بیماری های شایع در زنان، شناخت و راه های پیشگیری

اگر شما یک زن هستید و در حال خواندن مطلب پیش رو، لازم است با دقت به خواندن ادامه دهید تا متوجه شوید که بیماری های شایع در زنان در کمین سلامت شما هستند کدام است:

پوکی استخوان
یکی از بیماری های شایع در زنان که شیوع و تاثیر گذاری متفاوتی در آن ها نسبت به مردان دارد، پوکی استخوان می باشد که در اثر فرسودگی و از هم گسیختگی مفاصل بوجود می آید. زنان سه برابر بیشتر از مردان خطر ابتلا به این بیماری را تجربه می کنند. در واقع نوع ساختار بدنی زنان، آنها را برای ابتلا به این بیماری مستعد می کند زیرا زنان، مفاصل انعطاف پذیر تر داشته و تاندوم هایشان خاصیت ارتجاعی بیشتری نسبت به مردان دارد. این نرمی بدن زنان برای دوران بارداری و زایمان لازم و مفید می باشد اما در عین حال بدن آنها را برای جراحت ها و پیچ خوردگی مفاصل، آسیب پذیرتر می کند. همچنین زنان در مقایسه با مردان، باسن های بزرگ تر و پهن تری دارند که بر مقاومت زانوهایشان تاثیر گذاشته و به آنها فشار بیشتری وارد می کند.
به همین دلایل است که زنان پس از 50 سالگی، بطور جدی مستعد ابتلا به پوکی استخوان می شوند. با توجه به یائسگی زنان در این سن که موجب افت شدید ترشح استروژن در بدن آنها می شود، خطر ابتلا به این بیماری تشدید می شود زیرا استروژن از غضروف ها محافظت کرده و مانع از التهاب مفاصل می شود. توصیه پزشکان در این باره این است که با انجام مرتب حرکات ورزشی، تحرک داشتن و نیز حفظ وزن متعادل، به کاهش احتمال ابتلا به پوکی استخوان کمک کرد.

آلزایمر
شواهد حاکیست بیشتر مبتلایان به آلزایمر را که از طریق فقدان کارکردهای شناختی در مغز مشخص می شوند، زنان تشکیل می دهند. مدت ها، تصور جامعه پزشکی بر این بود که دلیل این تفاوت می تواند این موضوع باشد که احتمال ابتلا به آلزایمر و بیماریهای مربوط به زوال عقل، با افزایش سن بیشتر می شود و چون بطور میانگین زنان عمر طولانی تری در مقایسه با مردان تجربه می کنند، بنابراین بروز این بیماریها در زنان شایع تر است. اما تحقیقات جدید نشان داد عوامل دیگری هستند که می توانند در این باره دخیل باشند مانند ژنتیک، تغییرات هورمونی بدن زنان، یائسگی و افت شدید میزان استروژن در بدن زنان که در حدود ۵۰ سالگی رخ می دهد.
پزشکان بر این باورند که فعال نگه داشتن ذهن و جسم، خواب کافی و تغذیه سالم، عواملی هستند که می توانند تاثیر زیادی در کاهش احتمال ابتلا به بیماری های شایع در زنان داشته باشند. درمان های موجود برای این بیماری اگرچه می توانند رشد آن را کم کند اما قادر به متوقف کردن روند بیماری نیستند. به این ترتیب، هنوز هم، آگاه بودن به پیشگیری از بروز آلزایمر که یکی از این 15 بیماری شایع است، به ما کمک می کند.

افسردگی
طبق نتایج بدست آمده از تحقیقات روانشناختی معتبر یکی دیگر از بیماری های شایع در زنان افسردگی است که زنان دو برابر بیشتر از مردان، در آستانه ابتلا به این بیماری قرارد دارند. روانشاناسان بر این باورند که زنان بطور بیولوژیکی برای ابتلا به افسردگی آماده تر از مردان هستند. در واقع، نوسانات بیشتری را در تولید و ترشح مواد شیمیایی عصبی در بدنشان تجربه می کنند. تغییرات هورمونی که بطور ماهانه در دوران قاعدگی تجربه می کنند یا قبل و بعد از زایمان و در یائسگی به سراغشان می آید، هرچه بیشتر آنها را در معرض افسرده خویی قرار می دهد.
شیوه ای که زنان به احساسات خود می اندیشند و آنها را پردازش می کنند، مانند زمانیکه استرس و تنش را تجربه می کنند، می تواند بر کاهش عملکرد مغز در نواحی مربوط به خلق و خو تاثیر گذارد. اگر زنی احساس نا امیدی، زودرنجی و درماندگی کند بایست برای گرفتن کمک حرفه ای، اقدام کند.

بیماری های قلبی
بیماری های قلبی، اولین عامل مرگ و میر در مردان و زنان شناخته شده است. اما میزان مرگ زنان در مقایسه با مردان پس از تجربه حملات قلبی، بیشتر است. در واقع چندین عامل در زنان، باعث شدید تر شدن بیماری های قلبی می شود. اینکه چرا بیشتر زنان تا یکسال پس از تجربه حملات قلبی می میرند بسیار مورد بحث بوده است و نظرات گوناگونی در این باره وجود دارد. شاید بتوان گفت که زنان در سن مشابه با مردان، درگیر بیماری های همزمان بیشتری مانند دیابت، آریتمی فیبریلاسیون دهلیزی و عادت مخرب سیگار کشیدن می باشند که مرگ و میر را در آنها ساده تر می کند.
علاوه بر این، زنان در بیشتر مواقع، درد قفسه سینه را تجربه می کنند که بروز و تشخیص بیماری های قلبی را به تاخیر انداخته و همین امر موجب پیامدهای بدتری می شود. برای کاهش این مشکل، پزشکان انجام 30 دقیقه ورزش روزانه در 5 روز از هفته، برخورداری از رژیم غذایی سالم و انجام معاینات و آزمایشات منظم برای سنجش دیابت، میزان کلسترول و فشار خون بالا را ،توصیه می کنند.

اضطراب
طبق مطالعات انجام شده روانشناختی، زنان دو برابر بیشتر از مردان با اضطراب دست و پنجه نرم می کنند. روانشناسان بر این باورند که افت و خیز های هورمونی بدن زنان بخصوص کاهش میزان ترشح کورتیزول بدن که هورمون مقابله با استرس می باشد، می تواند منجر به تجربه اضطراب در زنان شود. بدلیل مقدار کمتر این هورمون در بدن، زنان دو برابر بیشتر از مردان، در معرض ابتلا به اختلالات ناشی از استرس می شوند.
خوب است بدانید که تجربه اضطراب، تنها عوارض روحی - روانی به دنبال ندارد بلکه تحقیقات بسیاری نشان داده اند که زنان مضطرب، 59 درصد بیشتر، دچار حملات قلبی می شوند و در مقایسه با زنانی که کمتر اضطراب دارند، 31 درصد مرگ و میر بیشتری را از بیماریهای قلبی خواهند داشت. چنانچه زنی افکار اضطراب آور داشته باشد، بی تحرک بوده، در انجام فعالیت های روزانه بی انگیزه باشد و نیز علائم جسمانی نظیر تپش قلب شدید و تنگی نفس را در خود مشاهده کند نیازمند حضور در جلسات روان درمانی می باشد.

سندروم استرس پس از ضایعه
اگرچه ظاهر امر ما را بر این می دارد که نشانه های سندروم استرس پس از ضایعه را بیشتر به رفتارهای مردانه نسبت بدهیم اما وقوع این سندروم در زنان، شایع تر است. زنان به دلیل تجربه بیشتر چالش های احساسی، جنسی و بدنی، دو برابر بیشتر از مردان، مستعد ابتلا به این سندروم هستند. همچنین شواهد حاکیست که دختران در سنین پایینتری نسبت به پسران با انواع ضربه های عاطفی مواجه می شوند. اگر شما بازمانده یک ضربه جدی روحی باشید و کابوس های شبانه بی خوابی افسردگی و خشم و عصبانیت در زندگیتان جریان دارد مشاوره های روان درمانی می تواند کمک خوبی برای بهبود حالتان باشد.

بیماری های دستگاه ادراری و تناسلی
آناتومی بدن زنان تاثیر زیادی بر ابتلا به عفونت های ادراری، بی اختیاری ادرار و تراوشات مثانه آنها دارد. به همین دلیل، اینگونه ناراحتی ها و بیماری ها را بیشتر از مردان تجربه می کنند. مجرای ادراری زنان نزدیک به واژن و مقعد آنها که محل زندگی تعداد زیادی میکروب می باشد، قرار گرفته است. به همین دلیل، عفونی شدن دستگاه ادراری زنان به سادگی رخ می دهد. شرایط سنی، زایمان و چاقی عواملی هستند که می توانند منجر به بی اختیاری ادرار در زنان شوند. در دوران بارداری، بر ماهیچه های پایین لگن زنان که حفاظت از مثانه و گردنه آن را بر عهده دارند، فشار وارد می شود و می تواند تاثیر بلند مدت به جا گذارد. نوشیدن مقدار کافی آب و انجام حرکات تقویت کننده ماهیچه های کف لگن، کمک قابل توجهی برای پیشگیری از ابتلا به این اختلالات می باشد.

بیماری لوپوس
لوپوس، یکی دیگر از ۱۵ بیماری های شایع در زنان بیماری خود ایمنی است که زنان، خیلی بیشتر از مردان به آن دچار می شوند. تقریبا از هر ۱۰ مورد ابتلا به این بیماری، ۹ مورد از بیماران را زنان در سنین باروری ( ۱۵ تا ۴۴ ) سال، تشکیل می دهند. خود ایمنی به این معناست که خود بدن به بافت هایش حمله می کند. این بیماری به روی تمام اعضاء بدن، از پوست تا اندام های داخلی را تحت تاثیر قرار می دهد. با توجه به اینکه این بیماری، زنان جوان را تهدید می کند، می توان میزان استروژن بالای بدن در این سنین ( باروری) را در کنار عوامل محیطی دیگر از دلایل بوجود آورنده این بیماری تلقی کرد.
همچنین مطابق با نتایج حاصل از تحقیقات علمی که به تازگی صورت گرفته، مشخص شده که وجود دو کروموزوم X در بدن زنان، احتمال بروز این بیماری را در آنها بالا می برد. به دلیل متنوع و مبهم بودن نشانه های بیماری، تشخیص دقیق عامل ایجاد کننده آن، چندان کار راحتی نیست. چنانچه زنی نشانه هایی نظیر درد عضلات یا مفاصل، جوش صورت، خستگی مفرط و درد قفسه سینه را تجربه می کند، بایست به پزشک مراجعه کند. اگرچه درمان قاطعی برای این بیماری وجود ندارد اما تغییر سبک زندگی و مصرف برخی داروها می تواند از شدت نشانه ها و وخیم شدن حال بیمار کم کند.

اختلالات خوردن
محققان هنوز نتوانسته اند با اطمینان، عوامل ایجاد کننده اختلالات خوردن مانند بی اشتهایی عصبی یا پرخوری را معرفی کنند. اما پزشکان حوزه سلامت بر این باورند که ترکیبی از عوامل فیزیولوژیکی و تجربه های اجتماعی که تاثیرات بیشتری به روی زنان در مقایسه با مردان به جا می گذارد، باعث می شود زنان بیشتر از مردان به اختلالاتی از این دست مبتلا شوند. زنان با اختلاف زیادی از مردان، درگیر بیماری بی اشتهایی عصبی هستند که در آن تصویر بدنی بدی از خود در ذهنشان دارند طوریکه جدا از سایر عوامل، بر سلامت روانی آنها، به شدت تاثیر منفی می گذارد. استاندارد در نظر گرفته شده از سوی جامعه برای تایید زیبایی زنان،معیارهای کمال گرایانه و ایده الیستی را شامل می شود که زنان را بیش از مردان در معرض وسواس نسبت به تصویر بدنی خود و اختلالات خوردن، قرار می دهد.
دختران از سنین پایین با مساله مقبولیت اجتماعی خود بر مبنای خوش اندامی و زیبایی مواجه می شوند که این امر، حساسیت آنها را در این باره هرچه بیشتر بالا می برد. فرآیندهای بیوشیمیایی مغز زنان و ویژگیهای روانی خاص آنها هم به روی برخی از زن ها، وسواس های فکری و شک و دودلی های بیش از حد را رقم می زند. چنانچه زنی عادت های ناسالم غذایی دارد، بهتر است که با دریافت مشاوره های درمانی روانشناختی و نیز تغذیه سالم، اختلالات خوردن خود را تحت کنترل در آورد.

بیماری های عفونی جنسی و آمیزشی
اگرچه احتمال انتقال بیماری های آمیزشی در مردان و زنان یک اندازه است اما بدن زنان برای ابتلا به اینگونه بیماری ها نسبتا آسیب پذیرتر است به گونه ای که در صورت ابتلا، در مقایسه با مردان صدمات بیشتری به بدنشان وارد می شود. در واقع، خطرات ناشی از انتقال بیماری های آمیزشی، زنان را بیشتر تهدید می کند. تفاوت های موجود در آناتومی افراد، بخصوص میان زنان و مردان، گاه موجب می شود که تشخیص علائم عفونی در زنان دشوار شود و در مواقعی، زنان بی خبر از عفونت های جنسی بدن خود زندگی کنند.
به این ترتیب
زنان با عوارض بلند مدت این عفونت ها در بدن خود دست و پنجه نرم می کنند. بطور مثال عفونت های لگنی و ناباروری حاصل از ابتلا به بیماری هایی مانند کلامیدیا، سوزاک، تبخال تناسلی و سیفلیس به سراغشان می آید و حتی در صورت باردار شدن هم، سلامت خود و فرزندانشان بطور جدی تهدید می شود.

بیماری مزمن بعدی زگیل تناسلی می باشد
این بیماری می تواند در مراحل پیشرفته، منجر به سرطان دهانه رحم هم بشود. اگرچه بسیاری از بیماری های آمیزشی، فاقد نشانه هستند اما در صورت مشاهده هرگونه زخم، درد به هنگام ادرار کردن، دردهای شکمی و تغییرات قابل توجه در نواحی تناسلی، بایست به سرعت به پزشک مراجعه کرد. پزشکان بر این باورند که پیشگیری، بهترین راهکار برای اجتناب از ابتلا به اینگونه بیماریهاست و بر همین اساس توصیه می کنند که واکسن زگیل تناسلی در زمان مناسب زده شود، روابط جنسی ایمن با استفاده از کاندوم صورت گیرد و معاینات و آزمایشات منظم مربوطه، فراموش نشود.
نکته آخر اینکه در زمان ملاقات با پزشک زنان، از پرسیدن سوالات مربوط به سلامت جنسی خود شرمگین نبوده و هر نکته مبهمی را با پرسش از پزشکتان، برطرف سازید و برای برقراری روابط سالم جنسی و مراقبت از سلامت جنسی خود، راهنمایی های لازم را دریافت کنید.

سندروم خستگی مزمن
سندروم خستگی مزمن، نشانه هایی مانند بیماری خود ایمنی در بدن ایجاد می کند اما نمی توان این بیماری ها را مشابه هم تلقی کرد. زنان دو تا چهار برابر بیشتر از مردان به این سندروم دچار می شوند. عوامل بوجود آورنده این بیماری کاملا شناخته شده نبوده و مراحل تشخیصی آن نیز چالش برانگیز به نظر می رسید و درمان دارویی یا غذایی خاصی هم برای آن در نظر گرفته نشده بود تا اینکه تحقیقات و پژوهش های جدید، دلایل گستردگی این بیماری را در زنان مشخص کرد. محققان به این نتیجه رسیده اند که وجود برخی پروتئین های خاص یا سیتوکین ها (دسته ای از مولکول های پروتئینی محلول در آب) در خون، احتمال ابتلا به این بیماری و تشدید آن در بدن را باعث می شوند. شواهد حاکیست که می توان این بیماری را، التهابی در نظر گرفته و برای تشخیص آن از آزمایش خون کمک گرفت.

سکته
بطور میانگین ۵۵۰۰۰ مورد سکته در زنان، بیش از مردان ثبت می شود و شواهد حاکیست که زنان بیشتری در مقایسه با مردان در اثر تجربه سکته، جان خود را از دست می دهند. در این میان، زنانی که قرص های ضد بارداری مصرف می کنند یا قرص های هورمون ساز استروژن با حجم بالا استفاده می کنند و نیز زنان باردار و آنهایی که زمان کمی از زایمانشان گذشته، بیشتر در معرض سکته کردن قرار دارند. به عبارتی افزایش میزان هورمون های زنانه در بدن، می تواند احتمال بروز سکته را تقویت کند زیرا با نوسانات هورمونی و شدت یافتن ترشح آنها در بدن زنان، لخته شدن خون در بدن به راحتی و با سرعت بیشتری انجام می شود.
عوارض بارداری مانند مسمومیت های دوران بارداری، بدن زنان را برای تجربه سکته، مستعد نگه می دارند. علاوه بر این، شرایط دیگر بدن زنان مانند خودایمنی آنها، میگرن یا افسردگی هم در تشدید کردن آمادگی بدنشان برای سکته کردن، موثر می باشد. زنان می توانند با خلق عادت های سالم و تقویت آنها در خود مانند رژیم های غذایی سالم، ورزش کردن مداوم، پرهیز از سیگار کشیدن و سنجش منظم فشار خون، به کاهش احتمال بروز سکته در خود کمک کنند.

بیماری های تیروئید
طبق مطالعات و تحقیقات معتبر پزشکی، زنان ۵ تا ۸ برابر مردان به بیماری های مرتبط با تیروئید دچار می شوند و بطور میانگین از هر ۸ زن، ۱ زن در طول دوران زندگی خود، اینگونه از بیماری ها را تجربه می کند. کم کاری تیروئید که در آن غده تیروئید نمی تواند به اندازه کافی برای سوخت و ساز منظم بدن، هورمون تولید کند، از شایع ترین ناراحتی های مربوط به تیروئید است. چنانچه کم کاری تیروئید در بدن تشخیص داده شود، در ۹۰ درصد مواقع می توان آن را به تیروئیدیت هاشیموتو (نوعی التهاب مزمن تیروئید در اثر نوعی بیماری خود ایمنی) نسبت داد.
از نشانه های این نوع بیماری خود ایمنی می توان به کاهش وزن، سردرد، افسردگی، خستگی مزمن، دست و پای سرد، پوست خشک، ریزش یا نازکی تارهای مو، یبوست، درد مفاصل و عضلات، سرگیجه، مشکلات حافظه و قاعدگی های دردناک یا نامنظم در زنان، اشاره کرد. خوشبختانه این بیماری با انجام یک آزمایش خون ساده قابل تشخیص بوده و با دارو درمانی برطرف می شود.

ام اس (تصلب بافت چند گانه)
بیماری خود ایمنی دیگری که در زنان بیش از مردان شیوع دارد، ام اس می باشد. در این بیماری که یکی از ۱۵ بیماری های شایع در زنان است، بدن به رشته های عصبی در مغز و ستون فقرات حمله کرده و موجب درد، لمس شدن، کرختی و ضعف شدید بدن می شود. طبق مشاهدات علمی که در این باره وجود دارد، حجم چربی بدن زنان که می تواند موجب التهابات بدن شود، در ایجاد این بیماری نقش دارد. طبق نتایج حاصل از تحقیقات پژوهشگران، عوامل هورمونی و تفاوت های جنسیتی موجود، در روند ابتلا به این بیماری موثر هستند. درمان های موجود برای پیشگیری از پیشرفت این بیماری شامل فیزیوتراپی، تغییر سبک زندگی و مصرف داروهای خاص می باشد. برخی شواهد از زندگی زنان حاکیست، زنانی که درمان های موجود را دنبال کرده اند، تا ۵۳ درصد مانع از عود این بیماری در خود شده اند.

بیماری سلیاک (آنتروپاتی حساس به گلوتن)
یکی دیگر از ۱۵ بیماری مزمن در زنان سلیاک است که، نوعی بیماری خود ایمنی است که در آن، بدن به سمت دستگاره گوارش حمله می کند. این بیماری با نشانه هایی نظیر اسهال، نفخ، گاز معده، سوزش و ترش کردن معده، خود را عیان می سازد. تجربه نشان داده است که بیش از نیمی از مبتلایان به این بیماری را زنان تشکیل می دهند. این نشانه ها گاه با علامت های سندروم روده تحریک پذیر اشتباه در نظر گرفته می شوند که البته این بیماری هم در میان زنان شیوع بیشتری دارد.
تغذیه عاری از گلوتن، می تواند این بیماری را بهبود ببخشد. جالب اینکه همانطور که در سایر بیماریهای خود ایمنی، رد پای هاشیموتو را مشاهده می کنیم، در مورد ابتلا به سلیاک هم ابتلا به سایر بیماریهای خود ایمنی ناشی از هاشیموتو، موثر می باشد به این معنا که ابتلا به هر یک از این بیماریها موجب تشدید احتمال ابتلا به دیگری می شود. سلیاک شانس ابتلا به سایر بیماریهای خود ایمنی مربوط به هاشیموتو را بالا می برد و بر عکس. علت این است که ژن یکسانی بدن را مستعد ابتلا به سلیاک و تیروئیدیت هاشیموتو می کند. بنابراین بایست نسبت به مشاهده علائم بیماری سلیاک در بدن هوشیارانه عمل کرد.