کمبود تستوسترون در زنان، چه پیامدهایی دارد؟
میزان هورمون تستوسترون زنان در سراسر زندگی آنان، چرخه عادت ماهانه و حتی اوقات مختلف روز در حال تغییر است.
میزان هورمون تستوسترون زنان در سراسر زندگی آنان، چرخه عادت ماهانه و حتی اوقات مختلف روز در حال تغییر است. زنان دچار کمبود تستوسترون دارای مقدار کافی این هورمون برای کمک به تولید سلولهای خونی جدید، حفظ توان جنسی یا تقویت سطح دیگر هورمونهای تولید مثل نیستند.
تستوسترون به گروهی از هورمونها تعلق دارد که زیر عنوان اندروژنها شناخته می‌شوند. سطح تستوسترون بر موارد زیر مؤثر است:
- باروری
- توان جنسی
- تولید سلولهای قرمز خون
- توده عضلانی و توزیع چربی در بدن
بسیاری از مردم تستوسترون را به عنوان یک هورمون جنسی مردانه میشناسند، اما هر انسانی به مقداری از این هورمون در بدن خود نیاز دارد. در حالی که میزان تستوسترون در مردان به مراتب بیش از زنان است، غدد فوق کلیوی و تخمدان‌های زنان مقدار کمی از این هورمون را تولید میکنند.
بر مبنای اعلام "مرکز پزشکی دانشگاه راچستر"، زنان باید در کل ۱۵ تا ۷۰ نانوگرم در دسیلیتر تستوسترون در خون خود داشته باشند. در حال حاضر هیچ دستورالعمل قطعی در مورد آنچه باید سطح "کمبود" تستوسترون در زنان تلقی کرد وجود ندارد.
علایم کمبود تستوسترون
کمبود تستوسترون میتواند باعث بروز یکی از علایم زیر یا تعداد بیشتری از آنها در زنان شود:
- حالت ضعف
- ضعف عضلانی
- خستگی مفرط
- اختلالات خواب
- کاهش میل جنسی
- کاهش خشنودی جنسی
- افزایش وزن
- مشکلات باروری
- بینظم شدن چرخههای عادت ماهانه
- خشکی واژن
- کاهش تراکم یا چگالی استخوان
به خاطر سپردن این موضوع مهم است که تحقیقات در این عرصه هنوز محدود است.
از آنجا که علایم مرتبط به کمبود تستوسترون به میزان زیاد شایع است، پزشک برای رسیدن به تشخیص در جستجوی نشانههای سایر اختلالات یا بیماریها خواهد بود و در نتیجه وی ممکن است به بررسی موارد زیر بپردازد:
- افسردگی
- اضطراب
- استرس مزمن
- بیماری تیروئید
- انتقال به یائسگی
علل کمبود تستوسترون
دو علت اصلی کمبود تستوسترون در زنان عبارتند از:
- کاهش سطح لین هورمون به عنوان یک نتیجۀ طبیعی یائسگی و پا به سن گذاشتن
- وجود مشکلاتی در پیوند با تخمدان‌ها یا غدد هیپوفیز و ادرنال (فوق کلیوی)
تستوسترون همراه پا گذاشتن زنان به سالهای پیری به شکل طبیعی کاهش پیدا میکند. سطح دیگر هورمونها مثل استروژن، نیز به مرور زمان کاهش مییابد به ویژه زمانی که زنان به یائسگی میرسند.
در پیرامون زمانی که یائسگی آغاز می‌شود، زنان ممکن است در معرض احتمال بالاتری برای دچار شدن به کمبود تستوسترون باشند زیرا در این زمان میزان تولید تستوسترون در تخمدان‌ها کاهش مییابد.
همچنین داروهایی که برای مقابله با اثرات جانبی یائسگی مصرف می‌شوند میتوانند سطح تستوسترون را کاهش دهند. یکی از این داروها استروژن خوراکی است.
مواجه شدن با مشکلاتی در مورد تخمدان‌ها و غدد فوق کلیوی نیز میتواند به کاهش سطح تولید تستوسترون منجر شود. برای مثال در صورتی که تخمدان‌های زنی برداشته باشد یا دچار عدم کفایت ادرنال (که به معنی عدم کارکرد کامل غدد فوق کلیوی است) باشد میزان تستوسترون در زن کاهش خواهد یافت.
تشخیص کمبود تستوسترون
در حال حاضر فقدان تحقیقات کافی در مورد کمبود تستوسترون در زنان به چشم میخورد. بسیاری از پزشکان بیشتر نگران افزایش بیش از حد میزان هورمون تستوسترون در زنان هستند تا کاهش میزان آن.
در سال 2014 یک کارگروه توصیهای علیه اندازهگیری روتین سطح تستوسترون در زنان ارائه داد زیرا تحقیق مزبور نتوانسته بود وجود ارتباطی را میان سطح تسوسترون و علایم اثبات کند.
اگر زنی در مورد خود خبر از بروز هر یک از علایم فهرست شده در بالا را داده باشد پزشک احتمالاً نخست در جستجوی اختلالات دیگر و شایعتر خواهد بود.
برای تشخیص کمبود تستوسترون در زنان پزشک کار را با معاینه فیزیکی و سؤال در مورد علایم آغاز خواهد کرد. اگر دکتر به کمبود میزان تستوسترون مظنون باشد، آنگاه انجام آزمایش خون را درخواست خواهد کرد.
اگر زنی هنوز به دوره یائسگی نرسیده باشد، پزشک احتمالاً بهترین زمان برای تست سطح تستوسترون را به وی توصیه خواهد کرد. این به علت نوسان سطح هورمون در سراسر چرخه عادت ماهانه است.
درمان کمبود تستوسترون
برخی داروهای جایگزینی استروژن حاوی تستوسترون نیز هستند.
در هر حال، مقدار تستوسترون موجود در داروها ممکن است برای افزایش سطح هورمون مزبور کافی نباشد یا اینکه بدن نتواند مقدار کافی از هورمون را جذب کند.
دکتر ممکن است تستوسترون را به شکل قرص یا تزریقی برای زنان تجویز کند و انتظار داشته باشد که این درمان همان تأثیری را که بر مردان دارد بر زنان نیز داشته باشد: افزایش سطح انرژی، کاهش خستگی مفرط، و افزایش میل جنسی.
به هر حال بسیاری از پزشکان به زنان مصرف تستوسترون را توصیه نمیکنند. به علاوه FDA داروهای بر پایۀ تستوسترون معدودی را برای زنان تأیید کرده است. علت این موضوع وجود عوارض جانبی شامل موارد زیر است:
- ریزش مو
- آکنه
- افزایش موی صورت
- عمیق یا بم شدن صدا
- بزرگ شدن کلیتوریس یا چوچوله
کارگروه سال ۲۰۱۴ به علت کمبود تحقیق در این زمینه درمان با دوز کم تستوسترون را در مورد زنان تجویز نمی‌کند. به هر حال آنها در این مورد یک استثناء قائل شدهاند که اختلالی به نام اختلال کمفعالی میل جنسی نام دارد و در این بیماری زنان میتوانند از درمان مزبور استفاده کنند.
پزشک ممکن است در عوض درمانهای جایگزین را برای مداوای علایم کمبود تستوسترون در زنان توصیه کند. این درمانها و تغییرات سبک زندگی موارد زیر را شامل می‌شود:
- رابطه درمانی
- برداشتن قدمهایی در راستای مدیریت استرس
- برخورداری از خواب کافی
- خوردن غذاهای سالم
- مصرف مکمل‌های غیر نسخه‌ای دیهیدرواپیاندروسترون (DHEA)
DHEA یک هورمون استروئیدی است که در عین حال توسط غدد فوق کلیوی نیز تولید می‌شود. این مکملها در بازار موجودند. به هر حال "جامعه غدد درونریز" مصرف منظم مکمل DHEA را توصیه نمی‌کند زیرا محققان هنوز تا اثبات ایمنی و کفایت مصرف این مکملها در درازمدت فاصله دارند.
عوارض جانبی مکمل‌های DHEA میتواند مشابه موارد مربوط به افزایش میزان تستوسترون باشد.
پیام همراه
پزشکلن و محققان هنوز به طور کامل درک نکردهاند که کمبود سطح تستوسترون چگونه به زنان لطمه میزند یا چگونه باید این کمبود را برطرف کرد.
سطح تستوسترون با بالا رفتن سن فرد تغییر میکند، و در زمان رسیدن زنان به یائسگی این مقدار رو به کاهش میگذارد.
اگر زنی دچار علایم کمبود تستوسترون شده باشد نتایج حاصل از آزمایش خون میتواند دکتر را در تشخیص این اختلال یاری دهد.
زنان هرگز نباید بدون مشورت با پزشک و صوابدید وی به درمان جایگزینی تستوسترون بپردازند. استفاده از مکملها و درمانهای جایگزینی هورمون میتواند بیش از آنکه تسکین دهنده باشد عوارض جانبی بیشتری به همراه بیاورد.
منبع:
مهرین
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼