همدلی آنلاین را باور کنیم؟

به گزارش نی نی بان ، شاید برای خیلی از ما پیش آمده باشد که در شلوغی یک بحران اجتماعی، فضای مجازی را که باز می‌کنیم، پر از پست‌ها و استوری‌هایی است که درباره‌ی آن اتفاق صحبت می‌کنند. این روزها، فضای مجازی به جایی تبدیل شده که حتی اگر واکنشی نشان ندهیم، احساس می‌کنیم که از اتفاقات عقب مانده‌ایم. از افزایش قیمت دلار و طلا گرفته تا یک حادثه‌ی تلخ یا حتی یک موج اعتراضی! همه جا پر می‌شود از افراد که نظرشان را می‌گویند و به‌نوعی با درد و بحران همراه می‌شوند. مهم نیست که خودشان چقدر در این اتفاق‌ها دخالت دارند، چیزی که اهمیت پیدا می‌کند، این است که واکنش نشان دادن در این شرایط، به نوعی تبدیل به یک «وظیفه اجتماعی» شده است.

همدلی آنهم به صورت آنلاین!

در روانشناسی، همدلی به معنای توانایی درک و به اشتراک گذاشتن احساسات و افکار دیگران است. اما همدلی آنلاین، برخلاف همدلی واقعی که به تعامل چهره به چهره و تماس انسانی نیاز دارد، بیشتر از طریق پست‌ها، استوری‌ها و کامنت‌های مجازی ابراز می‌شود. این نوع همدلی بیشتر نتیجه‌ی تأثیرات اجتماعی و فشارهای بیرونی است.

مگه دوباره ۲۰ سال‌م میشه؟

برای مثال در ماه‌های اخیر، وضعیت اقتصادی ایران به یکی از موضوعات داغ فضای مجازی تبدیل شده. تورم و افزایش قیمت دلار و طلا باعث شده که هر روز بیشتر از گذشته، کاربران شبکه‌های اجتماعی به انتشار پست‌ها و استوری‌های انتقادی و ناامیدکننده بپردازند. همان ویدیوهای معروف سیاه و سفید با زیرصدای غم‌انگیز که متنهای ناراحت‌کننده‌ای از وضع حال جامعه دارد... اما سوال اصلی این است: آیا واقعاً این همه واکنش‌ها از سر احساس مسئولیت است یا بیشتر نتیجه‌ فشاری است که جامعه به ما تحمیل می‌کند؟

شکنجه و فشار برای نظر دادن!

همدلی آنلاین، در اصل، از دل یک نیاز انسانی بیرون می‌آید: نیاز به تعلق اجتماعی و تایید شدن. انسان‌ها می‌خواهند نشان دهند که در کنار دیگران هستند و از جریان‌های اجتماعی آگاهند، حتی اگر این همدلی در عمل تأثیری در بهبود شرایط نداشته باشد. برای مثال پژوهشی که دانشگاه هاروارد انجام داده، ۶۸ درصد از کاربران فضای مجازی گفته‌اند که در مواقع بحران‌های اجتماعی، احساس می‌کنند که باید واکنشی نشان دهند، حتی اگر عملاً تأثیری در تغییر وضعیت نداشته باشند. جالب اینجاست که این رفتارها بیشتر از آن که از یک احساس مسئولیت اجتماعی ناشی شوند، بیشتر نتیجه‌ یک فشار اجتماعی هستند که باعث می‌شود افراد خود را از جمع جدا ندانند.

برچسب بی‌تفاوتی روی پیشانی

این فشار اجتماعی فقط محدود به فضای مجازی نیست. در جمع‌های خانوادگی، میان دوستان، یا حتی در تاکسی و مترو، اگر بحثی درباره‌ وضعیت اقتصادی یا هر بحران اجتماعی دیگری پیش بیاید، اگر تمایلی به شرکت در آن نداشته باشید، خیلی سریع ممکن است به شما برچسب بی‌تفاوتی زده شود. طبق یک نظرسنجی، ۵۵ درصد از افراد گفته‌اند که برای فاصله گرفتن از برچسب‌های منفی، ترجیح می‌دهند در چنین گفتگوهایی شرکت کنند، حتی اگر واقعاً تمایلی به این بحث‌ها نداشته باشند. برای مثال، در بحران‌های اجتماعی اخیر، افراد زیادی بوده‌اند که به «همراهی با جمع» پرداخته‌اند، حتی بدون اینکه به‌طور واقعی تأثیری در این تغییرات داشته باشند. این فشار اجتماعی می‌تواند به شدت روانی باشد و باعث شود که افراد احساس کنند که اگر واکنشی نشان ندهند، از نظر اجتماعی کنار گذاشته و طرد خواهند شد؛ اما چه باید کرد؟

کمی فکر کن؛ شاید درست نبود

باید به این نکته توجه کنیم که گاهی اوقات جدا از همدلی آنلاین به تأمل و واکنش‌های عمیق‌تر نیاز داریم. شاید بهتر باشد به جای دنبال کردن فشارهای اجتماعی، سعی کنیم از آنچه که می‌خواهیم و به آن باور داریم، پیروی کنیم و واکنش‌هایمان را بر اساس حقیقت و نیاز واقعی خود شکل دهیم، نه فقط برای اینکه در جمع پذیرفته شویم. شاید اولین قدم، شجاعت در این باشد که بپذیریم گاهی وقت‌ها لازم است سکوت کنیم و فکر کنیم، نه فقط واکنش نشان دهیم.

خودت رو بشناس

اولین قدم این است که خود را بشناسیم و بفهمیم که چرا می‌خواهیم در یک بحران اجتماعی واکنشی نشان دهیم. آیا این واکنش واقعاً از دل برآمده است یا فقط به دلیل ترس از اینکه نادیده گرفته شویم و برچسب بی‌تفاوتی بخوریم؟ برای مثال: در بحرانهای اقتصادی و اجتماعی، شاید بسیاری از افراد فقط به این دلیل شروع به انتشار پست‌های انتقادی کنند که اگر سکوت کنند، از نظر اجتماعی طرد شوند، حتی اگر خودشان به طور واقعی به تغییرات اقتصادی در زندگی‌شان احساس فشار نکنند.

توجه به فضا و زمان

در بسیاری از مواقع، پاسخگویی به بحران‌ها به زمان و شرایط خاصی نیاز دارد. گاهی لازم است قبل از واکنش، زمان کافی برای تفکر و ارزیابی وضعیت بگذاریم. این می‌تواند کمک کند که واکنش‌های ما به‌جای اینکه تحت تأثیر فشار اجتماعی باشند، از نظر احساسی و منطقی دقیق‌تر و مؤثرتر باشند.

همدلی واقعی>>> همدلی آنلاین

همدلی آنلاین می‌تواند مثبت باشد، اما باید مراقب باشیم که تحت تأثیر فشارهای اجتماعی قرار نگیریم. این همدلی نباید به واکنش‌های سطحی و بی‌اثر تبدیل شود. بهتر است به همدلی واقعی که تغییرات ملموس در زندگی و وضعیت اجتماعی ایجاد می‌کند در اولویت قرار بگیرد. این که بیشتر به خودمان توجه کنیم و واکنش‌هایمان را بر اساس آگاهی و درک واقعی از موقعیت‌ها شکل دهیم، می‌تواند راه‌حل مناسبی باشد تا از فشارهای اجتماعی دوری کنیم و هم‌زمان احساس مسئولیت واقعی داشته باشیم.

منبع: تبیان