پس از «صورت اوزمپیک»، متخصصان درباره «دهان اوزمپیک» هشدار میدهند
داروهای جیالپیــ۱ اغلب تولید بزاق را کاهش میدهند و دهان را خشک می‌کنند که پوسیدگی دهان و لثه را به همراه دارد
داروهای کاهش وزن تزریقی مانند اوزمپیک، ویگووی و مونجارو زندگی میلیون‌ها نفر را تغییر داده‌اند، اما دندانپزشکان اکنون درباره بروز یک عارضه جانبی جدید و غیرمنتظره هشدار میدهند: دهان اوزمپیک.
با اینکه «صورت اوزمپیک» اصطلاحی کاملا شناخته‌شده است که برای لاغری صورت ناشی از تزریق داروهای کاهش وزن جیالپیــ۱ به کار می‌رود، حالا متخصصان در مورد آثار نگران‌کننده داروهای کاهش وزن بر سلامت دهان و دندان هم هشدار میدهند.
طبق داده‌های گوگل، جستجوها برای «اوزمپیک+دندان‌ها» در هفته گذشته به طرز باورنکردنی، ۲۱۶ درصد افزایش یافته است. دکتر صوفینا احمد، دندانپزشک برجسته از کلینیک دندانپزشکی ویوا، در گفتگو با هلو (HELLO)، توضیح می‌دهد که داروهای جیالپیــ۱ چگونه تغییراتی مشهود و ماندگار در لبخند افراد ایجاد می‌کنند و چرا کاربران باید هشیار باشند.
دهان اوزمپیک چیست؟
دهان اوزمپیک اصطلاحی غیررسمی است که به مجموعه‌ای از مشکلات دهان اشاره میکند که در کاربرانی که داروهای تزریقی کاهش وزن مصرف می‌کنند، ایجاد می‌شود و شایع‌ترین علائم آن عبارت‌اند از: خشکی دهان، افزایش حساسیت، زخم‌ها و حتی پیری زودرس لبخند.
دکتر احمد توضیح داد: «این می‌تواند برای بیماران غافلگیرکننده باشد. آن‌ها روی کاهش وزنشان تمرکز کرده‌اند و متوجه نیستند که این موضوع چقدر می‌تواند بر سلامت دهانشان تاثیر بگذارد. در حالی که ترشح بزاق کافی، عمل جویدن و تعادل هورمونی هم در حفظ یک لبخند سالم نقش مهمی ایفا می‌کنند.»
در ادامه، علائم کلیدی که دندانپزشکان مشاهده می‌کنند، آمده است:
خشکی دهان (زروستومیا): داروهای جیالپیــ۱ معمولا تولید بزاق را کاهش میدهند که این باعث خشکی دهان و آسیب‌پذیری بیشتر دندان در برابر پوسیدگی، بیماری‌های لثه و نیز بوی بد دهان می‌شود. بدون بزاق کافی، ذرات غذا و اسیدها از بین نمی‌روند و این محیط مناسبی برای رشد باکتری‌ها ایجاد میکند.
حساسیت دندان‌ها: بسیاری از کاربران گزارش میدهند که هنگام خوردن غذاهای سرد، داغ یا شیرین درد بیشتری احساس می‌کنند. دکتر احمد هشدار می‌دهد که اگر درمان نشود، می‌تواند به فرسایش مینا یا تحلیل لثه‌ها منجر شود.
زخم‌های دهانی و برفک: خشکی دهان می‌تواند دفاع ایمنی درون دهان را ضعیف کند و احتمال عفونت‌های قارچی مانند برفک دهانی را بیشتر کند. زخم‌های کوچک و دردناک روی زبان، لثه‌ها و گونه‌ها به طور فزاینده‌ای شایع شده است.
تحلیل لثه‌ها و کاهش حجم صورت: کاهش وزن قابل‌توجه می‌تواند بر ساختار صورت از جمله لثه‌ها هم تاثیر بگذارد. به گفته دکتر احمد، «کاهش چربی در گونه‌ها و خط فک می‌تواند به تحلیل لثه‌ها منجر و باعث شود لبخند به صورت پیر یا فرورفته به نظر برسد».
تنش فک و دندان‌قروچه (بروکسیسم): استرس فیزیکی ناشی از کاهش وزن سریع همراه با بی‌قراری یا اضطراب مرتبط با داروهای جیالپیــ۱، می‌تواند موجب دندان‌قروچه ناآگاهانه در شب شود که درد فک، فرسایش مینا و سردرد به همراه دارد.
تغییرات هورمونی و اختلال در ترشح بزاق: داروهای جیالپیــ۱ بر انسولین و هورمون‌های دیگر که آبرسانی به بدن را تنظیم می‌کنند، تاثیر می‌گذارند. کاهش تولید بزاق هم اثر زنجیره‌ای ایجاد میکند و خطر التهاب لثه، پوسیدگی دندان و عفونت‌ها را افزایش می‌دهد.
تغییرات در اسیدته (pH) دهان و رژیم غذایی: افرادی که به دنبال کاهش وزن‌اند، معمولا به رژیم غذایی کم‌کربوهیدرات و پرپروتئین روی می‌آورند و برای کاهش اشتها به کافئین متکی‌اند. کافئین، تخمیر پروتئین و مصرف کمتر غذاهای فیبردار محیطی اسیدی‌تر ایجاد می‌کنند که اسید مینای دندان را ضعیف میکند و خطر پوسیدگی و زخم‌ها را افزایش می‌دهد.
کاهش جویدن: کمتر خوردن ممکن است سالم به نظر بیاید، اما باید توجه داشته باشید که جویدن برای سلامتی دهان بسیار مهم است، زیرا تولید بزاق به تحریک و تمیز شدن طبیعی دندان‌ها کمک میکند. کمتر جویدن به معنای تجمع سریع‌تر پلاک است.
کمبودهای تغذیه‌ای: کاهش اشتها و تغییرات در هضم باعث کمبود مواد مغذی کلیدی مانند کلسیم، ویتامین دی، منیزیم و ویتامین ب۱۲ می‌شوند که همه برای دندان‌های قوی و لثه‌های سالم ضروری‌‌اند.
تغییرات میکروبیوم روده و دهان: تحقیقات جدید نشان می‌دهد که سماگلوتاید (ماده فعال در اوزمپیک) می‌تواند میکروبیوم روده را تغییر دهد و از آنجا که روده و دهان از طریق مسیرهای ایمنی به هم متصل‌اند، این اختلال می‌تواند به افزایش پلاک، بوی بد دهان و بیماری لثه و بهبودی کندتر پس از درمان‌های دندانپزشکی منجر شود.
برای محافظت از دهان و لبخند چه کار باید کرد؟
دکتر احمد به کاربران داروهای کاهش وزن توصیه میکند که آبرسانی به بدن را جدی بگیرند و در طول روز حتی اگر تشنه نیستند، آب بنوشند. برای تحریک ترشح بزاق هم می‌توان آدامس‌های بدون قند جوید یا قرص نعنا بدون شکر مک زد. استفاده از خمیردندان‌‌های غنی از فلوراید و دهانشویههای فلورایدی هم می‌تواند کمک‌کننده باشد.
تغذیه مناسب هم راه موثر دیگری است. از تنقلات بسیار اسیدی و شیرین پرهیز کنید. در عوض، میوه‌ها و سبزیجات تردی مانند سیب و کرفس را انتخاب کنید که تولید بزاق را تحریک می‌کنند و نوعی تمیزکننده طبیعی‌اند.
برای مقابله با عوارض دندان قروچه با پزشک مشورت کنید و در صورت لزوم محافظ مخصوص شب استفاده کنید. کنترل استرس و مصرف مکمل‌های منیزیم هم به کاهش دندان‌قروچه کمک میکند.
از دهانشویههای بدون الکل استفاده کنید تا از خشکی بیشتر دهان جلوگیری شود. قرص‌های پروبیوتیک یا پروبیوتیک‌های دهانی مانند BLIS K12 هم می‌توانند به بازسازی باکتری‌های سالم دهان کمک کنند.
مهم‌تر از همه، حتما به دندانپزشکتان بگویید که داروهای جیالپیــ۱ مصرف می‌کنید. این می‌تواند بر تصمیم‌های درمانی او اثر بگذارد.