تفاوت زایمان طبیعی و فیزیولوژیک، راه های آن

زایمان فیزیولوژیک به قدرت بدنی و قابلیت های مادر بستگی دارد و براساس آن زایمان انجام می شود. درصورتیکه در زایمان طبیعی ممکن است دکتر داروهایی برای کنترل درد استفاده کند. در ادامه مطلب با مراحل و روند زایمان فیزیولوژیک، آموزش و شرایط لازم و تفاوت زایمان فیزیولوژیک و طبیعی آشنا خواهیم شد:

زایمان فیزیولوژیک یعنی چه؟

بارداری و زایمان هر دو از قابلیت های طبیعی بدن هر خانم است که با شروع بارداری، شرایط بدنی مطابق با آن تغییر می کند. در هر ماه از بارداری شما شرایط بدنی جدیدی را تجربه می کنید و رفته رفته علاوه بر رشد فرزندتان، بدن آماده ی زایمان می شود. زایمان فیزیولوژیک نوعی زایمان طبیعی یا واژینال است که بدون هیچ مداخله ی دارویی در صورتی که شرایط مادر و جنین مناسب باشد، انجام می شود. شاید به گوش خانم ها این نوع زایمان خیلی آشنا نباشد زیرا هنوز تعداد زایمان های فیزیولوژیک در ایران زیاد نیست و خیلی از مادران اطلاعات کافی از آن ندارند. زایمان فیزیولوژیک نیاز به صبر و تکنیک دارد و اهمیت حضور همراه در هنگام زایمان زیاد است. خبر خوب این است که این زایمان روال طبیعی بدن شماست و کاملا بی خطر است .

تفاوت زایمان فیزیولوژیک و طبیعی

در زایمان طبیعی ممکن است داروهایی برای کاهش درد مادر و یا تسریع روند زایمان به او تزریق شود و یا اقداماتی از طرف متخصص انجام شود تا مادر در فاز فعال زایمان قرار بگیرد. اگر اطلاعی از روش های کاهش درد زایمان طبیعی ندارید یا از درد زایمان طبیعی می ترسید مطلب با این روش ها درد زایمان طبیعی خود را کم کنید به شما کمک خواهد کرد. یکی از این کارها، پاره کردن کیسه آب توسط پزشک می باشد که باعث تسریع روند زایمان می شود. اما همه ی مراحل زایمان فیزیولوژیک به صورت طبیعی و فیزیولوژی اتفاق می افتد و هیچ مداخله ای انجام نمی شود.

مزایای زایمان فیزیولوژیک برای مادر

احتمال مرگ و میر و پیچیدگی های مربوط به آن به دلیل نبود جراحی کم است. هم چنین احتمال ابتلا به بیماری های مزمن و خونریزی بعد از زایمان پایین است.

مزایای زایمان فیزیولوژیک برای جنین

از همان ابتدا مادر قادر به شیردهی است و اولین شیر مادر، آغوز ، احتمال ابتلا به بیماری های مزمن را کاهش داده و با وابستگی مادر و نوزاد را بیشتر می کند هم چنین احتمال خطراتی مانند دیسترس تنفسی در نوزاد کاهش می یابد.

انجام زایمان فیزیولوژیک برای چه افرادی ممنوع است؟

به صورت کلی اگر امکان زایمان طبیعی واژینال وجود نداشته باشد، زایمان طبیعی فیزیولوژیک را نیز نمی‌توان انجام داد.به علاوه در مواردی که مادر به القای زایمان احتیاج داشته باشد، نیز زایمان فیزیولوژیک صورت نمی‌گیرد.همچنین در صورت وجود هر کدام از موارد زیر، زایمان فیزیولوژیک صورت نمی گیرد که عبارتند از:

• ابتلا به پره‌ اکلامپسی
• پرولاپس بند ناف
• خونریزی شدید مادر
• تبخال تناسلی
• بارداری سه‌ قلو و یا بیشتر
• بیماری قلبی و یا ریوی مادر
• اختلالات رشد جنین
• قرارگیری غیر طبیعی جنین
• اختلالات لانه‌ گزینی همچون جفت چسبنده یا جفت سرراهی

چگونه میتوان درد زایمان فیزیولوژیک را کاهش داد؟

زایمان طبیعی فیزیولوژیک نیز مانند زایمان طبیعی واژینال با دردهایی همراه است.برای کاهش درد زایمان فیزیولوژیک از دارو استفاده نمی‌شود و می‌توان از روش‌های غیردارویی با تاثیرات روحی و روانی، تکنیکهای آرامش بخشی و ریلکسیشن، رایحه درمانی و حدکات نرمشی درد زایمان فیزیولوژیک را کاهش می دهند. برخی از این عوامل شامل موارد زیر است:

• آماده کردن شرایط روانی مادر

  این آماده سازی از قبل از بارداری باید شروع شود و در طی بارداری در کلاسهای آمادگی زایمان آموزش های لازم داده شود. پرسنل زایشگاه و یا ماما در ابتدا خود را به زن باردار معرفی و سعی می‌کنند یک جو آرام را به وجود آورند. این آشنایی سبب ایجاد اعتماد زن باردار به ماما می‌شود.

• حضور یک همراه حمایت‌ کننده در کنار مادر

  برخی از بیمارستان‌ها این امکان را می‌دهند که همسر یا یکی از همراهان شما هنگام زایمان حضور داشته باشند.قابل ذکر است که همراه بیار در اتاق زایمان هم باید از قبل آموزش های لازم را دیده باشد تا بتواند به مادر در شرایط ضروری کمک کند. موارد زیادی دیده شده که همراهان بدون اطلاع و آموزش ندیده، سبب ایجاد مشکلات بیشتر از نظر روحی برای مادر می شوند یا در امر درمان دخالتهای غیر ضروری می کنند. همچنین مامای همراه نیز می‌تواند هنگام زایمان شما را همراهی کند.

• وضعیت‌ قرارگیری مادر در روند دردهای زایمان

  برای کاهش درد می‌توان وضعیت‌های مادر را تغییر داد. این وضعیتها را در کلاسهای آمادگی زایمان می توانید به خوبی آموزش ببینید. مادر باردار می‌تواند به شکل‌های زیر قرار بگیرد:

1. حالت نشسته: به صورت برعکس روی صندلی بنشینید و پاها را از قسمت زانو به جلو بیاورید. از مامای همراه بخواهید که پشتتان را ماساژ دهد.
2. حالت سجده: هنگامی که دهانه رحم کامل باز نشده است، طوری روی پا هایتان بنشینید که زانوها و سر شما پایین قرار بگیرد و در وضعیتی مشابه سجده قرار بگیرید.
3. حالت خوابیده: خوابیدن به پهلوی چپ، بهترین وضعیت در طول زایمان محسوب می شود و خون‌ رسانی به جنین بهتر صورت می گیرد. در این حالت می‌توان زیر سر و زانوی خود بالش قرار دهید تا احساس آرامش کنید.

• ماساژ

  ماساژ یک روش شگفت‌ انگیز در کاهش درد است که توسط همسر و یا مامای همراه انجام می‌شود. می‌توان ماساژ را با مقدار کمی پودر تالک و یا روغن گیاهی انجام داد. ماساژ به کاهش درد و آرامش مادر کمک زیادی می‌کند.

• کاربرد گرما

  استفاده از پتوهای گرم‌ کننده و کمپرس گرم، وان آب گرم، دوش گرم و یا استفاده از پد گرم و مرطوب می‌تواند در طول زایمان درد را کم کند.
  تاثیر گرما این است که جریان خون آن منطقه را زیاد می‌کند و موجب آرامش و راحتی می‌شود. همچنین گرما سبب تسکین درد کمر ناشی از خستگی خواهد شد.

• رایحه‌ درمانی

  رایحه درمانی، درمان با بوی خوش است. به این صورت که در این روش از روغن‌ها یا عصاره های گیاهان استفاده می‌شود. اسطوخودوس، زاج و برکاموت برای آرامش مادر استفاده می‌شود. همچنین می‌توان چند قطره از آن را درون یک وان آب گرم ریخت یا در دستگاه بخور بریزید تا محیط اتاق بیمار مرطوب و معطر شود. رایحه ی این گیاهان با تحریک نوروترنسمیترهای عصبی سبب ترشح سروتونین و اثرات آرامبخشی می شوند‌

• موزیک

  موسیقی ضبط‌‌ شده و یا زنده، ریتم تنفسی را آرام می‌کند و طی زایمان آرامش بیشتری را برای مادر ایجاد خواهد کرد. در نتیجه اضطراب، استرس و درد را کم می کند. از موزیکهای آرام یا هر موزیک مورد علاقه ی مادر می توان استفاده کرد. هر موزیک یا فیلمی که همراه با موسیقی باشد و مادر از آن لذت ببرد می توان استفاده کرد. حتی ممکن است فیلم عروسی یا فیلم تولد نوزاد قبلی شما برایتان آرام بخش و شادی آور باشد، برای کاهش احساس دردهایتان می توانید از آنها استفاده کنید.

• تکنیک‌های تنفسی

  تکنیک های تنفسی شامل تنفس آرام، تنفس گام به گام متغیر، تنفس گام به گام الگویی یا اصلاح‌ شده است.این تکنیک‌ها معمولا در کلاس‌های آمادگی زایمان آموزش داده می‌شود.این نوع تکنیک‌ها موجب اکسیژن رسانی بهتر به مادر می شود و میزان اکسیژن ورودی به جنین و رحم افزایش می یابد. هر چه اکسیژن بیشتر دریافت کنید میزان اسید لاکتیک تولید شده کمتر شده و شدت درد کمتری هم احساس خواهید کرد.

• آب‌ درمانی

  آب‌ درمانی شامل وان حمام و جکوزی است که در آنها از آب گرم استفاده می‌شود. در برخی بیمارستان‌ها از یک وان آب با هوای فشرده استفاده می‌شود که موجب کاهش تولید آدرنالین و در نتیجه کم شدن اضطراب و ناراحتی زنان می‌شود و با افزایش سطح اکسی‌ توسین و اندورفین موجب تحریک انقباضات رحمی و کاهش احساس درد خواهد شد.

• روش لاماز

  در روش لاماز خانم‌ها به جای اینکه داد و فریاد کنند و کنترل دردشان را از دست بدهند، با شل کردن عضلات و الگوهای تنفسی، انقباضات رحمی را ضعیف جلوه می‌دهند. این کار شامل تمرکز روی یک نقطه مرکزی مانند تابلوی مورد علاقه و زیبایی است.این تمرکز موجب می‌شود که راه‌های عصبی مشغول شوند و به درد پاسخ ندهند.هنگام انجام این روش، زن باردار یاد می‌گیرد هنگامی که یک گروه از عضلات خود را منقبض می‌کند، عضلات دیگر را شل کند.

• روش برادلی

  روش برادلی، معمولا زایمان به وسیله حمایت همسر گفته می‌شود و بر اساس مشاهداتی ابداع شده که روی رفتار حیوانات دیده شده است. در این روش روی به کار بردن هماهنگ بدن، استفاده از کنترل تنفسی، تنفس شکمی و تشویق به شل کردن عمومی بدن تاکید می‌شود و شوهر، نقش فعالی را در کمک کردن به همسر باردارش برای شل کردن عضلات بدن و استفاده صحیح از تکنیک‌های تنفسی را بر عهده می‌گیرد.

هزینه زایمان فیزیولوژیک در ایران

زایمان فیزیولوژیک در ایران به دلیل رضایت از نتیجه ی آن ترویج پیدا کرده است این روش برای مادر و حتی کادر پزشکی راحت تر است. هزینه زایمان فیزیولوژیک با زایمان طبیعی یکسان است. فقط هزینه های کلاس های آمادگی برای زایمان جداگانه است که در طول بارداری به مادر باید آموزش داده شود.