در مورد قرص های ضد بارداری، نحوه مصرف و عوارض

قرص‌های ضد بارداری یکی از شایع‌ترین و آسان‌ترین روش‌های پیشگیری از بارداری می‌باشند، اما مانند یک شمشیر دولبه هستند. چون در عین اینکه از بارداری جلوگیری می‌کنند، عوارض زیادی دارند که باعث تغییراتی در زنان می‌شوند. بیشتر زنان با وجود این عوارض به دلیل درصد موفقیت این قرص‌ها در پیشگیری از بارداری، عوارض را به جان خریده و از آن‌ها استفاده می‌کنند. اما همیشه قرص‌های ضد بارداری بهترین روش نیستند، شما می‌توانید با استفاده از دیگر روش‌های پیشگیری از بارداری با عوارض جانبی کمتر استفاده کنید. عدم جلوگیری از بیماری‌های مقاربتی نیز یکی دیگر از ضعف‌های قرص‌های ضد بارداری می‌باشد. در ادامه مقاله به تشریح انواع و عوارض قرص‌های ضد بارداری می‌پردازیم.

قرص‌های ضد بارداری و انواع آن
در صورتی که قرص‌های ضد بارداری به درستی و در روز و زمان مشخص مصرف شوند، روش بسیار مطمئنی برای پیشگیری از بارداری می‌باشد. ولی در صورتی که مصرف آنها فراموش شود احتمال بارداری به شدت بالا می‌رود. قرص‌های ضد بارداری دو دسته هستند:
_ قرص‌های ترکیبی شامل دو هورمون استروژن و پروژسترون
_ قرص‌های پروژسترون معروف به قرص‌های شیر دهی
توجه: قرص اورژانسی که فقط در شرایط اضطراری و در سال یک الی دو بار مجاز به مصرف آن‌ها هستید، تنها برای پیشگیری از بارداری د بعد از روابطی است که احتمال حاملگی در آن‌ها وجود دارد.

طریقه مصرف قرص‌های ضد بارداری
بسته به نوع قرص تفاوت‌های اندکی در مصرف این قرص ها وجود دارد، اما اصول کلی یکسان است. قرصهای ترکیبی معمولاً ۲۱ تایی بوده و فرد هر روز یک قرص را مصرف می‌کند و سپس ۷ روز قرص نمی‌خورد که معمولاً در این ۷ روز خون‌ ریزی قاعدگی اتفاق خواهد افتاد. شروع دارو در ابتدای یک چرخه قاعدگی می‌باشد. تا ۷ روز بعد از شروع قرص ها لازم است که از یک روش پیشگیری جایگزین نیز استفاده کنید. برای اطلاع دقیق از مصرف هر نوع قرص ضد بارداری به بروشور دارو مراجعه کنید.

عوارض جانبی قرص های ضد بارداری
۱- لکه بینی بین دوره‌ها قاعدگی
تقریبا نیمی از افرادی که قرص ضد بارداری مصرف می‌کنند دچار لکه بینی می‌شوند. لکه بینی در اکثر مواقع پس از مصرف بسته سوم حل می‌شود و در صورتی که قرص ها به درستی مصرف شوند در حالت لکه بینی هم مانع از بارداری می‌شوند. در صورتی که خونریزی بین دوره ای زیاد باشد باید به پزشک مراجعه کنید.
۲- تهوع
افرادی که تازه شروع به مصرف قرص های ضد بارداری کرده‌اند احتمال زیاد دچار حالت تهوع خفیف می‌شوند. مصرف قرص با غذا و قبل از خواب به کاهش حالت تهوع کمک می‌کند.
۳- حساس شدن سینه‌ها
قرص های ضد بارداری ممکن است باعث حساس شدن و بزرگ شدن سینه‌ها شوند. این عارضه پس از مدتی مصرف بر طرف می‌شود. در صورت احساس درد و تورم مداوم سینه‌ها به پزشک مراجعه کنید.
۴- تاخیر در عادت ماهیانه
برخی اوقات با وجود استفاده درست قرص ها عادت ماهیانه با تاخیر می‌افتد. در صورتی که یک دوره قاعدگی تان به تاخیر افتاد قبل از شروع قرص بعدی تست بارداری انجام دهید.
۵- نوسانات خلقی
افرادی که سابقه افسردگی دارند بهتر است قبل از شروع مصرف قرص ها با پزشک مشورت کنند. در صورت بروز نوسانات خلقی به پزشک مراجعه کنید.
۶- افزایش وزن
با وجود اینکه علتی برای ارتباط قرص های ضد بارداری و افزایش وزن پیدا نشده است؛ ولی بسیاری از خانم‌ها از افزایش وزن بعد از مصرف قرص های ضد بارداری شکایت می‌کنند.
۷- سر درد
قرص هایی که حاوی هورمون‌های جنسی هستند در بروز سر درد نقش دارند. سردرد حاصل از مصرف قرص به مرور زمان خوب می‌شود ولی در صورت سر درد مداوم به پزشک مراجعه کنید.
۸- میل جنسی
هورمون‌های قرص های ضد بارداری ممکن است در میل جنسی تاثیر بگذارد. البته عوامل زیادی در کاهش میل جنسی دخیل هستند، حتی برعکس در برخی از افراد قرص ها باعث افزایش میل جنسی می‌شوند.
۹- ترشحات واژن
برخی افراد پس از مصرف قرص های ضد بارداری تغییراتی در ترشحات واژن مشاهده می‌کنند. این مساله ممکن است نمود‌های متفاوت داشته باشد؛ تغییر در رطوبت واژن تا تغییر در نوع ترشحات و سایر تغییراتی که باعث مشکل در رابطه جنسی می‌شود. این تغییرات به طور کلی خطرناک نیستنند ولی اگر نگران این هستید که دچار عفونت واژن شده اید بهتر است به پزشک مراجعه کنید.

چه زمانی به خاطر عوارض باید به پزشک مراجعه کرد؟
هر کدام از عوارضی که ذکر شد، در صورت خفیف بودن نیازی به مراجعه پزشک نیست. اما اگر پس از مصرف قرص ضد بارداری عوارض زیر را مشاهده کردید به پزشک مراجعه کنید چون ممکن است خطرناک باشد:
_ معده درد یا شکم‌ درد
_ بی حسی، ضعف، تکلم درهم برهم
_ درد قفسه‌ سینه و تنگی نفس
_ سردردهای شدید
_ مشکلات چشم، مانند تاری دید یا از دست‌ دادن بینایی
_ تورم یا درد در پاها و ران‌ها و همچنین قرمزی، تورم یا درد در ساق پا

مصرف خودسرانه قرص ضد بارداری برای چه کسانی ممنوع است؟
اگر دارای بیماری‌های زیر هستید و یا سابقه ابتلا به یکی از بیماری‌های زیر را حتما پیش از مصرف با پزشک مشورت کنید:
_ افرادی که سابقه سرطان سینه و رحم دارند
_ افراد با سابقه سکته مغزی و بیماری‌های ترومبوامبولی وریدی
_ افراد مبتلا به فشار خون
_ بیماری‌های قلبی و عروقی
_ چربی خون و دیابت
_ کلسترول بالا
_ سردرد‌های میگرنی
_ خانم‌های سیگاری که سن آنها بیش از ۳۵ سال است

تداخل دارویی با قرص های ضد بارداری
مصرف همزمان دارو‌های ضد بارداری با داروهای زیر می‌تواند خطر آفرین باشند، پیش از مصرف حتما با پزشک مشورت کنید:
_ دارو‌های ضد صرع
_ دارو‌های انعقاد خون
_ آنتی بیوتیک‌هایی مثل؛ ریفامپین، تتراسایکلین و مشتقات پنی سیلین
_ برخی داروهای گیاهی نیز ممکن است با ضد بارداری‌ها تداخل داشته باشند
بهتر است در هنگام خرید قرص ضد بارداری، دارو‌هایی که مصرف می‌کنید را به پزشک دارو ساز بگویید.

دیگر مصارف قرص های ضد بارداری
قرص های ضد بارداری ممکن است برای دیگر اهداف پزشکی به جز پیشگیری ازبارداری نیز تجویز شوند، این موارد عبارتند از:
_ تنظیم دوره‌های قاعدگی
_ پریودهای نامنظم
_ پریودهای سنگین
_ پریودهای دردناک
_ وجود غدد آندومتریال و استرومای رحم
_ سندرم پیش از قاعدگی
_ آکنه، رشد موی بیش‌از‌حد و ریزش مو
_ کاهش خطر ابتلا به کیست‌های سینه، کیست‌های تخمدان، بیماری التهابی لگن، بارداری خارج از رحم
در نهایت توصیه می‌شود قبل از مصرف قرص های ضد بارداری با پزشک مشورت کنید تا پزشک دارو را با توجه به شرایط شما تجویز کند و یا اینکه روش دیگری برای پیشگیری از بارداری به شما پیشنهاد کند.