درمان ناباروری زنان، تزریق سلول بنیادی به تخمدان

ناباروری، یک وضعیت پزشکی و اجتماعی است که میلیون ‌ها زن در سراسر جهان به آن مبتلا هستند. امروزه، ناباروری یک بیماری قابل درمان است. براساس اعلام سازمان بهداشت جهانی (WHO)، حدود ۸۰ میلیون زن بخصوص در کشورهای در حال توسعه به دلیل عدم وجود برنامه‌های بهداشتی برای جلوگیری از بیماری‌های عفونی و مقاربتی به ناباروری مبتلا هستند. در کشورهای غربی نیز، تعداد زنان نابارور در حال افزایش است که غالبا به علت اختلال در عملکرد غدد درون‌زیر، مرتبط با عادت‌ها و شیوه های نادرست زندگی است. خوشبختانه، در دهه های اخیر پیشرفت‌های قابل توجهی در زمینه‌ی درمان ناباروری و تولید مثل صورت گرفته است. ناباروری از طریق روش‌های جدیدی همچون؛ لقاح آزمایشگاهی، اهدای تخمک و اسپرم قابل درمان است. امروزه، استراتژی نوینی توسط دانشمندان در زمینه‌ی درمان ناباروری از طریق سلول‌های بنیادی مطرح شده است.

سلول ‌های بنیادی
سلول بنیادی، سلولی است که توانایی منحصر به فردی در تکثیر سلول‌های تخصصی بدن دارد. از سلول‌های بنیادی، می‌توان در آینده برای جایگزینی سلول های و بافت‌هایی که به دلیل بیماری آسیب دیده یا از بین رفته‌اند استفاد کرد.
به منظور فهم و درک بهتر از عملکرد سلول‌های بنیادی می‌توان این چنین گفت که سلول های بدن، هر کدام هدف‌های خاص و تعریف شده‌ای دارند، اما سلول‌های بنیادی، سلول‌هایی هستند که هنوز نقش و وظیفه‌ی خاصی ندارند و تقریبا، می‌توانند به هر سلول موردنیازی تبدیل شوند. در سال‌های اخیر، دانشمندان علاقه و توجه ویژه‌ای به مبحث سلول‌های بنیادی و استفاده از آن برای درمان بیماری ها، پیدا کرده‌اند. زیرا، سلول‌های بنیادی نوید بخش درمان برخی از بیماری‌های هستند که در حال حاضر درمانی برای آنها ندارند.

منابع سلول ‌های بنیادی
سلول‌های بنیادی از دو منبع اصلی سرچشمه می‌گیرند. این دو منبع بافت بدن بزرگسالان و جنین است. همچنین، دانشمندان با استفاده از تکنیک‌های برنامه نویسی ژنتیکی روی روش های دیگر رشد سلول‌های بنیادی کار می‌کنند. سلول‌های بنیادی در انواع مختلف بافت بدن وجود دارند. محققان سلول‌های بنیادی را در بافت‌های زیر پیدا کرده‌اند که عبارتند از:
مغز
مغز استخوان
خون و رگ‌های خونی
اسکلت
پوست
کبد
خون قاعدگی

روش ‌های فعلی برای درمان ناباروری در زنان
رویکرد‌های مربوط به درمان ناباروری در زنان در برگیرنده‌ی بهبود اعضای تولید مثل و درمان‌های جایگزین است. به طور خلاصه روش‌های درمان ناباروری در زنان عبارتند از:
بازیابی عملکرد تخمدان
بازیابی عملکرد رحم
لقاح آزمایگاهی (IVF)

بازیابی عملکرد تخمدان از طریق تزریق سلول ‌های بنیادی
تخمدان‌ها، به‌طور طبیعی عملکرد خود را در تخمک‌گذاری تا اوایل دهه ۵۰ زندگی از دست می‌دهند. پس از آن فرد وارد مرحله‌ی یائسگی می‌شود. در این میان، محققان تخمین می‌زنند که حدود ۱ درصد از زنان جوان نابارور، مبتلا به نارسایی زودرس تخمدان هستند. تخمدان‌ها زودتر از سن طبیعی دچار یائسگی و متعاقب آن فرد مبتلا به ناباروری می‌گردد. همچنین، این افراد در معرض خطر ابتلا به علائم یائسگی از قبیل: گرگرفتگی، تعریق‌های شبانه، نوسانات خلقی و خشکی واژن قرار دارند.
تحقیقات جدید در زمینه‌ی درمان ناباروری نشان می‌دهد، زنان جوانی که مبتلا به نارسایی زودرس تخمدان هستند، می‌توانند از طریق دریافت سلول‌های بنیادی مغز استخوان، توانایی تخمدان‌های خود را برای تولید تخمک بازیابی کنند. همچنین، تزریق سلول‌های بنیادی از ابتلا به یائسگی زودرس در این افراد جلوگیری می‌کند.
محققان، برای اثبات تاثیر مثبت تزریق سلول‌های بنیادی، دو بیمار مبتلا به نارسایی زودرس تخمدان را تحت درمان قرار دادند. پس از جمع‌آوری سلول‌های بنیادی از مغز استخوان، از طریق لاپاراسکوپی و با حداقل تهاجم به یکی از تخمدان‌ها، سلول های بنیادی را تزریق کردند و تخمدان دوم را به عنوان شاهد، تحت درمان قرار ندادند. سپس، وضعیت بیماران را به طور منظم از طریق آزمایش خون، سونوگرافی از تخمدان‌ها، بررسی علائم یائسگی و سایر تحقیقات ایمنی پیگیری کردند. در ضمن بررسی و ارزیابی شرایط این افراد، مشاهده شد که سطح هورمون استروژن، در هر دو بیمار به میزان قابل توجهی افزایش یافته و تخمدانی که سلول بنیادی دریافت کرده، توانایی تولید تخمک را بدست می‌آورد و همزمان با آن، قاعدگی رخ می‌دهد. در نتیجه، شانس باروری و امید به درمان ناباروری در این افراد به طور چشمگیری افزایش می‌یابد.