واژن پس از زایمان، چه بر سرش می آید؟

بدن شما طی بارداری تغییرات زیادی را تجربه می‌کند. واژن، شکم، سینه، پوست و مو همه می‌توانند دچار تغییراتی شوند. واژن بطور طبیعی قبل و بعد از بارداری وضعیتی متفاوت دارد. برخی از بانوان ممکن است بخاطر تغییراتی که بر روی واژن آن ها پس از زایمان ایجاد می‌شود، از زایمان و تولد کودک هراس داشته باشند. ما در این مقاله به هر آن چیزی که باید درباره وضعیت واژن بعد از بارداری و زایمان بدانید خواهیم پرداخت. پس حتما خواندن این مقاله را از دست ندهید.

آیا واژن شما بعد از بارداری می شود؟
واژن شما در طول زایمان مدام منقبض می‌شود و شکلی بزرگتر از حالت نرمال به خود می‌گیرد. این تغییرات برای خروج نوزاد از مجرای واژن ضروری و طبیعی است. یک مطالعه نشان داد که عضلات کف لگن در طول تولد، می‌توانند بیش از سه برابر مقدار طبیعی خود فعالیت داشته باشند تا واژن را حمایت کنند. با این حال، واژن طوری طراحی شده است که کشش و انقباضاتش پس از تولد نوزاد کم کم به حالت سابق بازمی گردد.

تغییر در ظاهر واژن پس از زایمان
بیشتر تغییرات ایجاد شده در ظاهر ولو و دهانه واژن که پس از بارداری اتفاق می‌افتد، موقتی است. زایمان ممکن است باعث تورم یا تغییر رنگ موقتی واژن بعد از زایمان شود.

اپیزیوتومی (Episiotomy)
در برخی پزشک بنا به هر دلیلی نمی‌تواند نوزاد را از طریق واژن بیرون بیاورد. بنابراین لازم است که از اپیزیوتومی استفاده شود، تا نوزاد از مجرای واژن خارج شود. اپیزیوتومی یعنی ایجاد یک برش کوچک در قسمتی از فضای خارجی واژن برای بیرون آوردن نوزاد.
به طور کلی، اپیزیوتومی در حدود سه تا شش هفته بهبود می‌یابد. اما در برخی موارد زخم آن باز می‌شود. و موجب خونریزی یا عفونت واژن می‌شود. لازم به ذکر است که رد برش اپیزیوتومی روی واژن باقی نخواهد ماند و هیچ تغییری در ظاهر واژن ایجاد نمیکند.

آسیب دیدگی واژن با ابزار پزشکی
استفاده از فورسپس به عنوان مداخله پزشکی برای بیرون آوردن نوزاد در هنگام زایمان، می‌تواند موجب وارد شدن آسیب به بافت واژن شود. هرچند که خوشبختانه امروزه اکثر پزشکان از فورسپس استفاده نمی‌کنند.

تغییر در عملکرد
به طور کلی، عملکرد واژن شما به دلیل حاملگی یا زایمان تغییر نخواهد کرد. با این حال، گاهی اوقات عضلات کف لگن که واژن را کنترل می‌کنند، تحت تاثیر قرار می‌گیرند. از آنجایی که این عضلات هنگام زایمان تحت کشش و فشار قرار می گیرند ممکن است آسیب ببینید. این عضلات برای مدتی پس از زایمان احیا می شوند و دوباره به حمایت از مثانه و واژن خواهند پرداخت. در برخی موارد، آسیب به عضلات کف لگن می تواند منجر به بروز عوارضی مانند اختلال عملکرد مثانه و یا پرولاپس رحم شود.

بی اختیاری ادرار
یکی از شایعترین مسائل زنان پس از زایمان، بی اختیاری ادراری است. بعضی از زنان متوجه می شوند که در هنگام انجام فعالیت های شدید مانند پریدن یا عطسه کردن، ادرار از مجرای ادراری بی اختیار خارج می شود. هرچند که بی اختیاری ادرار پس از زایمان رایج است اما یک وضعیت طبیعی نیست.

شرایط واژن و عملکرد جنسی پس از زایمان
یک مطالعه نشان داد که ۹۱.۳ درصد از زنان پس از زایمان هر کدام نوعی از مشکلات جنسی را گزارش کردند. دلایل مختلفی برای کاهش رابطه جنسی و کیفیت آن وجود دارد. دلایل می‌تواند از اختلال خواب نوزاد تا میزان حساسیت زن در ناحیه واژن متفاوت باشد.
عروق عصبی که کف لگن را عصب دهی می‌کنند می‌توانند طی زایمان دچار آسیب دیدگی شوند و بطور مستقیم در رابطه جنسی و نزدیگی مشکل به وجود بیاورند.
عضلات کف لگن که در طول زایمان خیلی سخت کار می کنند، نقش مهمی در عملکرد جنسی و ارگاسم ایفا می کنند. بنابراین اگر عضلات دچار کشش بیش از اندازه و ضعف شوند رابطه جنسی نیز دچار اختلال خواهد شد. بروز درد در ناحیه واژن حین برقراری رابطه جنسی، می تواند ناشی از خشکی واژن بر اثر تغییرات هورمونی باشد.
این خشکی موقت است و می‌تواند با روان کننده‌ها درمان شود. به طور کلی، اگر رابطه جنسی پس از داشتن یک کودک بسیار دشوار باشد، با پزشک خود مشورت کنید تا شما را ارزیابی کند.

درمان تغییرات واژن ناشی از بارداری و زایمان
تمرینات بازیابی
خوشبختانه، تمرینات خاصی وجود دارد که می‌توانند به تقویت عضلات کف لگن کمک کنند. تمرین کگل نیز یکی از تمرینات موثر برای تقویت عضلات کف لگن پس از حاملگی است.
تقویت کف لگن
یک مطالعه که در سال ۲۰۰۳ درباره مشکلات پس از بارداری صورت گرفت، مشخص شد که دنبال کردن تمرینات مربوط به کف لگن موجب کاهش مشکلاتی مثل بی اختیاری ادرار و ضعف عضلات کف لگن می شود.
جراحی ترمیمی
در موارد شدید، ممکن است جراحی برای ترمیم مشکلانت مربوط به کف لگن و حمایت از هر ساختارهایی مانند رحم یا مثانه که ممکن است آسیب دیده باشد صورت بگیرد.

نکات پایانی
به طور کلی واژن ساختاری است که برای جابجایی یک کودک از رحم به بیرون از بدن مادر طراحی شده و بعد از بارداری تغییر قابل توجهی نخواهد داشت. اما در بعضی موارد، در نتیجه آسیب یا تضعیف عضلات کف لگن، ممکن است تغییرات بعد از زایمان مانند بی اختیاری ادرار، اختلال عملکرد مثانه یا درد در طول رابطه جنسی تجربه شود. اگر هر یک از این تغییرات را تجربه کنید، با پزشک خود درباره گزینه‌های درمان صحبت کنید.