درباره زایمان طبیعی، هر آنچه باید بدانید

بسیاری از مادر ها، مخصوصا در زایمان اول، از ترس درد زایمان طبیعی به سراغ عمل جراحی سزارین می روند. اما باید بدانند که زایمان طبیعی بهترین روش برای تولد فرزند است و سلامت هر دو را تا مدت بسیار زیادی تامین می کند. درد، طبیعی است؛ اما بر اساس تجربه مراجعین ما، تحمل درد بهتر از انجام عمل سزارین است. در ادامه این مقاله، برخی از مزایای زایمان طبیعی، روش های کاهش درد زایمان، رابطه جنسی پس از زایمان و شرایط روحی روانی زایمان طبیعی را با هم بررسی می کنیم.

مزایای زایمان طبیعی

مهم ترین مزیت زایمان طبیعی، ارتباط لمسی و عاطفی مادر و نوزاد، بلافاصله بعد از تولد است. در صورت سزارین، ممکن است مادر حتی تا چند روز از دیدن فرزندش محروم شود و نتواند نیاز های اولیه کودک مثل شیر دادن با سینه، در آغوش گرفتن و خواباندن او را انجام دهد. بر اساس تحقیقات عدم ارتباط اولیه مادر و فرزند بلافاصله پس از تولد یکی از علل آسیب روانی در بزرگسالی است. برخی دیگر از مزایای زایمان طبیعی عبارت اند از:

- عدم نیاز به جراحی و شکافتن شکم

- دوران نقاهت کوتاه تر پس از زایمان

- عدم نیاز به احتیاط های فراوان پس از زایمان

- از دست دادن خون کمتر در جریان زایمان نسبت به سزارین

- هزینه های کمتر از نظر اقتصادی

- کاهش خطرات بیهوشی مادر

چه زمانی زایمان طبیعی نباید انجام شود؟

به طور کلی، روند طبیعی زایمان بهتر از تمام روش هاست، اما گاهی ممکن است زایمان طبیعی برای سلامتی مادر و نوزاد خطرناک باشد، بنابراین به تشخیص پزشک، عمل سزارین انجام می شود. برخی از عواملی که پزشک را مجبور به انجام عمل سزارین می کند در ادامه شرح داده شده اند.

بعضی بیماری ها مثل بیماری قلب، دیابت، فشار خون و اختلالات کلیوی، زایمان طبیعی را خطرناک می کند.

عفونت هایی مثل HIV یا هرپس تناسلی در صورت زایمان طبیعی به نوزاد منتقل خواهد شد.

ممکن است اندازه جنین بزرگتر از ظرفیت لگن و رحم مادر باشد، بنابراین عبور نوزاد از دهانه رحم ممکن است به هر دو نفر آسیب بزند.

افزایش زیاد وزن مادر باعث طولانی تر شدن زایمان می شود، بنابراین در این شرایط سزارین ارجح است.

با افزایش سن مادر، عمل سزارین با احتمال بیشتری انجام می شود.

اگر بند ناف دور گردن نوزاد پیچیده باشد، بلافاصه عمل سزارین انجام می شود.

درد زایمان طبیعی چه میزان است؟

معمولا به دلیل بی حسی های موضعی هنگام زایمان، اغلب زنان توصیف روشنی از درد زایمان ندارند. البته میزان درد در هر کس می تواند بر اساس شرایط بدنی، آستانه تحمل و وضعیت نوزاد متفاوت باشد. به گفته برخی از مراجعین ما، درد زایمان چیزی شبیه درد پریود با شدت بیشتر و فاصله های مقطع می باشد.

در هنگام زایمان به علت فشار نوزاد روی دهانه رحم، درد در نواحی لگن، روده ها، مثانه و واژن اتفاق می افتد.

گرفتگی، سفت شدن عضلات، احساس تپش و ضربان های دردناک، احساس ضربه چاقو خوردن، سوزش در ناحیه واژن هنگام خروج سر نوزاد، درد های متحرک در ناحیه شکم و کمر، فشار به سیستم دفع و درد در ناحیه ران شایع ترین درد های هنگام زایمان طبیعی است.

مراحل مختلف زایمان طبیعی چگونه است؟

در مراحل اولیه دهانه رحم نازک و گشاد می شود. درد احساس شده بیشتر شبیه گرفتگی های دوران قاعدگی است. در مرحله بعدی دهانه رحم تا ۷ سانتی متر گشاد می شود و درد با شدت بیشتر شروع می شود. در این مرحله در صورت عدم حساسیت شما به دارو های مسکن، از آنها برای کاهش درد استفاده می کنند. سپس دهانه رحم به میزان مناسب برای زایمان یعنی ۱۰ سانتی متر باز می شود. بیشترین درد در این مرحله است و تا حدود یک ساعت طول می کشد. سر نوزاد از دهانه رحم بیرون آمده و مادر باید با ایجاد فشار، سر نوزاد را در سریع ترین زمان به بیرون هدایت کند؛ چرا که احتمال خفگی و نرسیدن اکسیژن به نوزاد وجود دارد.

پس از تولد نوزاد مقدار اندکی گرفتگی در ناحیه لگن وجود خواهد داشت و تا زمان خروج کامل جفت و ترشحات، این احساس باقی می ماند.

پیش از زایمان طبیعی می توانم چیزی بخورم؟

فرایند زایمان طبیعی ممکن است طولانی شده و توان مادر پایین بیاید. به همین جهت در برخی از بیمارستان ها در طول زایمان اجازه می دهند که مادر مایعات سبکی بنوشد. معمولا برای جلوگیری از تنگی نفس و سخت شدن زایمان پیش از عمل سزارین از زنان خواسته می شود ناشتا باشند. اما در طی زایمان طبیعی پزشک با توجه به وضعیت جسمانی مادر، وعده غذایی را تعیین می کند.

راه های کاهش درد و استرس زایمان طبیعی

در هر صورت زایمان طبیعی، کمترین صدمات را به بدن مادر وارد می کند. درد وجود دارد اما نهایت یک یا دو ساعت ادامه خواهد داشت. برخی مراقبت ها و روش ها که برای کاهش درد زایمان مفید هستند در ادامه شرح داده ایم:

انتخاب محل زایمان:

اولین نکته ای که باید مد نظر قرار دهید، محلی است که قرار است زایمان در آن انجام بگیرد و ترجیحا در ماه آخر بارداری محل زندگی خود را جابجا نکنید.

برنامه ریزی:

برای زایمان برنامه ریزی داشته باشید. لباسی که می خواهید بپوشید، پزشک مورد نظر و هر چیزی که لازم است را در نظر بگیرید تا در هنگام زایمان هر شوک یا تجربه جدیدی را از بین ببرید و همه چیز طبق برنامه ریزی پیش برود.

تغذیه مناسب:

لازم است که بدن مادر، انرژی لازم برای تغذیه جنین و حمل بار را داشته باشد. بنابراین برنامه تغذیه باید کامل، مفید، بدون هرگونه ماده مضر و کاملا زیر نظر پزشک متخصص باشد.

ماساژ:

از ماه ششم به بعد هر روز با روغن زیتون ناحیه بین مقعد و واژن را ماساژ دهید. انعطاف پذیری این ناحیه به شما کمک می کند که پارگی کمتر و به فراخور آن بخیه کمتری داشته باشید.

ورزش های دوران بارداری:

ورزش در دوران بارداری هم از نظر جسمی هم از نظر روحی باعث آمادگی شما برای زایمان می شود و بدن شما را تقویت خواهد کرد. پیاده روی در ماه آخر حتما در دستور کار باشد، البته اگر احتمال زایمان زودرس دارید ترجیحا از این کار بپرهیزید.

برای برنامه ریزی ورزش های مفید حتما با پزشک خود مشورت کنید. نشستن در وان آب گرم، ماساژ کمر، داشتن یک نفر برای مراقبت و همراهی، روابط عاشقانه با همسر، برخی شرایط جسمی و روانی موثر در کاهش درد هستند.

رابطه جنسی بعد از زایمان طبیعی

بسیاری از مادران، به دلیل اینکه نمی خواهند رابطه جنسی بعد از تولد فرزند مختل شود روش سزارین را انتخاب می کنند. در صورتی که زایمان طبیعی بر اساس روند طبیعی بدن زن است و طبیعتا بعد از زایمان، بدن خود را برای زندگی عادی آماده می کند. اما لازم است برخی شرایط را مد نظر داشته باشید.

ممکن است تا یک ماه بعد از زایمان، خونریزی داشته باشید که باید تا متوقف شدن آن برای ارتباط جنسی صبر کنید. چون احتمال عفونت بالا می رود.

در صورت پارگی واژن و بخیه، باید زمان کافی بری بهبودی را به خود بدهید.

باید شرایط روانی و احساسی خود را در نظر بگیرید و با همسرتان در این زمینه به توافق برسید.

عواملی مثل شیردهی، افسردگی پس از زایمان، خستگی های ناشی از مراقبت از فرزند و نا آگاهی از شرایط، ممکن است میل جنسی شما را کاهش دهد. برای برطرف کردن این مسائل لازم است که با روانشناس و ماما صحبت کنید.

شرایط روحی و روانی دوران بارداری و زایمان:

شرایط روحی در دوران بارداری و هنگام زایمان بسیار در وضعیت زایمان شما موثر است. بسیاری از مادران به دلیل ترس از درد زایمان طبیعی، روش سزارین را انتخاب می کنند که آسیب های زیادی به بدنشان وارد خواهد کرد. بر طرف شدن نیازهای عاطفی زنان باردار بر روحیه آن ها تاثیر می گذارد.

مسائل روحی روانی دوران بارداری خود را با یک روانشناس در میان بگذارید. او به شما و دغدغه های شما خواهد پرداخت و به شما کمک می کند که استرس و اضطراب کمتری در این دوران تجربه کنید.