنفولانزا بزنم؟
واکسن آنفولانزا در تمام سه ماهه بارداری توصیه میشود و از شما در برابر بیماری محافظت میکند. سرماخوردگی و آنفولانزا، محرکهای رایج حملات آسم هستند.
خلاصه
وقتی نوبت به بارداری موفق میرسد، مهم است که از خودتان به خوبی مراقبت کنید. اگر مشکل ریه در بارداری، یا یک بیماری مزمن مانند آسم دارید، مراقبت از سلامتیتان، کاملا حیاتی است. تاثیر آسم بر جنین در شرایطی است که شما علائم بیماری خود را مدیریت نکنید، در غیر اینصورت آسم، مشکلی برای جنین ایجاد نمیکند. داروهایتان را طبق تجویز پزشک مصرف و از محرکهای آسم اجتناب کنید.