ماندگاری شیر مادر، چه مدت؟

ماندگاری شیر مادر در دمای اتاق (۲۵ درجه سانتی‌گراد)، تا ۴ ساعت است و در یخچال (با دمای ۴ درجه یا کمتر) تا ۴ روز است. در فریزر نیز، بسته به شرایط، شیر مادر تا ۶ ماه با کیفیت بالا و تا ۱۲ ماه به طور ایمن ماندگاری دارد. به خواندن ادامه دهید تا کاملاً با نحوه نگهداری شیر مادر در یخچال و فریزر و دمای اتاق آشنا شوید.

ماندگاری شیر مادر در دمای اتاق

ایمن‌ترین حالت این است که شیر تازه دوشیده‌شده را که در دمای اتاق (تا حدود ۲۵ درجه سانتی‌گراد) قرار دارد، ظرف ۴ ساعت مصرف کنید. البته اگر شیر در شرایط بسیار بهداشتی دوشیده شده باشد و به ویژه اگر دمای محیط نسبتاً خنک باشد، ممکن است بتوانید آن را تا ۶ تا ۸ ساعت نیز نگه دارید.

شیر تازه دوشیده‌شده را در دمای اتاق، ظرف ۴ ساعت مصرف کنید.

با این حال، اگر نوزاد شیشه شیر مادر را نصفه بخورد، زمان کمتری برای استفاده باقی می‌ماند، چرا که در طول تغذیه، باکتری‌هایی از دهان نوزاد وارد بطری می‌شوند که در نهایت، شیر را فاسد می‌کنند. مشکل این‌جا است که نمی‌توان دقیقاً تشخیص داد چه زمانی شیر خراب می‌شود. کارشناسان توصیه می‌کنند که اگر نوزاد شروع به خوردن از بطری کرد، حداکثر تا دو ساعت فرصت دارد آن را تمام کند. در غیر این صورت، باقی‌مانده شیر باید دور ریخته شود. شما هم سعی کنید بطری‌های شیر را دور از نور مستقیم خورشید نگه دارید و اگر نوزادتان اغلب بطری را کامل نمی‌خورد، مقدار شیر هر وعده را کمتر در نظر بگیرید.

ماندگاری شیر مادر در یخچال

ماندگاری شیر مادر در یخچال (با دمای ۴ درجه سانتی‌گراد یا کمتر) تا ۸ روز است. البته این مدت حداکثری برای شیرهایی در نظر گرفته شده که در شرایط بسیار بهداشتی نگهداری شده‌اند و این موضوع به معنای حفظ کامل مواد مغذی و تقویت‌کننده ایمنی شیر تا روز هشتم نیست. برای حفظ کیفیت بهتر، توصیه می‌شود شیر موجود در یخچال را حداکثر تا ۴ روز مصرف کنید. به علاوه، شیر را در قسمت پشتی یخچال نگهداری کنید، نه در درِ یخچال؛ زیرا باز و بسته شدن مداوم باعث نوسانات دما می‌شود.

نحوه نگهداری شیر مادر در فریزر

برای این کار، ظرف یا بطری شیر را تا لبه پر نکنید، چرا که شیر هنگام یخ زدن نیاز به فضای انبساط دارد. در ضمن، شیر را در قسمت پشتی فریزر قرار دهید، نه روی در آن که دمای پایداری ندارد. هم‌چنین، لازم به ذکر است با این‌که شیر می‌تواند تا ۹ تا ۱۲ ماه در فریزر باقی بماند، اما برای حفظ بهترین کیفیت، توصیه می‌شود شیر یخ‌زده‌شده را حداکثر تا ۶ ماه استفاده نمایید.
یکی دیگر از اصول نگهداری شیر مادر این است که قبل از فریز کردن شیر، مطمئن شوید نوزاد شما شیر یخ‌زدایی‌شده را می‌پذیرد. گاهی شیر یخ‌زده پس از ذوب شدن بو یا طعمی شبیه صابون پیدا می‌کند که به دلیل فعالیت آنزیمی به نام لیپاز در تجزیه چربی‌های شیر است. با این حال، شیر هنوز سالم است و بیشتر نوزادان آن را بدون مشکل می‌نوشند.

شیر دوشیده شده مادر را چطور گرم کنیم؟

برای یخ‌زدایی شیر مادر منجمد یا گرم کردن شیر سرد، ظرف شیر را زیر آب گرم روان بگیرید یا در یک کاسه آب گرم قرار دهید. اگر شیر به لایه‌های جداگانه تقسیم شده، به‌آرامی آن را بچرخانید تا دوباره یکدست شود. ضمناً پیش از دادن شیر به نوزاد، چند قطره از آن را روی مچ دست‌تان بچکانید تا دمایش را بررسی کنید.
علاوه بر این کار می‌توانید شیر یخ‌زده را حدود ۱۲ ساعت در یخچال قرار دهید تا به‌آرامی یخ آن باز شود. شیر یخ‌زدایی‌شده تا ۲۴ ساعت از زمان کامل ذوب شدن در یخچال قابل استفاده است.

شیر یخ‌زدایی‌شده تا ۲۴ ساعت از زمان کامل ذوب شدن در یخچال قابل استفاده است.

فقط این‌که هرگز برای یخ‌زدایی، شیر را در دمای اتاق رها نکنید، چون این کار می‌تواند موجب رشد باکتری‌های مضر شود. یک نکته دیگر در نگهداری شیر مادر نیز این است که هرگز از مایکروویو برای گرم کردن آن استفاده نکنید، چون ممکن است نقاط داغ خطرناکی ایجاد کند که باعث سوختن دهان نوزاد شود. به علاوه، مایکروویو برخی از خواص مفید شیر را از بین می‌برد.
در نهایت، توصیه می‌کنیم همیشه اول شیرهای قدیمی‌تر را مصرف کنید، زیرا کیفیت شیر مادر یخ‌زده با گذشت زمان کاهش می‌یابد. علاوه بر این، شیر یخ‌زدایی‌شده را دوباره منجمد نکنید، زیرا این کار ممکن است باعث از بین رفتن مواد مغذی و افزایش احتمال رشد باکتری‌ها شود.

علائم خراب شدن شیر مادر

شیر مادر به طور طبیعی به دو لایه‌ چربی (در بالا) و مایع (در پایین) جدا می‌شود که با چرخاندن آرام، مجدد ترکیب می‌گردند، اما اگر شیر پس از چرخاندن به‌خوبی مخلوط نشود، مثلاً گلوله گلوله یا رشته رشته باشد، احتمالاً فاسد شده است. بوی نامطبوع، شبیه به شیر گاو خراب‌شده نیز یکی دیگر از نشانه‌های فساد است. هم‌چنین، شیر مادر فاسد طعم ترش دارد که می‌توانید با کمی چشیدن متوجه شوید.
فقط دانستن ذهنی مدت زمان ماندگاری شیر مادر کافی نیست، بلکه شما باید همیشه روی ظرف شیر، تاریخ و ساعت دوشیدن را بنویسید تا بتوانید زمان مصرف آن را پیگیری کنید. شیر مادر با گذشت زمان، بخشی از خواص تغذیه‌ای و ایمنی خود را از دست می‌دهد، پس بهتر است به ترتیب تاریخ، ابتدا شیرهای قدیمی‌تر را استفاده کنید. هم‌چنین، شیرهایی که از مدت زمان نگهداری مجاز فراتر رفته‌اند یا بوی بد، طعم ترش یا ظاهر غیرعادی دارند را دور بریزید، حتی اگر هنوز به تاریخ انقضا نرسیده‌ باشند.

نکات نگهداری شیر مادر

• هنگام دوشیدن شیر، بهداشت را رعایت کنید. در واقع، همیشه پیش از شروع دست‌هایتان را بشویید و از قطعات تمیز دستگاه شیردوش و بطری‌های تمیز استفاده کنید.
• دماسنج یخچال و فریزر داشته باشید تا دما را حتی در زمان قطعی برق نیز بدانید.
• اگر بلافاصله قصد استفاده ندارید، شیر را در یخچال یا فریزر بگذارید. هنگام استفاده نیز اول شیرهای قدیمی‌تر را مصرف کنید.
• شیر را در بطری‌های شیشه‌ای یا پلاستیکی سخت با درِ محکم و بدون BPA نگهداری کنید.
• هرگز از کیسه‌های معمولی یا لاینرهای یک‌بارمصرف بطری برای نگهداری شیر مادر استفاده نکنید.
• شیر را در مقدار کم و متناسب با مقدار معمول مصرف نوزادتان در هر وعده (مثلاً ۶۰ تا ۱۲۰ میلی‌لیتر) ذخیره کنید.
• تاریخ و ساعت دوشیدن شیر را روی بطری یا ظرف بنویسید و اگر شیر به مهد کودک یا مراقب سپرده می‌شود، نام کودک را نیز روی آن درج کنید.

جمع‌بندی

ماندگاری شیر مادر در دمای محیط تا ۴ ساعت است و نگهداری صحیح از آن به مادران کمک می‌کند تا با اطمینان خاطر، تغذیه‌ای سالم و ایمن برای نوزاد خود فراهم کنند. در واقع، رعایت اصول بهداشتی، استفاده از ظروف مناسب و توجه به زمان و دمای نگهداری، از مهم‌ترین عواملی هستند که به حفظ ارزش غذایی و ایمنی شیر کمک می‌کنند و شما باید به انجام تمام این موارد متعهد باشید.

 به کلینیک نی نی بان سر بزنید.