بیماری سلیاک در نوزادان، علائم و دلایل ابتلا

بیماری سلیاک بخاطر حساسیت به گلوتن در نوزاد اتفاق می افتد و باعث مشکلات زیادی میشود. بنابراین اگر نوزاد شما استفراغ، اسهال یا علائم حساسیت غذایی به غلاتی خاص نشان میدهد احتمال بیماری سلیاک وجود دارد. در ادامه درباره بیماری سلیاک و اثرات آن توضیح داده شده است.

بیماری سلیاک
بیماری سلیاک ناهنجاری در سیستم ایمنی بدن در واکنش به گلوتن می باشد. گلوتن پروتئنی است که در گندم وجود دارد. در افرادی که مبتلا به بیماری سلیاک هستند سیستم ایمنی به دیوارهای روده آسیب میرساند.
دیواره روده کوچک با پرزهای کوچکی به اسم ویلی پوشیده شده است که به جذب مواد مغذی در بدن کمک میکند. بیماری سلیاک بر این پرزها تاثیر میگذارد و باعث کمبود مواد مغذی و بیماریهایی مانند کم خونی، رشد کم و ضعف استخوانها در کودکان میشود.

دلایل بیماری سلیاک در نوزادان
دانشمندان هنوز بطور قطع دلیل این بیماری را نمیدانند. اما محتملترین دلیل وراثت است. جهش ژنتیکی خاصی در نوزادان باعث بروز سلیاک میشود. عوامل خارجی و عفونتهایی که موجب سلیاک میشود عبارتند از:

علائم بیماری سلیاک در نوزادان
علائم اصلی بیماری سلیاک عبارتند از:
ورم کردن شکم
رشد ضعیف
کاهش وزن
شکم درد
اسهال
یبوست
سایر علائم بیماری سلیاک:
ضعف
نفخ و گاز معده
جوش زدن صورت
سوزش معده و ریفلاکس معده
کم خونی
رشد ضعیف استخوان
عملکرد ضعیف طحال
سر درد
خستگی
درد مفاصل
نادیده گرفتن علائم سلیاک در نوزادان امری طبیعی است زیرا اسهال و نفخ در نوزاد تازه به دنیا آمده امری طبیعی است. اما اگر اسهال نوزاد بیش از دو هفته طول کشید یا نوزاد درد داشت به پزشک مراجعه کنید. سایر علائم عبارتند از بزرگ شدن شکم، مدفوع بد بو و کاهش رشد.
تشخیص بیماری سلیاک در نوزادان

زمان تشخیص بیماری تاثیر زیادی بر رشد و سلامتی نوزاد دارد.
علائم بیماری سلیاک مانند اسهال مشابه علائم سندروم روده میباشد. پزشک آزمایشاتی برای تشخیص این بیماری تجویز میکند.
آزمایش خون وجود پادتن خاصی که نشان دهنده واکنش سیستم ایمنی به گلوتن میباشد را تشخیص میدهد. آزمایش خون در تشخیص این بیماری بسیار موثر است حتی اگر نوزاد شما علائم ضعیفی از بیماری نشان دهد.
اگر آزمایش خون بیماری را تایید کند پزشک دستور آندوسکوپی برای آنالیز حالت ویلی میدهد. همچنین پزشک از بافت روده نمونه برداری میکند.

درمان بیماری سلیاک در نوزادان
تنها درمان برای نوزادان حذف گلوتن از رژیم غذایی آنها است. در نوزادان علائم بیماری سلیاک فقط بعد از معرفی غلات حاوی گلوتن به نوزاد ظاهر میشود. خارج شدن گلوتن از بدن نوزاد ممکن است از چند هفته تا چند ماه طول بکشد که بستگی به سن و میزان مصرف گلوتن دارد.
افرادی که از بیماری سلیاک رنج میبرند باید مواد غذایی زیر را از رژیم خود حذف کنند:
گندم و فراورده های آن
انواع مختلف گندم مانند سمولینا، بلغور، آرد گندم سبوس دار
جوی سبز شده خشک
گندم سیاه
تفاوت بیماری سلیاک و حساسیت به گندم
دانستن تفاوت سلیاک و حساسیت برای درمان بیماری الزامی است.

تفاوت های اصلی بیماری سلیاک و حساسیت
بیماری سلیاک نوعی ناهنجاری خود ایمنی است که در هنگام هضم گلوتن با حمله سیستم ایمنی به روده کوچک اتفاق میفتد. اماحساسیت به گندم واکنش ایمنی به پروتینهای موجود در گندم از جمله گلوتن میباشد.
برخی از علائم گوارشی در هر دو بیماری مشابه هستند مانند نفخ، معده درد و اسهال. اما سایر علائم حساسیت متفاوت هستند مانند گرفتگی بینی، تنگی نفس، جوش زدن و ناراحتی چشم. در حساسیت به گندم علائم مربوط به رشد و مشکلات عصبی که در بیماری سلیاک دیده میشود وجود ندارد.
افراد مبتلا به سلیاک باید رژیم غذایی بدون گلوتن داشته باشن اما افرادی که حساسیت دارند فقط نباید گندم بخورند.
بیماری سلیاک معمولا در کل زندگی فرد به همراه او است اما در کودکان با رشد این بیماری و سایر حساسیت های غذایی تغییر می کنند.
نکته: شناخت حساسیت گلوتنی غیر سلیاکی برای شناخت بیماری سلیاک مفید است.
افرادی که بیماری حساسیت گلوتنی غیر سلیاکی دارند علائم مشابه بیماری سلیاک بعد از مصرف گلوتن را نشان می دهند. اما بیمار آسیب های ویلی ناشی از سلیاک را تجربه نمی کند زیرا حساسیت گلوتنی غیر سلیاکی ناهنجاری خود ایمنی نیست.
علائم حساسیت گلوتنی غیر سلیاکی مشابه علائم گوارشی بیماری سلیاک می باشد. بعلاوه علائمی مانند رخوت نیز در این بیماری دیده می شود. برخی علائم عصبی و درد مفاصل نیز ممکن است وجود داشته باشد.
آزمایشاتی برای تشخیص بیماری حساسیت گلوتنی غیر سلیاکی وجود دارد. تشخیص بیماری با استفاده از آزمایش محرومیت غذایی انجام می شود. پزشک کودک آزمایشاتی و رژیم غذایی محدود کننده تجویز می کند تا بیماری تشخیص داده شود.

رژیم غذایی بدون گلوتن
بعد از تشخیص بیماری سلیاک، باید رژیم غذایی بدون گلوتن داشته باشید. هنگامی که نوزاد می تواند غذاهای جامد بخورد غلات زیر را به رژیم غذایی او می افزایید.
گندم سیاه
ذرت
برنج
سویا
نشاسته
اوروت
می توانید از آردهای بالا برای تهیه غذای مقوی برای نوزاد استفاده کنید.

ملاحظه در خصوص بیماری سلیاک
اگر بیماری سلیاک در خانواده شما وجود دارد نکات زیر را توجه کنید:
شیردهی به نوزاد بسیار مهم است. اما شیردهی احتمال بیماری سلیاک را کاهش نمی دهد. اگر حدث می زنید کودک شما سلیاک دارد با پزشک مشورت کنید.
آزمایش تشخیص سلیاک باید زمانی انجام شود که گلوتن در بدن وجود داشته باشد. در صورتی که تاخیر بین مصرف آن و آزمایش وجود داشته باشد، آزمایش بیماری را تشخیص نمی دهد.
افراد مبتلا به سلیاک از بیماری های خود ایمنی دیگر مانند دیابت نوع ۱ یا مشکلات کبد نیز رنج می برند. بنابراین در صورت مشاهده علائم دیگر با پزشک مشورت کنید.
افراد مبتلا به سلیاک باید از مصرف گلوتن بپرهیزند. با مدیریت رژیم غذایی سلامتی به زندگی شما و کودک باز می گردد.