روش های درمان ناباروری، بررسی همه عوامل
ناباروری مشکل شایعی است که امروزه در میان برخی زوجین مشاهده میشود.
ناباروری مشکل شایعی است که امروزه در میان برخی زوجین مشاهده میشود. به جرات میتوان گفت ناباروری امروزه بیشتر از گذشته در میان خانوادهها رواج دارد و این مشکل با محیط کاری و زندگی پر استرس یا صنعتی شدن زندگی‌های امروزی و... رابطه مستقیم دارد. امروزه علم پزشکی با پیشرفت‌هایی که داشته است در بسیاری از موارد با پیدا کردن علت ناباروری توانسته است این مشکل را رفع کند اما این نکته را در نظر داشته باشید که شیوه درمان ناباروری از زوجی به زوج دیگر متغیر است و ممکن است شیوه‌ای که یک زوج با آن نتیجه گرفته‌اند برای زوجی دیگر کاملا نامناسب و بی‌تاثیر باشد. تشخیص اینکه کدام یک از روش‌های درمانی برای هر زوج مناسب است به عهده پزشک معالج است. در ادامه نگاهی به روش‌های متداول درمان ناباروری می‌اندازیم.
تعریف ناباروری
سازمان جهانی بهداشت (who) درباره ناباروری تعریفی مطرح کرده است که به عنوان تعریف کلی ناباروی مورد استفاده قرار میگیرد، زوجی که یک سال به صورت مداوم و بیوقفه بدون استفاده از هیچ وسیله پیشگیری برای بچهدار شدن تلاش کنند و بارداری صورت نگیرد دچار مشکل ناباروری هستند و در این حالت آنها باید نزد متخصص ناباروری بروند تا موقعیت خود را بررسی کنند. نکته مهم این است که زوج باید یک سال به طور مستمر برای بچهدار شدن اقدام کند.
زوج‌های نابارور به مراکز درمان ناباروری مراجعه کنند
زوج ها برای درمان ناباروری باید به مراکزی مراجعه کنند که در آنها متخصص ناباروری مردان ، متخصص ناباروری زنان و جنین‌شناس وجود داشته باشند و مشکلات و احتمالهایی که باعث ناباروری در مردان و زنان میشود به طور کامل بررسی شود. بهترین مراکز، مراکزی هستند که تمامی این بخشها در آنها وجود داشته باشد و به صورت تیمی برای درمان ناباروری اقدام کنند. در این شرایط بیمار مجبور نیست برای انجام آزمایشهای مختلف و تکمیل پروندهاش به مراکز درمانی مختلف مراجعه کند.
زوج‌های نابارور باید توجه داشته باشند که در حال حاضر ۵۰ مرکز برای درمان با حضور متخصصان مختلف در حوزه تشخیص و درمان در کشور فعالیت میکنند که انتخاب بهترین آنها باید با مشاوره و بررسی با صاحبنظران این حوزه انجام شود. چراکه مراجعه به مرکزی که توانایی کامل در تشخیص و انتخاب درمان مناسب برای زوجها را نداشته باشد صرفا تلف کردن وقت مفید، صرف هزینههای گزاف و در نهایت تشخیص نادرست علت ناباروری و دستکاریهای بیهوده بدن زن و شوهر است که هرکدام میتواند تاثیر‌های منفی بر روند درمان ناباروری آنها داشته باشد.
آشنایی با روش‌های درمان ناباروری
متناسب با دلایل و علتهای مختلفی که برای ابتلا به ناباروری و نازایی در مردان و زنان وجود دارد، شیوه‌های مختلفی برای درمان نازایی و ناباروری وجود دارد که توسط پزشک متخصص به بیماران توصیه میشود.
معمولا توصیه میشود تعداد آمیزش‌های خود را افزایش دهند. داشتن ۲ تا ۳ بار آمیزش جنسی در هفته احتمال باروری را افزایش می‌دهد. به هر جهت تعداد انزال‌های بیشتر میتواند از تعداد اسپرم‌ها نیز بکاهد. اسپرم در دستگاه تناسلی زن تا ۷۲ ساعت مقاومت میکند و یک تخمک نیز میتواند تا ۲۴ ساعت بعد از تخمکگذاری بارور باقی بماند. روش‌های درمان ذکر شده در ادامه برای زن یا مرد و یا هر دوی آنها استفاده میشوند:
مصرف داروهای باروری
اصلی‌ترین درمان برای زنان نابارور که به دلیل اختلال در تخمکگذاری دچار ناباروری هستند، مصرف داروهای باروری می‌باشد. این داروها تخمکگذاری را تنظیم یا تحریک میکنند. به طور کلی آنها مشابه هورمونهای طبیعی مثل LH و FSH عمل میکنند و روند تخمکگذاری را فعال می‌نمایند.
جراحی لولههای فالوپ
جراحی نیز میتواند یکی از راه‌های درمان ناباروری باشد. مسدود شدن لولههای فالوپ رحم و یا دیگر مشکلات مربوط به لولههای فالوپ را میتوان از طریق جراحی برطرف نمود. از طریق روش‌های لاپاراسکوپی میتوان عمل‌های بسیار ظریف و حساس را در لولههای فالوپ انجام داد.
میکرواینجکشن
در شیوه میکرواینجکشن که یک شیوه تخصصی و موثر برای درمان ناباروری با علت مردانه است، پیش از هر چیز تخمدانها توسط داروهای محرک تخمکگذاری تحریک میشود و پس از آمادهسازی تخمکها یک اسپرم در شرایط آزمایشگاهی خاص به داخل تخمک تزریق میشود و تقریبا پس از ۴۸ ساعت جنین‌های تقسیم شده و مناسب به داخل رحم زن انتقال داده میشود.
لقاح خارج از رحمی
معمولا در مواردی که شرایط رسیدن اسپرم به تخمک در رحم فراهم نباشد مانند انسداد لولههای رحمی و چسبندگی لگنی و یا تعداد کم و تحرک پایین اسپرم، از این روش (IVF) برای لقاح استفاده میشود. در این شیوه لقاح خارج رحمی یا باروری در محیط آزمایشگاه انجام میشود. این روش در شرایطی که لولههای رحمی آسیبدیده باشند یا اختلال در عملکرد آنها مشاهده شود از سوی متخصص به بیمار توصیه میشود. این شیوه نه تنها در مورد زنان مبتلا به مشکلات و اختلالات تخمدانی بلکه در برخی موارد درباره ناباروریها با علت مردانه نیز به زوجها توصیه میشود.
IUI
در شیوه درمانی IUI اسپرمهای فعال پس از جداسازی و آمادهسازی به شکل مصنوعی همزمان با تحریک تخمکگذاری به رحم هدایت میشوند. در این شیوه از آنجا که تحریک تخمکگذاری با سونوگرافیهای متعدد در روزهای متوالی یا با اندازهگیری هورمونهای جنسی موجود در ادرار مشخص میشود و متناسب و همزمان با ورود اسپرم این اتفاق انجام میشود، بنابراین احتمال بارداری و باروری زیاد است.
اهدای تخمک و جنین
در شرایطی که برخی از زوجها به دلیل عدم پاسخ تخمدانها و بروز اختلال در تولید تخمکها در زن، از داشتن فرزند محروم میشوند، با کمک این شیوه میتوان فرصتی را برای آنها فراهم کرد تا تجربه بچهدار شدن را در زندگی داشته باشند. بنابراین در برخی مراکز درمان ناباروری و نازایی اهدای تخمک که شامل تهیه و جمعآوری تخمک از زن اهدا کننده و باروری آن تخمک در آزمایشگاه با اسپرم مرد و انتقال جنینها به رحم زن نابارور است، صورت میگیرد. اهدا جنین یا تخمک در هر صورت با توجه به قوانین و راهنماییهای اخلاقی انجام میگیرد و مشاورانی پیش از انجام کار درباره مسائل پزشکی و اجتماعی این موضوع با خانوادهها صحبت میکنند و در نهایت پس از بررسیهای نهایی و آگاهسازیهای لازم اهدای جنین برای زوج صورت میگیرد.
استفاده از رحم جایگزین
یکی از دلایل ناباروری و ناتوانی مادر عدم توانایی او در حمل، نگهداری و پرورش جنین در رحم است. در این شرایط استفاده از رحم جایگزین از سوی متخصصان ناباروری به زوج توصیه میشود. استفاده از رحم جایگزین زمانی ضرورت پیدا میکند که زوج همه شرایط دخیل در شکلگیری فرزند را دارند و تنها به دلیل فقدان رحم سالم، امکان بچهدار شدن از آنها سلب شده است. در این شرایط تکنولوژی لقاح خارج رحمی انجام میشود و جنین حاصل از لقاح تخمک مادر و اسپرم پدر متقاضی درمان به رحم شخص ثالث که قرار است از رحم او به عنوان رحم جایگزین استفاده کنند، منتقل میشود.
تعریف ناباروری
سازمان جهانی بهداشت (who) درباره ناباروری تعریفی مطرح کرده است که به عنوان تعریف کلی ناباروی مورد استفاده قرار میگیرد، زوجی که یک سال به صورت مداوم و بیوقفه بدون استفاده از هیچ وسیله پیشگیری برای بچهدار شدن تلاش کنند و بارداری صورت نگیرد دچار مشکل ناباروری هستند و در این حالت آنها باید نزد متخصص ناباروری بروند تا موقعیت خود را بررسی کنند. نکته مهم این است که زوج باید یک سال به طور مستمر برای بچهدار شدن اقدام کند.
زوج‌های نابارور به مراکز درمان ناباروری مراجعه کنند
زوج ها برای درمان ناباروری باید به مراکزی مراجعه کنند که در آنها متخصص ناباروری مردان ، متخصص ناباروری زنان و جنین‌شناس وجود داشته باشند و مشکلات و احتمالهایی که باعث ناباروری در مردان و زنان میشود به طور کامل بررسی شود. بهترین مراکز، مراکزی هستند که تمامی این بخشها در آنها وجود داشته باشد و به صورت تیمی برای درمان ناباروری اقدام کنند. در این شرایط بیمار مجبور نیست برای انجام آزمایشهای مختلف و تکمیل پروندهاش به مراکز درمانی مختلف مراجعه کند.
زوج‌های نابارور باید توجه داشته باشند که در حال حاضر ۵۰ مرکز برای درمان با حضور متخصصان مختلف در حوزه تشخیص و درمان در کشور فعالیت میکنند که انتخاب بهترین آنها باید با مشاوره و بررسی با صاحبنظران این حوزه انجام شود. چراکه مراجعه به مرکزی که توانایی کامل در تشخیص و انتخاب درمان مناسب برای زوجها را نداشته باشد صرفا تلف کردن وقت مفید، صرف هزینههای گزاف و در نهایت تشخیص نادرست علت ناباروری و دستکاریهای بیهوده بدن زن و شوهر است که هرکدام میتواند تاثیر‌های منفی بر روند درمان ناباروری آنها داشته باشد.
آشنایی با روش‌های درمان ناباروری
متناسب با دلایل و علتهای مختلفی که برای ابتلا به ناباروری و نازایی در مردان و زنان وجود دارد، شیوه‌های مختلفی برای درمان نازایی و ناباروری وجود دارد که توسط پزشک متخصص به بیماران توصیه میشود.
معمولا توصیه میشود تعداد آمیزش‌های خود را افزایش دهند. داشتن ۲ تا ۳ بار آمیزش جنسی در هفته احتمال باروری را افزایش می‌دهد. به هر جهت تعداد انزال‌های بیشتر میتواند از تعداد اسپرم‌ها نیز بکاهد. اسپرم در دستگاه تناسلی زن تا ۷۲ ساعت مقاومت میکند و یک تخمک نیز میتواند تا ۲۴ ساعت بعد از تخمکگذاری بارور باقی بماند. روش‌های درمان ذکر شده در ادامه برای زن یا مرد و یا هر دوی آنها استفاده میشوند:
مصرف داروهای باروری
اصلی‌ترین درمان برای زنان نابارور که به دلیل اختلال در تخمکگذاری دچار ناباروری هستند، مصرف داروهای باروری می‌باشد. این داروها تخمکگذاری را تنظیم یا تحریک میکنند. به طور کلی آنها مشابه هورمونهای طبیعی مثل LH و FSH عمل میکنند و روند تخمکگذاری را فعال می‌نمایند.
جراحی لولههای فالوپ
جراحی نیز میتواند یکی از راه‌های درمان ناباروری باشد. مسدود شدن لولههای فالوپ رحم و یا دیگر مشکلات مربوط به لولههای فالوپ را میتوان از طریق جراحی برطرف نمود. از طریق روش‌های لاپاراسکوپی میتوان عمل‌های بسیار ظریف و حساس را در لولههای فالوپ انجام داد.
میکرواینجکشن
در شیوه میکرواینجکشن که یک شیوه تخصصی و موثر برای درمان ناباروری با علت مردانه است، پیش از هر چیز تخمدانها توسط داروهای محرک تخمکگذاری تحریک میشود و پس از آمادهسازی تخمکها یک اسپرم در شرایط آزمایشگاهی خاص به داخل تخمک تزریق میشود و تقریبا پس از ۴۸ ساعت جنین‌های تقسیم شده و مناسب به داخل رحم زن انتقال داده میشود.
لقاح خارج از رحمی
معمولا در مواردی که شرایط رسیدن اسپرم به تخمک در رحم فراهم نباشد مانند انسداد لولههای رحمی و چسبندگی لگنی و یا تعداد کم و تحرک پایین اسپرم، از این روش (IVF) برای لقاح استفاده میشود. در این شیوه لقاح خارج رحمی یا باروری در محیط آزمایشگاه انجام میشود. این روش در شرایطی که لولههای رحمی آسیبدیده باشند یا اختلال در عملکرد آنها مشاهده شود از سوی متخصص به بیمار توصیه میشود. این شیوه نه تنها در مورد زنان مبتلا به مشکلات و اختلالات تخمدانی بلکه در برخی موارد درباره ناباروریها با علت مردانه نیز به زوجها توصیه میشود.
IUI
در شیوه درمانی IUI اسپرمهای فعال پس از جداسازی و آمادهسازی به شکل مصنوعی همزمان با تحریک تخمکگذاری به رحم هدایت میشوند. در این شیوه از آنجا که تحریک تخمکگذاری با سونوگرافیهای متعدد در روزهای متوالی یا با اندازهگیری هورمونهای جنسی موجود در ادرار مشخص میشود و متناسب و همزمان با ورود اسپرم این اتفاق انجام میشود، بنابراین احتمال بارداری و باروری زیاد است.
اهدای تخمک و جنین
در شرایطی که برخی از زوجها به دلیل عدم پاسخ تخمدانها و بروز اختلال در تولید تخمکها در زن، از داشتن فرزند محروم میشوند، با کمک این شیوه میتوان فرصتی را برای آنها فراهم کرد تا تجربه بچهدار شدن را در زندگی داشته باشند. بنابراین در برخی مراکز درمان ناباروری و نازایی اهدای تخمک که شامل تهیه و جمعآوری تخمک از زن اهدا کننده و باروری آن تخمک در آزمایشگاه با اسپرم مرد و انتقال جنینها به رحم زن نابارور است، صورت میگیرد. اهدا جنین یا تخمک در هر صورت با توجه به قوانین و راهنماییهای اخلاقی انجام میگیرد و مشاورانی پیش از انجام کار درباره مسائل پزشکی و اجتماعی این موضوع با خانوادهها صحبت میکنند و در نهایت پس از بررسیهای نهایی و آگاهسازیهای لازم اهدای جنین برای زوج صورت میگیرد.
استفاده از رحم جایگزین
یکی از دلایل ناباروری و ناتوانی مادر عدم توانایی او در حمل، نگهداری و پرورش جنین در رحم است. در این شرایط استفاده از رحم جایگزین از سوی متخصصان ناباروری به زوج توصیه میشود. استفاده از رحم جایگزین زمانی ضرورت پیدا میکند که زوج همه شرایط دخیل در شکلگیری فرزند را دارند و تنها به دلیل فقدان رحم سالم، امکان بچهدار شدن از آنها سلب شده است. در این شرایط تکنولوژی لقاح خارج رحمی انجام میشود و جنین حاصل از لقاح تخمک مادر و اسپرم پدر متقاضی درمان به رحم شخص ثالث که قرار است از رحم او به عنوان رحم جایگزین استفاده کنند، منتقل میشود.
منبع:
مجله اینترنتی ستاره
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼