به گزارش نی نی بان ، در دنیای امروزی، استفاده مفرط از فناوریهای دیجیتال به یک بحران جهانی تبدیل شده است. مطالعات نشان میدهند که بیش از ۳۵٪ از افراد به نوعی به اینترنت وابسته هستند و ۳۱٪ از بزرگسالان آمریکایی اعلام کردهاند که تقریباً همیشه آنلاین هستند. این وابستگی بهویژه در میان نوجوانان نگرانکننده است؛ بهطوریکه ۷۳٪ از نوجوانان ۱۳ تا ۱۷ ساله در معرض خطر اعتیاد به اینترنت قرار دارند.
در این میان یکی از موضوعات جالب توجه، «بازگشت به گوشیهای قدیمی» است. این روزها برخی از افراد تصمیم گرفتهاند تا از گوشیهای هوشمند خود خداحافظی کرده و به گوشیهای سادهتر و قدیمیتر بازگردند. اما آیا این بازگشت واقعاً به نفع ماست؟ آیا میتواند به بهبود کیفیت زندگی و سلامت روان کمک کند؟
چرا برخی به گوشیهای قدیمی روی آوردهاند؟
در سالهای اخیر، توجه به تأثیرات منفی استفاده زیاد از گوشیهای هوشمند افزایش یافته است. با رشد رسانههای اجتماعی، بازیهای موبایل و تبلیغات آنلاین، بسیاری از افراد به استفاده بیوقفه از دستگاههای دیجیتال عادت کردهاند. این وابستگی دیجیتال میتواند به اضطراب، افسردگی، مشکلات خواب، و کاهش کیفیت روابط اجتماعی منجر شود. بر اساس تحقیقات Pew Research Center، ۷۳٪ از بزرگسالان در ایالات متحده گزارش دادهاند که احساس میکنند بیش از حد از گوشیهای هوشمند خود استفاده میکنند.
آسیبهای اعتیاد دیجیتال
افزایش استرس و اضطراب: تحقیقات نشان میدهند که افراد معمولاً بیشتر از آنچه که میخواهند، در رسانههای اجتماعی میمانند. این استفاده بیش از حد میتواند به اضطراب و احساسات منفی منجر شود. بر اساس یک مطالعه در JAMA Psychiatry، افزایش استفاده از گوشیهای هوشمند در نوجوانان با افزایش سطح افسردگی و اضطراب در ارتباط است.
کاهش کیفیت خواب: استفاده از گوشیهای هوشمند قبل از خواب میتواند باعث اختلال در تولید ملاتونین و در نتیجه مشکلات خواب شود. National Sleep Foundation گزارش میدهد که ۶۳٪ از نوجوانان آمریکایی از گوشی خود برای مرور اینترنت قبل از خواب استفاده میکنند که منجر به اختلال در خواب آنها میشود.
کاهش تعاملات اجتماعی واقعی: بسیاری از افراد به دلیل استفاده بیش از حد از گوشیهای خود از تعاملات رو در رو فاصله میگیرند. این امر میتواند به انزوا و کاهش کیفیت روابط اجتماعی منجر شود.
بازگشت به گوشیهای ساده: راهی برای بازیابی کیفیت زندگی
در پاسخ به این بحران، بسیاری به سمت استفاده از گوشیهای ساده یا «گوشیهای دکمهای» روی آوردهاند. این دستگاهها با ویژگیهای محدود خود، میتوانند به کاهش وابستگی دیجیتال کمک کنند.
مزایای استفاده از گوشیهای ساده
کاهش حواسپرتی و افزایش تمرکز: گوشیهای ساده تنها امکانات اولیه مانند تماس و پیامک را دارند، بنابراین دیگر خبری از اپلیکیشنهای پیامرسان، شبکههای اجتماعی و بازیهای موبایلی نیست. این ویژگی میتواند به افزایش تمرکز و بهرهوری کمک کند.
بهبود روابط انسانی: استفاده از گوشیهای ساده میتواند به تقویت روابط رو در رو و تعاملات انسانی کمک کند، زیرا افراد وقت بیشتری برای ارتباط با خانواده و دوستان پیدا میکنند.
کاهش اضطراب و استرس: وقتی از گوشیهای هوشمند به گوشیهای سادهتر روی میآورید، معمولاً از دنیای پر سر و صدای دیجیتال فاصله میگیرید و این میتواند به کاهش استرس و اضطراب کمک کند.
مطالعات علمی نشان میدهند که دیجیتال دتوکس یا کاهش استفاده از گوشیهای هوشمند میتواند تأثیرات مثبتی بر سلامت روانی و جسمی افراد داشته باشد. تحقیقی که در Psychology of Popular Media Culture منتشر شد، نشان میدهد که کاهش استفاده از رسانههای اجتماعی باعث کاهش اضطراب و افسردگی میشود.
در تحقیقی دیگر که توسط University of California انجام شد، افراد پس از یک دوره دو هفتهای استفاده محدود از فناوری، گزارش دادند که کیفیت خواب و سطح انرژی آنها بهبود یافته است.
چرا این حرفها شعاری به نظر میآید؟
بازگشت به گوشیهای ساده، به ویژه در دنیای دیجیتال امروز که گوشیهای هوشمند بخش جداییناپذیر از زندگی روزمره شدهاند، میتواند به نظر ایدهای شعاری و غیرواقعی بیاید. گوشیهای هوشمند نه تنها برای ارتباطات اجتماعی و کاری، بلکه بهعنوان ابزار سرگرمی و یادگیری نیز نقش دارند. به همین دلیل، برخی ممکن است این تصمیم را در تضاد با نیازهای روزافزون نسل جدید بدانند که به این تکنولوژی وابستهاند.
با این حال، استفاده از گوشیهای ساده یا دستگاههای دیجیتال مینیمالیستی برای برخی افراد میتواند مفید باشد. نمونههایی همچون Light Phone و Mudita Kompakt نشان دادهاند که این نوع گوشیها میتوانند به کاهش استرس، افزایش تمرکز و بهبود روابط انسانی کمک کنند. افرادی که این گوشیها را استفاده کردهاند، گزارش دادهاند که زندگی با امکانات محدودتر حس آزادی بیشتری به آنها داده و توانستهاند از دنیای دیجیتال فاصله بگیرند.
عقبگرد از تکنولوژی یا تعادل هوشمندانه
اعتیاد دیجیتال کار را به جایی رسانده که کلینیکهای ترک اعتیاد دیجیتال به افرادی که از استفاده مفرط از فناوریهای دیجیتال، مانند گوشیهای هوشمند، اینترنت و بازیهای آنلاین، رنج میبرند، خدمات درمانی ارائه میدهند و یا کافهها و باشگاههایی وجود دارند که با برگزاری رویدادهای «دیجیتال دتوکس»، فضایی را برای تعامل بدون فناوری فراهم میکنند و شرکتکنندگان گزارش دادهاند که این تجربه به آنها کمک کرده تا ارتباطات انسانی عمیقتری برقرار کنند و از وابستگی به فناوری آنها کاسته شود.
با وجود این، نسل جدید تمایل کمتری به کنار گذاشتن گوشیهای هوشمند دارند و ممکن است این کار را تهدیدی برای از دست دادن فرصتهای شغلی و اجتماعی ببینند. در نهایت، بازگشت به گوشیهای ساده برای افرادی که به دنبال کاهش وابستگی به فناوری و بهبود کیفیت زندگی خود هستند، میتواند مفید باشد، اما این تصمیم باید با در نظر گرفتن شرایط فردی و تبعات اجتماعی آن گرفته شود. با توجه به مزایای متعدد این رویکرد، توصیه میشود که افراد بهویژه در سنین نوجوانی و جوانی، با آگاهی از آسیبهای احتمالی، استفاده از فناوری را با تعادل بیشتری مدیریت کنند.
با این حال، این تصمیم باید بهعنوان یک انتخاب آگاهانه در نظر گرفته شود و نه یک عقبگرد از تکنولوژی، بلکه بهعنوان یک راهکار برای ایجاد تعادل در زندگی دیجیتال.
بازگشت به گوشیهای ساده نشانهای از آگاهی فزاینده نسبت به تأثیرات منفی فناوری بر زندگی است. این روند نه تنها یک انتخاب فردی، بلکه یک حرکت فرهنگی برای بازتعریف رابطه ما با فناوری است. با این حال، این رویکرد برای همه مناسب نیست. تعادل بین استفاده هوشمندانه از فناوری و حفظ ارتباطات انسانی میتواند راهحلی میانه باشد.
کارشناسان پیشنهاد میکنند که برای بهرهمندی از مزایای گوشیهای ساده بدون کنار گذاشتن کامل فناوری، میتوان از راهکارهایی مانند غیرفعال کردن اعلانها، محدود کردن زمان استفاده از شبکههای اجتماعی یا استفاده از حالت «سایلنت» بهره برد.
منبع: تبیان