ماموگرافی برای مردان چگونه انجام می‌شود؟

جالب است بدانید که علاوه بر این که سالانه دو میلیون و پانصد هزار زن را به سرطان پستان مبتلا می‌شوند . در مواردی استثنایی مردان نیز به این بیماری مبتلا شده‌اند. به همین دلیل در مواردی مردان هم نیاز است ماموگرافی انجام دهند تا در صورت وجود هر گونه ناهنجاری در بافت سینه آن را سریعاً تشخیص داده و پیش از پیشرفت بیماری نسبت به درمان آن اقدام کنند. اما ممکن است برای بسیاری این سوال وجود داشته باشد که ماموگرافی در مردان چگونه انجام می‌شود؟ در این مطلب به ماموگرافی مردان، نحوه انجام آن و موارد مرتبط دیگر پرداخته شده است.

سرطان سینه در مردان چگونه است؟

در مورادی نادر مردان نیز ممکن است به سرطان سینه مبتلا شوند. این بیماری در مردان به دلیل تکثیر خارج از کنترل سلول‌ها در پستان پدید می‌آید و به طور معمول با بزرگ شدن سینه، ایجاد تغییرات در نوک سینه، درد، ترشحات نوک سینه و ... خود را نشان می‌دهد. سابقه خانوادگی، وراثت، اختلالات هورمونی مانند بالا بودن سطح استروژن، سیروز کبدی و .... منجر به سرطان سینه در مردان می‌شود. روند تشخیص سرطان پستان در مردان مشابه زنان است و برای تشخیص قطعی از ماموگرافی، سونوگرافی و نمونه برداری از بافت‌های مشکوک بهره برده می‌شود.

بیشتر بخوانید: فتق بیضه در مردان، لاپاروسکوپی و سایر روش‌های درمان

استفاده از ماموگرافی تشخیصی برای سرطان سینه در مردان

همانطور که توضیح داده شد سرطان پستان در مردان نیز شیوع دارد و برای تشخیص آن نیز از همان راه‌های تشخیص سرطان در زنان استفاده می‌شود. ماموگرافی اصلی‌ترین روش تشخیص سرطان پستان در مردان است و آنها نیز مانند زنان برای انجام ماموگرافی رو به روی دستگاه قرار گرفته بافت برجسته سینه را بین دو صفحه قرار می‌دهند. صفحات با نزدیک شدن به یک دیگر، با فشرده سازی بافت سینه مورد تصویربرداری قرار گرفته و تصاویر پس از پردازش مورد بررسی قرار می‌گیرند. در صورت وجود هر گونه توده مشکوک در بافت پستان در مردان پزشک برای تشخیص قطعی‌تر دستور سونوگرافی پستان و نمونه برداری از بافت مشکوک را می‌دهد. هر چند مراحل تشخیص سرطان پستان در مردان مشابه زنان است با این حال به دلیل آناتومی بدن مردان ماموگرافی برای آنها سخت‌تر و با کمی پیچیدگی همراه است.

سرطان سینه در مردان، کدام افراد در معرض خطر هستند؟ و عوامل خطرناک آن چیست؟

برخی عوامل که در زیر معرفی و توضیح داده شده‌اند، مهمترین علت‌های ایجاد سرطان سینه در مردان هستند. مردانی که دارای هر کدام از این شرایط هستند، در معرض خطر این بیماری قرار دارند:

پیوند ژنتیکی

بسیاری از افراد مبتلا به سرطان سینه مردانه، دارای برخی از جهش‌های ژنی مانند BRCA هستند. جهش‌های ژنی PALB2 و CHEK2 هم با خطر بالاتر سرطان سینه مردان مرتبط است. با این حال، ناشناخته‌های زیادی در مورد رد پای ژنتیکی سرطان سینه مردانه وجود دارد. 

تحقیقات نشان می‌دهد که ارتباط بیولوژیکی قوی، با سرطان سینه مردانه وجود دارد. مردهایی که دارای سابقه خانوادگی سرطان پستان هستند، احتمال بیشتری دارد که به این سرطان مبتلا شوند.  

بیشتر بخوانید: قدرت باروری مردان تا چند سالگی

علت دقیق سرطان سینه مردانه، همچنان یک راز است، اما علاوه بر جهش‌های ژنتیکی و سابقه خانوادگی، برخی دیگر از عوامل خطر وجود دارد که ممکن است احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش دهد. این عوامل خطر عبارتند از: 

• سن بالا
• سابقه مصرف داروهای پرواستروژن 
• پرتودرمانی در ناحیه قفسه سینه
• اضافه‌وزن یا چاقی
• بیماری کبد
• آسیب یا برداشتن بیضه
• سندرم کلاین فلتر (وجود یک کروموزوم Y و دو یا چند کروموزوم X)
• ژنیکوماستی (بافت پستان بزرگ شده)

ماموگرافی سالیانه زمانی شروع می‌شود که شما از سن تشخیص سرطان در اقوامتان، 10 سال جوان‌تر هستید. مثلا اگر سرطان سینه در اقوام درجه یک شما در 65 سالگی تشخیص داده شده، ماموگرافی سالانه شما باید از 55 سالگی شروع شود.

بیشتر بخوانید: درمان قطعی ویروس اچ پی وی در مردان

علائم سرطان سینه در مردان

مردانی که توده قابل لمسی را در سینه خود احساس می‌کنند و یا ترشحاتی از نوک سینه دارند، باید برای تشخیص دقیق به پزشک مراجعه کنند. دیگر علائم سرطان سینه در مردان شامل موارد زیر است:

• ترشحات نوک سینه
• انقباض نوک پستان (چرخش نوک پستان به داخل)
• تغییر رنگ پوست نوک پستان و ناحیه اطراف آن (تیره شدن رنگ پوست، اما بر اساس رنگ پوست متفاوت است)
• توده های زیر بازو، یا در امتداد استخوان ترقوه (نشانه‌ای مبنی بر اینکه سرطان سینه شروع به حرکت کرده است)

ماموگرافی برای مردان چگونه انجام می‌شود؟

همانطور که پیش‌تر هم ذکر شد ماموگرافی برای مردان کاملا مشابه با زنان است، تنها ممکن است به دلیل آنکه مردان دارای بافت پستان کم هستند، انجام ماموگرافی برای‌شان دشوارتر باشد. برای انجام ماموگرافی، فرد در جلوی دستگاه ماموگرافی می‌ایستد و تا جای ممکن سعی می‌کند که سینه خود را بر روی صفحه دستگاه قرار دهد. یک صفحه دیگر در بالای دستگاه وجود دارد که با ایجاد فشار بر روی سینه بافت آن را فشرده می‌کند. این کار ممکن است از بالا و پایین و از دو طرف سینه انجام شود. در این لحظه عکس ماموگرافی از زوایای مورد نیاز گرفته می‌شود. این کار با احساس درد همراه است و ممکن است پس از ماموگرافی نیز مقداری کبودی در ناحیه سینه مشاهده شود.

بیشتر بخوانید: آبسه مقعدی در مردان، چیست و چگونه درمان میشود؟

چه کسی ماموگرافی را انجام می دهد؟

مردانی که دارای شرایط زیر هستند باید برای انجام ماموگرافی مراجعه کنند. دارا بودن هر کدام از این علائم می‌تواند پزشک را به سرطان سینه مشکوک کند:

• مردانی که در سینه‌های خود برخی ناهنجاری های ظاهری را مشاهده می کنند
• کسانی که نوک پستان آنها فرورفته شده است
• افرادی که دارای ترشحات نوک سینه هستند
• کسانی که سابقه خانوادگی سرطان سینه دارند

همچنین باید گفت یک پزشک یا تکنسین ماموگرافی، این کار را انجام می‌دهد و رادیولوژیست، گزارش آن را تفسیر می‌کند.

آماده شدن برای ماموگرافی

پروسه انجام ماموگرافی راحت است و نیازی به اقدامات پیچیده ندارد. با این حال بهتر است مواردی را برای آماده شدن پیش از ماموگرافی در نظر بگیرید:

• پوشیدن یک پیراهن راحت روز ماموگرافی
• عدم استفاده از دئودورانت، پودر، ضدتعریق، لوسیون و عطرهای روزانه
• دوش گرفتن پیش از ماموگرافی

در طول پروسه ماموگرافی چه اتفاقی رخ می دهد؟  

ماموگرافی از اشعه ایکس برای کمک به تشخیص سرطان سینه استفاده می‌کند. هر یک از سینه‌ها یک به یک بررسی می‌شوند. قبل از ماموگرافی، پزشک در مورد سابقه پزشکی‌تان با شما صحبت و موارد حیاتی مانند وزن و فشار خون شما را اندازه‌گیری می‌کند. اگر ایمپلنت سینه دارید، پیش از ماموگرافی به پزشک اطلاع بدهید.

در مرحله بعد، پزشک در مورد این روش، انتظارات و پیگیری‌های بعد از آن به شما توضیحات لازم را ارائه خواهد داد. سپس باید پیراهن خود را دربیاورید تا ماموگرافی شروع شود. کل این ویزیت، معمولا حدود 15 دقیقه طول می‌کشد.

باید جلو دستگاه ماموگرافی بایستید. باید قفسه سینه شما روی دستگاه قرار بگیرد. دو یا چند تصویر از هر طرف قفسه سینه گرفته می‌شود و بین هر تصویر باید تغییر موقعیت بدهید. برای هر تصویر، قفسه سینه شما به مدت 10 تا 15 ثانیه بین دو صفحه فشرده می‌شود.

احتمالا فقط در طول این فرایند احساس فشار خواهید داشت، اما ممکن است دردناک هم باشد. اگر درد داشتید، به پزشک اطلاع بدهید تا فشار را تنظیم کند.

پس از تکمیل این فرایند، کیفیت تصاویر ارزیابی می‌شوند. در صورت نداشتن کیفیت مناسب، لازم است تصویربرداری تکرار شود. سپس می‌توانید پیراهن خود را بپوشید و اتاق تصویربرداری را ترک کنید.

بیشتر بخوانید: بهترین فوق تخصص اورولوژیست تهران کیست؟

تفسیر نتایج ماموگرافی

هنگامی که نتایج ماموگرافی مشخص شد، ممکن است پزشک با شما تماس بگیرد، یا شاید لازم باشد خودتان در زمان مقرر برای دریافت جواب آزمایش به محل انجام ماموگرافی مراجعه کنید. پس از آن باید از پزشکتان وقت ویزیت بگیرید تا نتایج ماموگرافی را برایتان توضیح بدهد. 

به طور معمول، گزارش ماموگرافی، شامل امتیاز 0 تا 6 و همچنین شرحی از تراکم سینه شما خواهد بود.

• ۰: آزمون ناقص، یا بی‌نتیجه
• ۱: نتیجه آزمایش منفی یا طبیعی است
• ۲: یافته غیر سرطانی خوش‌خیم
• ۳: یک یافته احتمالی خوش‌خیم با خطر بسیار کم بدخیمی (سرطان) که نیاز به پیگیری دارد
• ۴: ناهنجاری مشکوک و نیاز به بیوپسی (در این مورد باید از بافت مشکوک، نمونه‌برداری و توسط آزمایشگاه، تجزیه و تحلیل شود)
• ۵: یک یافته بسیار مشکوک (بیش از ۹۵درصد) بدخیمی (در این مورد، بیوپسی/ نمونه‌برداری فوری باید انجام شود)
• ۶: بدخیمی شناخته‌شده و اثبات‌شده با بیوپسی (در این مرحله، باید درمان فوری آغاز شود) 

پیشنهاد ویژه نی نی بان: آشنایی با پزشکان متخصص اورولوژی

سئوالات متداول

از آنجایی که انجام ماموگرافی برای مردان کمی نا آشناتر است و در مقایسه با زنان تعداد مردان کمتری ماموگرافی می‌کنند، پرسش و پاسخ زیر می‌تواند کمک کننده باشد:

آیا مردان می توانند خودآزمایی سینه انجام دهند؟

بله. اگر والدین، خواهر و برادر، یا فرزندی دارید که مبتلا به سرطان سینه، یا جهش‌های BRCA1 یا BRCA2 هستند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان پستان هستید. خودآزمایی معمولی پستان، یکی از راه‌های کمک به غربالگری سرطان سینه است که کمک می‌کند توده‌ها را در مراحل اولیه تشخیص بدهید. سرطان سینه در مراحل اولیه، با موفقیت قابل درمان است.

آیا ماموگرافی برای مرد درد دارد؟

نه! ممکن است کمی فشار احساس کنید، اما ماموگرافی برای مردان معمولا دردناک نیست. اگر احساس درد کردید، به تکنسین اطلاع دهید تا فشار را تنظیم کند.

به جای ماموگرافی برای مردان، سونوگرافی قابل قبول است؟ 

ماموگرافی، رایج‌ترین فناوری تصویربرداری مورد استفاده برای غربالگری سرطان سینه است. با این حال، سونوگرافی پستان بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد که اغلب به علت بررسی ضایعات مشکوک، اثربخشی بالا و هزینه کم استفاده می‌شود.

برای یافتن متخصصان مورد نظر خود به کلینیک نی نی بان سر بزنید.